Іларіон Ярошевицький. Arbor Tulliana Iasinsciano
{stor. 165}
Ædilis penes Capitolium [prae]tiosis Aram concordia[e] Hyacinthis extruxit, ast Lapis hic mirum Theatralis gloria[e] vestrum corroborando sacrarium in perennem tandem subsistentia[e] tibi resarcit9 Regiam. Altissima admirandi Civitas Sion non tam auro hodie gemmisq; distincta quam perpetuo vibratiſsimi luminis ac Lapidis hui9 splendore circumsepta in Bethleem exeo transformata, ut nunquam succeſsivo naturales tuarum virtutum iubas obtendat syrapio. De aureo mineralis et marialis natura[e] monte [prae]veniens a[m]bivit hic lapis infinito Pneumatis distillat9 igne, mentem tuam, ut eo solidata ipsam Æternitatem habeat semper pro obiecto defluxit splendido gemmea dum Immaculata Virginis [per] Olimpia [prae]tios9 lapis [Chris]tus cursu, ferrea concatenata[e] ac destinatæ Antipodis natura[e] humana[e] tumpendo eiusandi claustra tibi grandiorem ex virtutis [prae]cernitate et sui polore et vigore Augustam restaurans Cælorum appiam. Phrigium hic lapis [Chris]tus itur9 in ornamentum documentum e[st] tibi infiniti valore cum regnantib9 et triumphantib9 possidendi Imperij. Mirum in modum tunc captiva generis Nostri natura, tanto digna redimendi [prae]tio lapidis nuncupatur, cum Æneum hoc æferreu[m] sæculum, nescio q[ui]s Æneas baratri sublunariæ intulit parti. Hinc Divin9 Marino de monte [prae]siliendo Lapis adeo onerosam sui iacturâ rupit duritiem, ut colles, in molles fasciarum tibi transformaverit Ædes. Lapis hic apis est mella non bella et cum iaculeatam ensis sui aciem in [prae]lia exfasciato [prae]lo emittit, non bellax adhuc, quia pellax ad se NN. est. Trahat
Читайте також: Польські письменники XVI-XIX ст. з етнічних українських територій і їх роль у збагаченні словникового складу польської мови за рахунок українізмів
{stor. 165a}
ergo hucusq; magneticâ Divinit[a]tis et bonit[a]tis vi ac e[ss]entiâ aureum tui animum, quousq; non iam ad Lydium sed ad Triangularem eximia[e] virtutes tua[e] Comprobentur in Monte visionis Sion lapidem. Dixi.
Praxis 5ta. In eadem ma[teri]â
Dobrze swiat dzisia gosci kiedy Bog dawszymu audiencyą posyła Iedynorodzone Zewszelkiemi dostałkami słowo: Inde pedem Christus multâ cum laude reflexit NN. Wybieraiąc sie Krolewicz Nieba natak daleką Ziemskiego placu y płaczu drogę zewszystkiemi niezmiernego skarbu appararamentami pospieszył niepoięte NN. konferuie donaria. Choć ubogo w apparycyey ludzkiey, lecz bogatą, gdyż skrytą, z oycowską NiebiesKiego skarbu spezą zawitałi miedziane nasze transformuiąc w złote wieki. Owszem wszystką wysypawszy y wyłozywszy substancyę kiedy siebie Boga, NN. mistycznie Dziedzicznym Nieba in auktoruie krolem. Promownie niepochibnie prerwsze votum przed Oycem Nieba dawszy naturę naszą natron swoy przedwieczny zkąd nie nikczemne monarchow Bogactwa lecz Boga siebie w Wiekuistym wypłaceniu daruie. Nawed złozył krolewską godnosc, złozył y koronę by naturze Ludzkiey ustąpiwszy preeminencyey swoiey, cale ukoronowaną cieszyłsie. Nieoszacowane ad drogich kleynotow porzycił y sceptrum azeby dalye nieinteresowałsie dobrowolnie powoynikiem związawszy ręce od wszystkiego odrzekasie panowania daiąc mieysce NN. Zkąd pewna że wielka miłosć kiedy złakiemi wielkiemi wakansami y podarunkami znaczna Ziemianom
{stor. 166}
promocya nahonory gdy nakrolewskie nieba dziedzictwo ktorego ia dzisio od Betleemskiey rezydencyey zbłogosławionych niemowlencia krolewicza rąk tych wszystkich [prae]minecyi powiekopomnym Ziemskiey subsystencyey Życiu w niebieskim niepłonnie assekuruiąc Zapisanych kruzu NN. odziedziczyc Zycze.
Praxis 6ta In eadem ma[teri]â
Niemaiąc locum standi wludziach nieomylna, bowiecznoscią zmocniona prawda, więc dzisia między bytlentami mieysze sobie zakłada NN. Daleko od złotey dawnego swiata miłosci wytrąbiona była: az dzisia zelazno gonie rozumie bydląt skłonnoscią przyięta została. Dosć przez pierwsze delictum ukrzywdzona natura Ludzka cięzką gdy az do nieba oprawdę appellacyą czyniła wołaiąc cælirorate desuper verit[a]tem: Az wpoznosć wiekow ziemskiego pozycia misericordia et veritas obviarunt sibi, iustitia et pax osculata[e] sunt. Więc zgoda chwała Bogu kiedy Bog będąc palaiącym ogniem zozięmbłą wodą niestwo nona swiatłosć z okropną ciemnoscią nieskąneczone zycia zrzodło znieuzytą smiercią przedwieczne słowo zludzką doczęsnosci naturą ziednoczone Hypostatyce zostało ktore dzisia Prawdy słowo z niepokalaney Xięgi zywota Matki Boskiey wziowszy do serca NN zanosze. Zycząc aby iako vrbo Divino Cæli steterunt, tak tym ze słowem niech nowonarodzona Prawda [Chris]tus wiekopomne WMP. zycie dni niezasępione godziny niefrasowlowe sprawi yztwierdzi pokornie Zycze.
{stor. 166a}
Suavitas 4ta
Continens Praxes Gratulatorias Resurectionis CHRISTI.
Praxis 1ma Gratulatoria Resurectionis [Chris]ti Illus[trissi]mo Duci
Nadniezwy cięzonemi nigdy doskonale niedziesziczonego swiata Potentami, seduo[!] niezwycięzony znieba Potentat, przy złotorodney przez smiere wiecznosci, depulvere mortis, niby Martis powstał az Zaraz tryumfalne iasno swietnych splendorow tibi potentissimo victori adauget ognie NN. Tworzy widzę Bog nietylko Empireâ in sede wszystko trawnemi rąk swoich dzieło tchniące ogniami lecz y naziemi poznych czasogo Ianowe Zamieniwszy wołomienne Eliasza serce, z oyczystego nieba, in iniuriosas imieniu Panskiemu gentes ogniste przez rozżarzonu zelanti amore krzyz, mistycznic dodaie pioruny. Gory widzę lecz na tryumf uwielmożnosci Wasey niby usąsiada, zhąd zastarzałemu, wzawziętey Impreżie Otomannowi zawsze way way, lacrymabundum væ, ostatnia następuie biada. Wygnana iuz ognistym, herbownego krzyża mieczem z Chrzescianskiego Raiu, Marnotrawna Wybornego Ludu nędza zbiadą w Otomanskich sie chyba (: dali Bog :) kraiach z sobą niepochibnie zydą. Wysokoniosła wproznoknowanych zamysłach Poganska Industrya, maligno ab a[e]stuante amoris Divini Cruce contracta morbo, iuz ostatnią zaferowanym na iey – zgubą Boskim dekretem gotuiesie wyzionąc duszę. Długoć w Prawdzie obmierzłey Christiano orbi siedmo
{stor. 167}
głowney hydry defecata maicia podnioższy rogiczyhała nazywe, Zywey wiary pożarcie, az dzisia deprofundo amandæ quietis, zywy Pan powstaiąc somno, nowego wzbudził, swietne a swięte dawszy wręce krzyza pochodnie wielmożnosć waszą Herkulesa. By znać temu Lerniyskiemu smokowi opaloną raczey zgładzone victrici igne rogi więcey niewazyły sie Rosyskie deptać progi. Iakoż Ledwo ciekawym żwawey zayzrosci obaczył okiem nieołonne tanquam in Constantino dum in Ioanne Victoriarum Insigne krzyż aż Zaraz Otomanski Xięzyć naoięte swe rogi schilaiąc, pod zwyciężkie przez wielmoznosć wiekom subsidia nos senio piger / Effudit orbis dedec9 ultimum / mundi fatiscentisq; natura[e] opprobrium. Iuz popiołem Marsa od Marca poczowszy przy trząsneni wołaią, heu nefas / Morum scelesta deterim9 nota / Nierychło do samochętney przyznaiąc sie zbrodni mentisq; et excelsi Latrones / ingenii violenta fraudum zostawuiemu tormenta y Niedziw dzisicyszy [!] bowiem a tot sa[e]culis poządany Tryumfator, nigdy niekątentną przeciw krzyza uwiedzionego / Bisurmana ambicyą swoią haniebno zatłumiaiąc kontentuie smiercią. Daie magn9 pacati moderator Orbis corroborowane krwią swoią insignium wręcekrzyż rzetelnie wielmożnosci waszey symbolizuiąc inhoc signo vinces. Czym obfirmatum wielmożnosć wasza maiąc animum, potym dotey ktorą per varios bellorum usus artem experientia fecit, Thaumaturgo Exemplo monstrante victoria[e] viam, naywyzszego prawica sprawi. Więc
{stor. 167a}
directrice dzis Providentia Dei propriâ zaś Prudencyâ Męzny Iego Carkiego Maiestatu Hetmanie. Znoś nieprzyiacioł krzyża miłosciwy nasz Panie Zy w sławie wiekopomny, zy w szczęscui swym bespiecznie poki przeswietny w Niebo krzyż nie w zbiie sie wiecznie.
Praxis 2da In eadem ma[teri]â, eidem Duci.
Z zmartwych wstaiącym Panem stawam przed wielmożnym konspektem waszym NN. Ugruntowana iest, nieiednostaynie stoiąca całego swiata machina, gdy a Creatione zdesperowana integritas oney swoie dzisia naywyzszego resurectione wsparta firmamentum odbiera. Dadam wiekopomnego Zdrowia os Salwatora przymuie medelam. Nieteraz iuz tanquam ab inutilib9 scelerum lineis Zniszczony omnium rerum stan w Zamieszanie, albo w iedyne non e[ss]e miał sie obrocic, gdy by dziesieyszego nowego Alcida powstanie in pristinum Beatioris Regiminis nienawrociło vigorem ac rigorem. Teskliwa na expektatiwie iuz iuz in [prae]ceps ostatniego Nieszczęscia ruituri Mundi nadzieia dzis swoie zdesperowanym nieszczęsciem Radasci łzami zdrowie ranami nie powinną zicie smiercią całosć naostatek ludzkiey natury alteratione onegda, dzis iuz resurectione otrzymuią sie. Doznawa zaiste Tych nad przyrodzonych od Chrystusa sił zamożna wprotęzne Imperium wielmożnosci waszey Dexteritas Ta bowiem dziedziczne niebo zdobiąc Planetami, małomozne mnieyszego stanu serca
Читайте також: Чи справді "латина з моди вийшла нині"?
{stor. 168}
krzyzem stabiliendo, wszytkie in contra nitentium votorum niestałe animusze herbowną utwierdzuwszy kotwicą samemu Tryumfatorowi przez nowo fundowane swiątnice wiecznie hołduie. Małorosyski nsz swiat niedoskonałe dolych czas benevolæ sortis nut9 doznawał poki prawdziwie iustam na Osmanna ferendo vindictam herbowna Kotwica wszczęsliwsze nieprzemieniła. Rzuciło niespodzianey nadziei serce potężny na wysworowane zdawna pogansrwo hamulec Kotwice ktora wpłonnorodnych na honor boski zawziętosciach tamowac y hamowac chwała Bogu poczeła y niedziw Zawsze bowiem wglębokie burzliwego nieszczęscia Nurty zapuszczonym Ludziom herbowna pod krzyzem kotwica w Zacnieyszą stałego zycia wprawia melioracyą. Zawsze roznych Infortunij pomierzonych niedostatkiem infallibilem sprawuie vitam etc.
Praxis 3tia Duciâ circu[m]stantia Crucis
Pokrwawolitey bitwie Naywyzszego zastępow wodza przodkuiące zwycięzką sławą reprezentuią sie tropha[e]a NN. Wygrana niepłonnie pothała, utratną wiecznosci naturę Ludzką; kiedy naturalnym do nadprzyrodzoney slawy uwiedziona appetytem ad [prae]fixam krzyża metam, kontentną zaiste została. Pierwsza niewinnosć [pro]prio obwiniona Crimine olepsza z Żołniersrwem poskrzyzem utratna rzucaiąc losy Diu supremam nutabat in aleam, az dzisia ultimam actualemq;
{stor. 168a – файл 0346}
od Zwyciązcy z krzyza odebrała błogosłaużonych lat determinationem. Wysworowana na prentko ocrotne Zabiegi, popiędliwym nescendi bonum et malum rozumem natura, fructiferam niech wie iącydisie nadwoie Lat, z Krzyzowego Dzrewa zabiera seriem zeschła pierwsaym gniewu Boskiego upałem rozwiozła zaś in nefanda quæq; inversa arbor człowiek, dziś w winne neiwinnych cnot roskwita latorosli. Owozgoła Zwycięzkie Chrystusa tropha[e]um niezwycięzonemi swiata poczyniło panami. Wypielengowana rza Chryst9, a pod czas Krwawego potopu w Kamienney arce nienaruszona zostawszy dzis niby z Noego Arki wylatuiąc Olewne krzyża Dzrewo do wielowładnego wielmożnosci Waszey kleynotu na zaszczyt Rossom, Oyczyznie na obronie chętnie sklada ktore Drzewo krzyza 10 Genetliacznym od Antenatow Zawżięte zaszczycie ledwo staneło aż zaraz tryumfuiące nad nieprzyiaciołmi drzewa co zywo skłaniaią sie, Te volant Lauri tibi se victori / Arbor Alcide probat et supinis / anniut ramis. Co większa nazwycieskie wielmoznosci waszey wdzieraią sie skronie et amica circum / tempora serpit. Co wszczęsliwym Wielmoznosci Waszey nieudolnosc moia zadumiana obaczywszy dozwycięzkich nog upadazycżąc Niech od tak setnych lat otwarta Otomanska nachrzescianstwo porta tym herbownym krzyża Drzewem będzie zawalona potlumiona. Niech toherbowne dzisieszego
{stor. 169 – файл 0347}
Zwycięzcy tropha[e]um wiekopomnym latom czerstwem zyciu.
Praxis intra Resurrectione[m] [Chris]ti Salutoria Ducis
Przywesolo wylatuiącym z kamiennogrobowego gniazda niebieskim Pelikanie liceat mnię wielmoznosc waszą za wielowładnego Małey Rossyey Orła do nog padszy przywitac. NN. wdzięznolotnemi sprawiedliwosci wzlatuiąc na Rosyskim horyzoncic skrzydłami, nisko czołgaiącychsie ukrzywdzeniem rozney kondycyey Zołwiow Boskiemi na kształ bo Łaskawemi swiątobliwemi pokrywasz dekretami Przywileiami Zeschłych nastronie Ludzi gwałtownym niesłusznie ferowanych sentencyi upałem, wdzięczną skrzydeł miłosierdzia zacmiwszy mizernych umbrą inpristinum Zielenieącego sie szczęsciaprzywodzisz vigorem et rigorem. Uciemiężona szczupłoscią fortun zacnieyszych Rycerzow kondycya, ampla[m] przez te panskiey Łaskawosci skrzydła æqualitatis codzień zabiera y rozmierza iurisdictionem. Zdesperowani szczęsciem, gdy [prae]cipitem indeteri9 amplectentes naturam, na wielowładnych Ducalis Imperij vestri podnosząc sie wynoszą skrzydła. Niewspominam iako naypotęznieyszemu szczęsliwie nam Panuiącemu Iego Carskiego Maiestatu Iowiszowi fulmina przez Herbowny krzyz niegdys na Bisurmana tam ad Azoviam quam ad lazikermenses Ma[e]nias swoią Panską władzą y mądrą radą victoriose subministrasti. Iednym marnym cieniem nigdysie niewracaiącym hostium vita
{stor. 169a – файл 0348}
pod zwycięzkiemi herbownego krzyza skrydłami niby pod smierci cieniami przemineła y zgineła owozgoła urodzona ku Oyczyznie miłosć addendo szczęsliwemu Panowaniu skrzydeł naniezmierną potemney sławy et animi wiecznosć dobrze sobie zarobiła. Ktorey Iasnie Wielmoznego Pana Reimentarskiey potędze przyney y mądrey prowidencyey Skrzydlami Łaskawsze chowaney Zycze do nog zwycięzkich podszy by ile nayiasnieyszego y naypotęznieyszego Monarchi Orzeł aptat urgendas non perinane[!] tryumfow pennas tyle Wielmoznosć Wasza dni niezasępione Lata niezmierzone wieki w panowaniu szczęsliwe prowadziłes.
Praxis Resur. [Chris]ti Illus[trissi]mi Metropolita[m].
Perpetuo nam divino hodie comple[tur] purpurata Celsitudo vestra sydere NN. hodie prumum anim9 tugenutritus splendore [per]ficit ipsâ nativâ cordis sui purpurâ. Illustre est magni syderis quia increati documentum nam a[e]statem maio invehere cerni[tur] dum insigno Leonis quia Leo de tribu Iuda victor illustriora Phæbo tua [per]ficit sydera. Sat non anguste augustum namen hæreditariam tuam extendit ac intendit lucem. Qua[e] a serenissimo hodie Planeta exorto ut inperpetuo maneat asperctu ac Divino respectu intime voveo.
Praxis 6ta ijsdem In eadem ma[teri]a.
Divinam adinvenit [Chris]tus stationem triginta tribus annis qua[e]rendo mortalem. NN. In ipso æternitatis
Читайте також: Міграція з України із освітньою метою: історичний та сучасний досвід
{stor. 170 – файл 0349}
nido immortalitas orta, qua[e] mortem vitamq; [Chris]ti hodie tandem consequanta. Mortale immortalis Dei funus, tacita[e] fama[e] plaudentis Ethymon erat, Celsitudinis vero tua[e] ad perpetuum vivere hodie [prae]ludium factum. Thaumaturgus de Sarcophago cedit Deus, sed vitam vestram minime la[e]dit dum eam ipsi concredit inscribendo æternitati anim9 Tu9 vere Dei nunc sedes est, nam mentem vestram quies surgentis et tranquillitas in quilino triumphatoris passu prodromo pra[e]munivit. Magna [Chris]ti mors magnum te intra Maximos imo Deovicinum quia vicarium, nunquam concutiet nam ipsa summe contrita. Morti et Casibus te expositum Illustrissimum imo nos natos tandem felix a[e]ternitas comitatur. Ab ipso cunctis deflendo divina[e] mortis puncto contimuum Illus[trissi]mæ vita[e] ac infinitum annorum Zenonicum saltem ut incipias ad plantas D[omi]ni mei ruendo voveo.