Іларіон Ярошевицький. Arbor Tulliana Iasinsciano
{stor. 132}
temporis pridem desiderati v[el] de constantia affectus qui cum tempore crescere non minui debet si ver9 est.
In apodosi Fit applicatio discursus alicui9 expra[e]cedentib9 ad sponsum quod scilicet voluntari Divina[e] cui9 ductu gratiam in domo N. ambivit ultimato morem gerere velit v[el] quod gaudeat illud advenisse tempus quo vota et desideria sua tandem conquiescant.
In conclusione Rogatur Parens v[el] mater v[el] affinis sponsa[e] ut promissam extradere velit et nobile Vinculum inter utramq; domum inchoare. Tandem fit grati animi et promptitudinis confestatis.
Читайте також: Gregorius Wisniowski (Григорій Вишневський). Iter Laureatum
Responsurus
Impetum sumet expetitoria quoniam periculosu[m] est superum resistere ordinationi, nec humanum ambitiosos gratia[e] et amicitia[e] respuere affectus, libenter annuo Magnifici N. petitioni v[el] sic Et si nullum e[ss]et illicium annuendi, constantia Magnifici N. affectus cui9 specimen repetitis [prae]cib9 exhibet, cogeret me vel invitum.
V[el] 1mo dicet non min9 etiam gaudere ob illi9 adventu? Temporis, quo et votis Magnifici N. et sua[e] [pro]missioni constare possit 2do Annuat Desiderijs ei9 qui petit. 3tio et ultimo Adijciat omen aliquid seu præsagium futuræ faustitatis.
Nota ut in alijs ita hic allusionem ad stemma ingeniosissima e[ss]e commoditatem.
Suppellex superiori suavit[a]te allata exornationi et expolitioni serviet [prae]sertim petitoria[e].
Suavitas 11ma
De Oratione Epithalamica
{stor. 132a}
Dupplex e[st] 1ma est nomine Parentu[m] v[el] Consanguineor[um] inqua sponsa sponso altera inqua N[omi]ne sponsi agun[tur] gratiæ pro sponsa. Redditur9 sponsam N[omi]ne Parentum v[el] Consanguinearum ordiri debet a Thesi aliqua formata de amore v[el] amicitia. Suaderem autem videndum ob singularem hui9 materia[e] tractationem, principaliter enim formalis Thesim de felicitate earum familiarum, quæ pulchro amicitia[e] fædere inter se colligantur. Ubi decora decorib9 virtus utri9q; domus Virtutibus feliciter coniunguntur etc. v[el] etiam amplifices hanc tesim nil [prae]tiosum nil carum est quod alijs tantum adhæreat, ordinarie quemadmodum bonum ita et quod carissimum, nobis communicabile amicis est.
In Apodosi per Interrogationem deceres q[ui]d Filia cari9 Parentib9 [prae]tiosum paterni cordis depositum est etc. Et iam hodie sinceris Magnifici N. affectib9 ultro conceditur.
2do Lauda[tur] sponsa â familia, dotib9 etc.
3tio Commendatur sponso cum transfusione Iuris
Ultimo Fit apprecatio felicitatis et Benedictio Paterna v[el] ei9 qui loco parentis sponsam extradit.
Responsurus autem N[omi]ne sponsi Nelippis et Tonsorib9 de amicitia et amore formet discursum. Gratiar[um] actoriam tractabit v[el] sub allegoria aliqua navigationis et appulsionis adportum post tot votorum intentionum inclinationumq; procellas v[el] p[er] allusionem ad stemma q[ui]d si allegoria non accurrat v[el] combinatio stemmatum, commode fieri non potuit incipiet v[el] a Laudib9 coniugij v[el] ab explicatione lætitia[e] om[n]ium v[el] ab exaggeratione beneficij in ex tradita sponsa collati. Hoc [prae]misso laude[tur] sponsa a maiorib9 virtutib9 etc: accepte[tur]. Gratia[e] tandem agasitur[!] cum appromissione honoris, amoris, et cum oblatione [pro]mptitudinis ad omnem parentum nutum.
Suppellex Epithalamica[e] Serviens
{stor. 133}
Coniugio ornatus, speciosa vinctus es catena unde, te sola mors liberet. Tetrarcha
Felicitas coniugij adest, ubi concordia est. Lypsius
Par pari iungito coniunx dissidet quod impar est.
Quot amicos paraveris tot oculos habebis, quibus qua[e] velis videas, tot aures quibus qua[e] decet audias. S. Chrisostomus.
Inimicitia[e] terminos agnosce, amicitiæ nullos.
Satis magnum Regnum est marito uxoret liberi. Euripedes
Coniunx aut [per]enne refugium, aut [per]enne tormentum. Fulgentiu[m]
Coniugium, genus humanum immortale reddit. Plato
Olimpi9 dicebat q[ui]dam nec aurib9, nec oculis, sed digitis uxorem docunt, solam spectntes dotem. Erasmus
Democrit9 eum qui bonum generum nact9 esset invenisse filiu[m], qui vero malum eum dicebat perdidisse et filiam.
Uxor Phocionis interrogata cur muliebri mundo non uteretur Respondit: satis uxoris magn9 ornat9 est viri sui virtus.
Apud græcos caput sponæ hastâ comeba[tur], et crines discriminabantur, ha[e]c vero hasta nullum debuit caput mortuum tetigisse innuere volebant inter alias causas hoc solo ferro coniugium discendi posse.
Romana sponsa tempore nuptiarum cingulo utebe[tur] ex ovis Lana contexto.
Flammeo apud gra[e]cos caput sponsa[e] velatatur, dependebat vero ita, ut etiam vultum tegeret, causam dat Fest9: amicitur eo nubens boni ominis causa, quod eo assiduo uteretur Flaminis uxor cui non licebat divortium facere.
Symbola Coniugij
Apud Onocritas symbolum coniugij fuit lucerna ardens Cythara sine chordis, cum lemmate Vis vitam tollere, tolle fidem.
Avicula in cavea cum lemmate Amissa libert[a]te la[e]tior.
Leo [prae]dam cæteris animalib9 parciens Lem[m]a Non mihi soli vivo
Circulus intorque attractus omnes post se[!] trahens Lem[m]a mors omnib9 una.
Anna Regina Hungaria[e] et Bohemia[e] Ferdinandi I Imperatoris uxor man9 connexas cum rosa [pro] symbolo habuit cu[m] Lem: sic in perpetuum.
{stor. 133a}
Constantia Sphortia Ducissa ut animum serenum inter coniugij curas testare[tur] cygnum inaquis natantem et desuper tres vespertiliones quasi tenebras minitantes habuit [pro]symbolo cum Lemmate. Candor illesus. Ampliorem suppellectilem ubi de symbolis vide Item de ritu nubendi, cibo nubentium [prae]terit9 anni Rhetorica[m]. Ultra dabit Orator extemporaneus modo sit.
Suavitas 11ma
De Oratione oblatoria munerum
Munera alia sunt qua[e] offerun[tur] inter sponsalia et nuptias alia vero postridie nuptiarum idem utrisq; convenit affect9. Itaq; quocunq; demum modo confici[tur] ei9modi oblatoria, hæc puncta observabis.
1mum Affectum offerentis et intentionem explicabit.
2dum Ex tenuationem muneris breviter com[prae]hendet, et quantum fieri poterit ingeniosam.
3tium Ut benevole suscipiat rogabit et affectum constantem offerentis devovebit.
4tum In Orationib9 quib9 post nuptias reddun[tur] munera apprecationem fasti conijgij faciet.
Responsoria vero hæc puncta habet
1mum Offerentis animum quanti a[e]stimet demonstrabit
2dum Brevem muneris instituet Laudem
3tium Affectum ,utuum pollce[tur] unice vero Responsoria inhoc elaborabit ut impetum v[el] ex verbis offerentis v[el] ex munere collato sumat ad quod condicit recognoscere Munerum qualitatem, naturam, adiuncta.
Suppelex oblatoriæ munerum Serviens.
Sylvam nolo inducere pagina[e] rerum et sententiarum sine lege et ordine suppellectilem itaq; distinctam distinctis munerib9 confero et congero.
Читайте також: Йоанникій Галятовський в історії української риторики
{stor. 134}
Annulus
Fabula est, Talmudica Adamum duos habuisse annulas unius nomen oblivio, alteri9 memoria erat.
Apud Romanos Iudices et equites ferreis primo, demum aureis annulis usi, atq; hoc erat insigne quo â plebe discerneban[tur].
Iidem Legatis cum ad exteros profecturis aureum annulu[m] tanquam insigne man9 dabant. Alludes vg [pol] Iąo MSC Pan N legata a latere bo od serca uprzeymy affekt do IOMP: wyprawniąc podobny mu Zaszc[!]yt zloty ten cirkut do Ręku toczy aby symboliczną wiecznosci spherą dozywotią Lepiey reprezentował przyiazn etc.
Alexander Magnus dario Rege victo literas quas destanabat in Asiam Darij annulo imprimebat: quas in Europam suo.
Gigis annul9 erat quo circumacto a nemine cerniba[tur] ipse vero omnes cernebat. Illud vero [per] reiectionem a [pol] IEoMSC P: N. Ten złoty pierscien nato prezentuie aby w sercu rezyduiący, affek WMP e przyiazni widok tym szcząsliwiy wyprowadził.
Legatus apud Imperatorem Romanorum cum thesauros ostentaret Imperator q[ui]bus se debellaturum Polonos gloriabatur annulum detractum digito thesauro inijecit inquiens aurum auro cui Imperator suo idiomate respondit Abdanc id est Deogracias unde familia Abdancorum.
Cuidam Senatoris Romani annulo gemma inerat qua[e] viginti Millib9 sextertijs constabat.
Vladisla9 Jagello desponsata[e] sibi Elizabetha[e] Regina[e] misit annulum cui loco gemmæ suum nomen iussit insculpi.
Polycratis annul9 mari iniectus, incapto pisce repertus et redditus eidem.
Cleopatræ annul9 in gemma suâ orbis miracula et Gaganto nomachiam insculptam habuit.
Pompei9 in annulo Leonem gestabat cum face.
Iuli9 Cytharam inter rosas.
August9 symulacrum amoris Leoni insidentis et frena tene[n]tis.
Se leuc9 sculptam Anchoram.
Carol9 magnus horologium punctura digiti quo gestaba[tur] horas indicans.
Galba Imperator solarem currum
{stor. 134a}
Pyrrhus Apollinem musas Parnassum.
Pr[ince]ps Venet9 quolibet anno die Ascensionis D[omi]ni re vehi[tur] cum supplicatione solenni et in illud annulum mittit.
Sertum
Apud Romanos nuntij victoriæ causa naves et fasces Victorum Lauro coronabantur. Apodosim facies etiam Magnificum N. vectorem affectum in magnifica N. agnoscere quam vernante serto coronat.
Apud Barbaras gentes florentes coronas imposuisse pacis et amiciitia[e] signum fuit amoris et nobilit[a]tis. Polybius.
Caligula dici[tur] coronas invenisse instar Solis et Luna[e].
Corona[e] Musarum expennis pectuntur avulsis ex syrenu[m] alis, quo significaba[tur] earum famam Orbem peragrare Pigeri9.
Romana Antiquitas quot annis fontinalia seu coronationem fontium ex quibus haurieba[tur] aqua instituebat serviet id si sponsa [pro]stemmate fluvios habent.
Scipio Affrican9 redux cum victoria milites octava[e] Legionis, qui primi castra occupaverant Carthaginensium die triumphi fasciculis rosarum insignivit, eosdem inclypeis depictor gestari iussit. Nota Fac Apodosim sub n[omi]ne sponsi habentis pro stemmate rosam.
Antonius fertur obtulisse Cleopatra[e] cor aureum maioris nuclei. Inquo erat hortus aureos trecentos diversa[e] speciei florei representans.
Poeta[e] etiam fabulan[tur] Iunonem floreum hortum in luna habetur cui9 horti fingi[tur] e[ss]e aurora singulisq; diel9 aliam ex alijs florib9 nectere Coronam Iunoni.
Scipioni Affricano cum sæpius in convivio corona ac commendare[tur] et simul rumpere[tur]. Publi9 varrus subiecit noli mirari o Scipio? Si non conveniunt corona[e], caput enim tuum magnum et Laudabile et honestum.
Intemplo Dianna[e] fuit statua amicitia[e] una manu flores nulli a[e]stui[!] frigori, obnoxios tenens, quo doceba[tur] amicitias debere e[ss]eimmarcescibiles. Altera manu flores ad minimum æstum et frigus ut virorem
{stor. 135}
et colorem mutantes quo docebatur inimicitias, eo breves deferre e[ss]e et mortales.
Rosa symbolum est gloria[e] in dicendo unde id adverbium Rosa[e] loquuntur, pro grate loquuntur.
Rosa manub9 attrita cum Lemmate Fragrantior.
Huc revoca coronarum divisionem alia enim erat civica et hæc exfronde quam popul9 et senatus illi, qui in ludis eam meruisset assignabat.
Alia obsidionalis ex gramine in eo loco decerpta inquo cives obsidione liberati sunt. Alia muralis desinebat in similitudinem pinnarum. Alia navalis instar navis rostrata erat.
Porques
Magnete attacti circuli ferreæ catena[e] se invicem attrahunt, unde quispiam eiusmodi tale Lemma adiecit. Arcanis nodis.
Tyrij obsidione pressi Nerculis Dei Imaginem aureis torquibus alligarunt ne a se discederet.
In Gallijs ordo erat torquem ex aureis lilijs concinnatum gestans unde ordo liliatus dictus.
Aurea Catena Homeri fuit quâ Dij omnes Jovem Cælo volebant detrahere.
In Medio Torquis Constantini Imperatoris pendebat cor aureum circa quod omnia suppliciorum genera expressa fuerant cum Lemmate nihil nihil nihil.
Athenis statua Fortunæ gestabat monile quod quicunq; tetigisset Fortunatus evadebat.
Philo hoc sensu dari torquem ait: dam9 tibi torquem ornamentum inprosperitate, vinculum in adversitate.
Phiala, Crater, Clenodiu[m]
Apud græcos in cena tria pecula apponeban[tur] unum Mercuris alterum gratijs. Tertium Iovi Salvatori.
Fabulan[tur] Poeta Nestori ab Iove Scyphum dono oblatum confectum ex Cælo fragmento ex quo quicunq; bibisset, Diu felix vixit.
{stor. 135a}
Philippus Macedo habuit phialam in cuius fundo aurea ovis erat.
In poculo Didonis erant res gesta[e] Maiorum Sculpta[e] Idem Iovis Agenoris Dei.
Cornelius magnus utebatur poculo ex Electro incui9 medio vulnus Alexandri magni erat expressus, In circuitu vero res gestæ eiusdem.
Ludovic9 Gallia[e] Rex utebatur pro Symbolo cratere cælesti cum Lemmate inter Ecclypses orior.
Eleonora Imperatrici fuit clenodium cælestium syderum cursum representans.
In Palladis templo fuit clenodium a Mercurio fabricatum eius efficatia[e] ut qui illud intueretur oblivisci.
Nota Ad Oblatoriam munerum debere se reflectere supra naturam muneris, qualitates, proprietates quas ex naturalistis in Particulari licebit cognoscere.
Panis Bellaria
Ferdinandus Dux Mediolanensis in suis nuptijs proposuit Fortunam ex saccharo elaboratam qua[e] per fistulas adintra artificiose dispositas has voces edebat. Vivite felices.
Iupiter nihil aliud agere dicitur in cælo nisi dulcia ab amaris separare.
De Mario Crasso prohibetur quod in convivio nuptiali exposuisset alveare, inquo artificiosa[e] apes mellis loco gesta sua elaborabant.
Item Scipio Dux Mediolanensis in Nuptijs exposuit statuam itidem ex saccharo ex cordib9 totam efformatam, cuius facies Solem, oculi Stellas, frons lunam, referebat.
{stor. 136}