Іларіон Ярошевицький. Arbor Tulliana Iasinsciano
Praxis 3tia Communis salutatoria
Sola admiratione repentinum tuum cogimur venerari illapsum NN. Magnitudinis id Tua[e] argumentum, non aliud magnarum Tributum mentiu[m] quam admiratio et silentium vectigale. Non ita tamen Augusta Taciturnitas attonita edit nomina ut vel vota non erumpat anim9 vel in verba. Ergo
{stor. 154}
dum humanissimum Tuum extemporaneo plausu colim9 illapsum simul Te hospitem simul nostræ Triumphatorem tenuitatis veneramur sua[e] consciam Imbecillitatis invocem animasti facundiam. Prodigium hoc victori debetur animorum. Nobis id gloria[e] fuerit auctuarium a Tanto hospitis nomine triumphari. Immortalitatis proinde lauros tibi cum votis substernim9 tua[e] gloria[e] tributarij Dixi.
Читайте також: Гімназія справжньої доблесті: ідея лицарської школи у політичній публіцистиці Речі Посполитої середини XVI – середини XVII ст.
Praxis 4ta. In quâ saluta[tur] Leopomiles Illustriſsimi Szeremeti
Non melius beneficium Exorati in te syderis veneror orientem, quam ad signa imo limina Leonis. Nempe debetur ha[e]c magnis heroum poſsib9 felicitas ut dum secum Cæsareum et Augustum circumferunt animum ad Principis animalium nidos adorentur. Sunt noti Alcidem tantum sua[e] Leonis exornarent exuvia[e] Iis etiam ha[e]c debentur insignia vel a loco vel ab effectu mutuata qua Herculea marti9 calor accendit mente et induit. Ita tamen tributarium Tibi ad Regij animalis imo duorum Leonum vestigia venerationis plausum consecro, ut mancipati affectus pendam vectigat. Odi ſuperstitiosam Gionensium humanitatem adventantib9 in suos fines hospitib9 Urbanam ad statuas columnasq; Epigraphen Salve. Terminalem tibi non erigit veneratio columna[m] non pl9 ultra grati animi officia inscripserunt. Ita tamen salutando Beneficas tuo[a?]s procumbo ad plantas ut cum salve perenni respondeam obærat9 gratijs Eucharisticis.
{stor. 154a}
Praxis salutatoria Illus[trissi]mi Szeremeti
Przed ktorym barzo niedavno ostrowidnych Lwow konspektem nieprzyiacielskie padały głowy przed tym dzi sia powinne oddaią homagium Szczero prawdziwe nachilamy serca NN. niemozemy ani tez smiemy z prętką niebespieczenstwem smiałoscią bespiecznie Xiązęcią venerari [prae]zencyą; Gdyz sama herbownych Lwow Łaskawa srogosć wstręt nam czyniąc Panskim iednak faworem grozi Leo rugit quis non pavebit. Araliz wsciehła Bisurmansza zawziątosc ze swoiey iako Łani przestraszona hnieie Ryczącym genetliacznych Lwow głosem niew przod znog iako z zycia obalona niezostała? Dosć nadder nisko, bo az do Grobu Ottomanski Xięzyc spuscit swe rogi, kiedy pod drapiezne [!] męznych Lwow dostał sie nogi. Y niedziw same bowiem wielmoznych anteceſsorow Dzieła wniezmię rney potendze. Waszey iak znowu dziasia odradzaiąsie. Ponieważ zawsze z Iasnicoswieconego Domu nacały Rossyey swiat powazni wychodzili Fabiuszowie celebres toga et sago Polskiemu nawed swiatu niegdys metuendi ateraz amandi pace rodząsię Scipionowie. Ktorych wszystkich iako in Compendio, gdy in augusta wielmoznosci waszey Idea veneruiąc Zyczemy Niech donieskączonych wielowładnego Szczęscia wiekow wspaniatą herbowni Lwi toruią appiam niech poządane heroicznych czynow Zabieraią Melioracye
{stor. 155}
nawyskie godnosci wprowadzaią subsellia.
Suavitas 2da
Continens praxes gratulatorias nominis.
Praxis Gratulatoria Stephani
Regium in Te Nomen veneramur dum coronatu[m] NN. Tronos igitur ac cunctos honores capesse Fortunate. Venera[ti]o suffragium Tibi pendit vectigale et virt9 emerita habes et hoc ut in tua efformes obsequia tuo honori tributarios. Ruim9 quo nos Tui evocant nutus, unicum est quod coronam nomini Tuo saxa cementaq; Stephano congerant, pectus Diadema fabricat aureum. Nempe Architecte Virtutis Labor hic novo artificio saxa in aurum efformare maxime si pectus amoris calet igne. Utinam vestro hoc N[omi]nis Stepanoma in circulum Æternitatis colligatum p[er]ennit[a]tem notet meliore lapillo.
2da In eadem ma[teri]â
Frustra Thebanas Memnonis statuas in facundiam animari miramur attoniti, ubi ad saxeum Stephani acervum nostra Diserti9 perorat veneratio NN. Excutit nimirum de pectore taciturnit[a]tem Lapis Stephani dum saxeâ Mole affectum tundit et emollit in plausus. Nec aliter noster oberrat9 aureum impenderet censum affectus iusta ponderand9 statera nisi hoc Lydio lapide [pro]bare[tur]. Ista tamen nos
{stor. 155a}
ad lapides verba audemus ut et vota efformemus q[ui]bus sula adamante solidiora n[omi]ni et honori Tuo vovemus et apprecamur.
Praxis 3tia gratulatoria v[el] Antonij v[el] Theodosij nominis
Præter ſinceros affectus et Theandricas actiones in Divo nihil habet oratio NN. Paupere nimirum Antonio verborum nos destituit Copia Colores nulli oratorum, nisi v[el] a candore v[el] a Basiliana umbra v[el] a Diviniore flagrantis seraphico igne affect9 Purpura. Sublimitas nulla stylo nisi quam Pieczariensis montis fastigium commodavit tot9 ergo Orator tu9 et de tuo morem gerit seraphico Antonio tuo N[omi]ni, amori.
Praxis 4ta In eadem ma[teri]â
Nomen et animum geris seraphicum quiaAntonij NN. Triumphales ergo honori tuo Phyras frustra accendim9. Sat ignium seraphicus Divinorum Antoni9 habet, quos a ca[e]lesti foco, an a sole an veri9 ab igne Deo derivavit. Si tamen et a nobis flammas qua[e]ris, dam9: quas in pectore amor ciet in perennes tibi plaus9 excitatas.
Praxis 5ta grat. N[omi]nis Nicolai
Nec Ora silent, ubi man9 rotundi9 perorant nec friget orator ubi auri splendore accendi9 NN. pallet tamen ab auro Nicolai facunda pallas ignara
{stor. 156}
loqui nisi utrumq; e[ss]et Divinissimi Indigetis Tui tam Ora liberali9 aperire quam men9. Sed quantu[m] palloris traxit ab auro tantum pudoris trahit ab animo quod scilicet expediti9 sit Nicolao aurum q[ui] illi verba promere. Sed apud Diviniſsimum Pra[e]sulem supra est pudor nam et supra aurum. Nobis vero gloriosi9 est coram te verecundos quam disertos illud quia debem9, hoc [prae]ter Te nobili9 potest nemo. Accipe ergo omnis coloris expertem adeoq; nullo candore aspersam orationem exceptâ verecundiâ, et quem admodum, nos hodie, ita palladi manes nomenq; virtutemq; Tuam Diviniſsime erube fiant.
Praxis gratulatoria N[omi]nis Iosaphi 6ta
Grande nobis et in te ipso et in diviniſsimi Indigetis tui manu exhibes spectaculum NN. Regiam nimitum circumfers tecum scenam et in Basiliana Republica et inter vocales Arcus aut Rex aut Princeps. Imperasti non pridem ingenijs, modo animis, profligasti â mentib9 ruditatem nunc ab animis depellis vitia. Crede Kiiovopieczarienses occupasse debueras montes, hoc enim culmen [prae]celsam tuam mentem docuit: Roxolano imperasse ingenio, ut cælo famulari disceret et Principi pl9 dicam Regi Iosapho tandem hinc nostris hodie affectib9 ex utroq; et Rex et Cæsar crederis.
Praxis grat. N[omi]nis Abbati ex stemmate Fluminum
Stam9 quo nos fortunatiſsima Divinioris Neptuni
{stor. 156a}
rapucre flumina sub divi tuisq; auspicijs NN. Effugere vota nostra velocissimis licet domus tua[e] fluminib9 minime poteras, ipse enim sanctior Palinur9 in immenso Cælestis Theologia[e] Oceano existens, Tu virtute tuis meritis te nobis hodie detinuit ac destinavit. Assurge ergo KiioBurgi civitas, augusti9 hodie quam Roma triumphas dum Marte Principem pacis nummam, pro Romulo Catonem [pro] Annibale in vincendo invisibilem hostem [pro]mtissomum habes Scipionem. Adest tibi non ense ferox sed sanctior fluidis verbis Pompei9, q[ui] eo eminentior quo demiſsi9 triumphare studeat. Nimirum non Elephantis cum Aurelio n[on] cervis cum Octavio n[on] leonib9 cu[m] Antonio, n[on] cignis cum Appoline, n[on] aquilis cum Gradivo sed placidissimis pænitentia[e] fluminib9 cum Tutelari suo p[er] animos se infert nostros. Quos certo toties aureis hastis expugnat Illus[trissi]ma Celsitudo quoties gentilitijs fluminib9 aureum N[omi]nis vell9 p[er] Thaumaturgum suum Iasonem devehit. Æneum ergo istud sæculum (: q[uo]d nescio q[ui]s Ænea huc intulit :) p[er]dui non durabit. Solus tu insignis Dari9 tributario tuo erga Mariam Gange dum gentilitijs fluminib9 [prae]dives. Nec [prae]digiosior Mercurij virga illustriores ortodoxa[e] Ecclesia[e] venas indicabit, q[uo] tua avita flumina in se continent et largiun[tur] alijs. Non desunt Tuo avito Pactolo binæ Antoni9 et Theodosi9 aurea[e] vena[e] qua[e] ab Æterni solis Matre distillatæ totam sat abunde ditarunt Ecclesiam habent gentilitia flumina intra se [prae]tiosiſsimum Unione[m] ut in Conoha dum in terra reconditum novum Ioannem
{stor. 157}
q[ui] tibi ut Cleopatra Antonio Regnum p[er] se pollece[tur]. Fluctuat tot decennijs [pro]bati [pro]rugnati ac contusi adamantes Isaaci q[ui] cum duriſsimi capitali hosti oppositi, Tibi ut herculi contra infernalem Hydram pollicentur vicoriam: q[uam][!] ne non intim9 nostrorum affectum anim9 appreca[tur] Vincas fortis Aiax cum Diviniſsimo tuo Iasone ad Pieczariense mare gratiarum Mariam navigantes, Infernalem iam non Gra[e]cia[e] Laomedontem. Porrigat tibi heotis[!] triumphalem herbam ut Priamo. Et certe sub Pieczariensi bene Castrorum acie ordinata Maria dabi[tur] classi cum tibi victori sine sanguine, laurea heroi sine vulnerib9 gloria ferro. Subilli9 enim auspicijs secundis Tuis fluminib9 navigando ac innumeras numerando victorias portum felicitatis obtinebis.
Читайте також: Станіслав Безановський. Сльози Асклепія через кончину найяснішого і найвидатнішого пана Яна Тонського
Praxis 8va grat. N[omi]nis Alexandri
Ktoremu przed laty mnieyszym od siebie zdał sie całyswiat, zaczasy przy tobie magni tracić musi Nomen Alexander NN. Zdrobniał ten olbrzym nietylko przeto ze w grobowym popiele swoim wiednę, garsć zmiescić sie moze, ale barziey dla tego zegdys ty na sie to Imie wzioł, tak zcnotą twoią uroslą iz wszystka iego przed tym magnitudo iedną sie mu zda [2da?][!] być małoscią. Większy była kiedys Imenia tego miara sławny on z Zawikłanemi węzłami Gordiusza sznur, poniewaz imie tego, ktory by z owych węzłow wykładat związanie tak daleko panowaniem ze siągać miało iako sie daleko Azia z Ewropą rosciąga. Ale
{stor. 157a}
coż to względem tey miary ktorą sie to imie mierzyć może. Iezeli bowiem naobedwie herbownego Twego obosiecznego miecza cały okrąg mie sięczny otwierac sie y rosprostrzeniać musi, co rozumiec o obszernosci y wielkosci cnoty do tego miecza potrzebney, chiba na pod słonecznym swiecie trzeba szukać temu Alexandrowi swiata, ktory nie Ziemskie nici, ale srebny Xięzyca obrzęcz szczęsliwie mieczem swoim w Herbie roscinać umie. Swietne to było w Macedoniey Imie bogo cały oriens tryumfami otwiecał przy tobie gasnie, kiedy domowi twemu pierwszy posłoncu Liminarz przyswieca. Aponiewazaz to magnum Nomen cnotą y dzielnoscią mai9 uczynił, ten ktory na Niebie y na ziemi maxim9 niech ciebie uczynilaty y fortuną maximum.
Praxis 9na grat: Samuelis Concionatori
Communis omnium la[e]titia[e] dies tuo honori singularis N. Nihil enim in Te q[uo]d non sit [prae]cipuum, aquo etiam vulgaria habent, ut sint supra vulgus. Divina in Te spectam9, dum Tu posit9 a Deo Samuel supra homines emines Ecdesiasticos. Futura ille noverat, Tu vero futuræ apud posteros memoria[e] cert9 es. Et non min9 ille comprehendit vates intima, quam tu Omnium affectus occupasti. Ad remota extendis Te, partim perspicaci prudentia partim continuatione factorum Magni Nominis fama ubiq; [prae]sens. A Te demum habemus Divinos Samuelis Libros, qui ad Divinas ædes, ad mirandos dixisti toties tractatus. Arrecto ibi audiebaris animo namq; ips[e] Laudes optime acidebant. Verbo Divinum in te noscim9 Tutelarem, Sacrum habem9 votem aquo Divina [per]cipim9 oracula, et tantum Samuelem vigilem inhisce Penatibus a te divino iam sacris agnoscim9
{stor. 158}
agnoscim9. Ter ille vocat9 respondit Domino, Tu ipsa divina verba loqueris. Ergo tam sacro oratori non nisi e Cælis par Elogium ferri potest qui cum hodie vita[e] tua[e] moveri incipiunt non nisi vivas diuturn9.
Praxis 10 grat: Professori Gram[m]atices
Inclinamus hodie debitos tibi plausus cum hanc schola[e] tuo Nomine minorem magna Professoris fama erexisti NN. Classis ha[e]c ut e[ss]et oneraria meritorum tuorum [prae]tiosissima[e] merces nempe virtutes tua[e] faciunt. At emi tamen, qua[e] poſset nisi te ipso, q[ui] et sine his [prae]tiosissim9 haberis hac ergo classe vellus e Colchide vecta[m], sed de Mohyleanis Lyceis ab ariete tuo ingenio aureum veni[tur]. Texant tibi æternam fata Lanam et nunquam ex hoc vellere [prae]cidant fila, quia tu in filo (: ut aiunt :) argumentans aut fata telis Philosophicis potes expugnare aut citi9 tibi longa sæcula illis otium, et stupore[m] tuorum meritorum imponere.
Praxis 11ma In eadem ma[teri]â
Grammatic9 hodie vellem fieri qui sub tanto Professore plusquam qloquens e[ss]em Rhetor NN. Tua porro merita numerosas mihi fecerunt periodos et non ta[m] ambitu oratorio concludere[tur] oratio, q[uam][!] tuis [prae]clare factis gravior e[ss]et. Non a sensis sed a tuis virtutib9 quas si ego recensere vellem certo numerum oratorum non servarem quia de Tuo infinito magnitudo e[ss]e potest nunquam cert9 numera. Quare quantum unitatum in Tuo infinito tantum tu non annos sed ſa[e]cula vive.
Praxis 12da drat: N[omi]nis Barlaam
{stor. 158a}
Sylva illustrium meritorum virtutumq; non voluit nobis Illustrissimas ad plantas [prae]ludere viam NN. Patet mihi et si non Eremita[e] ad eandem aditus. Profundissimam licet quia maximis maiorem [pro]dromo Tutelare non audaci planta sed sine planctu veneratione penetro nulla in hac bivij difficultas nam â tot annis p[er]ambulando Thaumaturgus tritam dum Te in Deum corde contritum effecit. Spiritus Sancti certo tam fortunati inte ut in augustam arborem dominan[tur] afflatus. Dum maxim9 cælo, minim9 orbi extra mundum quia non mundana cum appareas augustior semper adoreris. Et bene est Spiritus Dei ita te sua[e] propaginis Divina[m] arborem in mille ca[e]lestes fecit exuberare fructus. Quare cum millesimum fructum ut in Eremo quia in Barlaami virtutib9 toti dedisti Ecclesia[e], non poteris aliter et e[ss]e et vivere nisi ut millenos ad impleas annos.
Praxis 13 in eadem ma[teri]â
Dum per spacia late plena sublimi Sanctitatis gradci incedendo Divus nostros insequi[tur] animos ad purpuratam quanto citi9 [pro]peram9 gratiam NN. excitavit ille nos torpentes optato sanctitatis fulgore licet ipse [pro]fundo æterna[e] quietis utitur somno. Tranquilla etiam post fata vivens complensq; nostras sollicitis sermonib9 aures, in instanti eas Archi[prae]sulea[e] subijcit planta[e]. Insuperabilem hinc certo patimur vim Illus[trissi]me dum vis invicta Barlaami Pieczariensib9 umbris pectus tuorum suaviter op[prae]ssum vincit. Hec mirum Sancta[e] enim anima[e] et side accepta bilib9 veniant umbris, ab illustri tamen victoria[e] semita aberrare non possum. Vigilantis virt[u]tis plendore [pro]aromo
{stor. 159}
omnimodum indispensabilis ausus attingunt metam. Quare non volemus pavidi hectoreo tutelaris impulsui audacter resistere. Nam indifferentes Solis ferme radios tollere de mundo conatur, dum Empirea[e] libert[a]tis vindex terrenam hodie comprimendo adimit. Nuper eni[m] Liberam avida[e] expectationis mentem, hodie in violentam ingeniorum animorumq; com[m]utat unanimitatem. Cunctatem votorum moram repentinis festinare studium9, ille tum de augusta septicolis sapi[enti]a[e]. Domo, tum de Thaumaturgis [pro]siliendo umbris, in tua[e] omnino celsitudinem nostros coegit indinare plausus. Quib9 animata ac impulsa longo nostra [prae]cordia voto Illus[trissi]mo Meca[e]nati apprecan[tur]. Computes adeo diutiſsime innubes annorum cursus ut eos nec ventura sileant lustra nec ignota rapiat sub nube vetustas.
Читайте також: Iohannes Herbinius. Religiosae Kijoviensium Cryptae
Praxis 14. Gratulatoria Iosaphi
Pra[e]cox nostra[e] gratitudinis Natura singularia Indigetis arcana hodie noscenda [pro]ponit. NN. Coniuravir ille, non â debita iam Principib9 irradiari purpura sed â propria liliata[e] innocentia[e] rubescere rosa. Divinior certe Apelles pallescentem tuum in Basilianis umbris condecorare omnino intendit vultum. Non valuerat aliter [prae]cipuum Te iuxta cor Dei hominem diu exquisitis a[e]terna[e] lampadis ignib9 dignari, nisi ex limerijs plane dum frondosi Eremi, eosdem participare latebris. Nec mirum [pro]funda enim sylvarum alijs spacia illi simul et semel fecum admiranda[e] sub limit[a]tis loc9. Proximior hinc certo increato soli factus per Diaphinum Cordis sui centrum in verendam Meca[e]natis noſtri
{stor. 159a}