De Mechanismo Implicationis Pilorum in Plica Polonica

Написана 1845 р. праця є представником останнього етапу користування латинською мовою, як комунікативною. Дисертація професора кафедри фізіологічної анатомії та мікроскопії Київського Університету Олександра Вальтера була присвячена ковтуну - хворобі, яка стала предметом зацікавлення десятків європейських учених XVI-XIX ст. Водночас сам автор доклав всіх зусиль, щоб поставити крапку у дослідженнях. На відміну від своїх попередників, О. Вальтер дуже близько підійшов до розв’язання цієї медичної проблеми. На завершення роботи професор зазначив, що бажає, аби його наступники, живучи і працюючи в місцевості, де поширений ковтун, змогли довести або спростувати його теорію

De mechanismo implicationis pilorum in plica polonica
Disquisitiones microscopicae auctore
A. de Walther Medici primi ordinis Universitatis Caesareae Dorpatensis.
Kioviae Typis Th. Glucksbergi. 1845.

Imprimatur
haec dissertatio ea conditione, ut simulac typis excusa fuerit, quinque exem plaria Collegio, cui exploratio librorum mandata est, tradantur. Kioviae, die 1 Sept 1845.
N. Kasloff p. D. h. t.

Повну фотокопію праці можна переглянути тут: Alexander de Walther (Олександр Вальтер). De mechanismo implicationis pilorum in plica polonica

Viro doctissimo
Medicinae et Chirurgiae Doctori
Ioanni Spasski
D. D. D.

Fortasse quis mirabitur, me cujus potissimum officium sit incumbere studiis anatomicophysiologicis primam fere accuratioris disquisitionis materiam prorsus pathologicam elegisse; vel si mihi concesserit, non magnum esse inter rationalem pathologiam et physiologiam discrimen, mihi objicit me vires meas non ad res in nostris disciplinis gravissimas, sed leviores explicandas adhibuisse. Huic tamen resprondendum est, morbum istum prorsus endemicum, tam peculiaribus et inauditis phaenomenibus conspicuum esse, theoriam de illo omnium fere medicorum tam esse mirabilem; tam omni rationali physiologiae repugnantem, ut vel hoc mihi sufficeret ad excusationem, nisi praeterea id etiam quereretur, utrum hic tantum innoti adhuc morbi natura explicanda, an potius morbus iste ex catalogis pathologicis ejiciendus esset ita ut et physiologi et pathologi in auxilium vocandi essent. Omnium scholarum medicarum sectatores a Starnigelio (qui primus de plica scripsit) usque ad Rosenbergium (Theoretisch praktische Abhandlung ueber den Weichselzopf 1839) Beschornerum et Weesium (Beschomer ueber den W. Z. 1843. Weese ueber den W. Z. 1844) pathologi solidares et humorales et denique Homeopathici cum illo frustra luctati sunt, nuperime methodus statistica adhibita est, unde novissimam quoque medicinam, microscopio, ehemia organica et physiologia emendata suffultam ad ejus modi disquisitionem admitti aequum videatur.

Читайте також: Реферат з історії медицини. Ч. 2: Еразм Сикст

Quis enim medicus qui nostri temporis physiologiam et pathologiam bene cognitam habet, non gravissime commovetur si audit quemcunque morbum nervorum et vegetationis imo scirrhum, fungum, tabem pulmonalem, in terra polonica nihil esse nisi plicam; a multis medicis, praecipue a Polonis plicam acque utilem haberi atque a Stahlio haemorrhoides; plicosos capillos recidere, idem esse atque acum in medullam oblongatam immitere, vel narcoticum remedium in venam infundere, si audit recisos capillos sanguinem effundere ut membrum amputatum, a longe plurimis illarum regionum incolis unicum auxilium in malis teterrimis haberi plicam illam, atrocissimam quidem, sed a doloribus cruciantibus liberantem; ne animalia quidem hujus morbi expertia esse, morbum istum prorsus esse insanabilem, et unicum aergotorum votum, unicamque mediorum operam esse, ut quam celerius capilli ut in capite Medusae perturbarentur. Si his onmibus cognitis, uti nos solemas, primum quaeris de geognostica soli et de chemica, subtiliorique disquisitione anatomica producti morbi, vix credideris in optimis chartis geognosticis imperii Rossici hanc potissimum regionem albo colore i. e. signo terrae incognitae indicatam esse, accuratius vero de ipso corpore delicti examen fere nusquam institutum esse. Museum anatomicum Kiovense circa 90 praeparata plicae polonicae continet, et praecipue quidem formas mirabiles duce Aliberto electas. Mihi, eum ope aerarii publici anno 1844 per nonnullos menses in iis regionibus commoratus essem in quibus maxime frequens est plica, plus ducentarum plicarum partes colligere et investigare contigit. Quamquam igitur plica poloniea, ut materia magis pathologica a meis studiis paullum aliena est, tamen, quin tantam vel parvi commodi popularibus faciendi, occasionem praetermitterem a me impetrare non potui, praesertim quum doctissimus Segeth, vir in omni re chemica maxime expertus, libenter, ubi opus erat, auxilium suum mihi obtulerit. Sin autem quis mihi vitio vertet, quod non omnia quae in commentatione mea exposui satis multa et accurata observatione confirmare studuerim, is non me solum accusabit, sed multo etiam magis superstitionem popularium, qui nisi multo aere soluto, ne minimum quidem partem plicae abscidere permittunt. Ceterum confitendum est me in parvis tantum nosocomiis