Попередню частину читайте за посиланням
Multum operae et temporis in examinandis Guensburgii observationibus collocavi, quia inde pateret et peculiaris morbi natura, et observationum a plurimis medicis factarum veritas, multaque dubia et incerta in historia naturali hujus morbi facilius explicarentur. Et trecentis quidem plicae exemplaribus diligentissime examinatis, non nimium mihi sumere videor, si meum de plica judicium in medium proponam. Sed antiquam exponam, quid ex novissimis observationibus meis didicerim, etiam atque etiam mihi dolendum est me non solum injuste saepius a Guensburgio vetuperatum, sed ne nunc quidem mihi ab illo copiam factam esse justae et verae criticae in ipsius praecepta exercendae. Sic injuste Guensburg mihi crimini dedit quod contra theoriam omnium doctorum cellulis constituentibus plantarum a me inventarum, aliquam quidem, sed non molecularem sese movendi facultatem tribuerim. Attamen tantum minores et medias cellulas se movere dixi, et infra pag 415 iterum monui majores cellulas nunquam moveri. De in Guensburg aegre fert quod criticam meam direxerim contra brevia excerpta ipsius in ephemeridibus, Gazette des hopitaux, Frorieps Notizen etc, divulgata, neglectis iis quae eadem de re in diariis Academiae Francogallicae uberius exposuerit, Id feci, conjiciens, in re tam gravi etiam in illis ephemeridibus nihil omissum fuisse. Et revera additis tantum nonnullis de forma cellularum epidermidis in Diario Comptes rendus idem fere legitur quod in ex cerpties supra memoratis, nec theoria Guensburgii eo magis confirmatur.
Читайте також: Реферат з історії медицини. Ч. 2: Еразм Сикст
Quin etiam, quae in Mulleri diario typis exscripta est commentatio, quamquam eo consilio composita esse videtur ut opiniones injuria in dubium vocatae melius defenderentur, severam criticam non admittit quia multa in iis tantum significata nequaquam vero explicata et testimoniis confirmata sunt. Quo melius et accuratius omnem hanc satis confusam materiam perspiciamus, a re nostra non alienum erit breviter explicare, rationem, qua vulgo plica formatur. Quamquam syptomata quae implicationem pilorum proxime antecedebant perquam inter se differunt, quod etiam docuit statistica enumeratio jusso gubernii Borussici in regione Thornensi et Posnanensi instituta, tamen praecipuo similia sunt accessibus rheumaticis, arthriticis, pseudosyphiliticis et nervosis. Hujus modi symptomata, exorta, plica aut cessant aut permanent. Qui iis laborat, jussu medicorum crines non comit, sed eos cucullo e linteo cerato factotegit, et diaphoresin variis remediis augere studet, donec capilli in plicam abeunt haec autem non tonditur, donec per se crines in pristinum statum redeunt nec amplius complicantur; tum demum plica aut sponte decidit aut absciditur. Acerrimi peculiaris morbi naturae defensores, plicam semper sanatricem esse negant, et Oczapowski, circa Cracoviam rarius, circa oppidum Pinsk saepius id fieri, contendit. Praeterea omnes plica laborantes veneno cautius vitant amputationem plicae nondum per se finitae. Quae cum ita sint, ante omnia quaere dum videtur, qui sint fontes naturalium secretionum sub caesarie et in illa, quae fere semper sola hoc malo laborat, non correptis eo simul pilis aliarum partium corporis, et quae ratio intercedat inter excretiones hasce et inter eas, quae in aliis cutis partibus apparent? Nam apriori qiudem conjicere licet omnes cutis excretiones in capite peculiariter modificari et quamcunque causam quae diaphoresin vel secretionem sebi cutanei moveat ibi ob locales causas ita se habere, ut vel sanae secretiones, aut saltem morbosae implicationem pilorum efficiant quod qiudem propius accedit ad theoriam plicae a Marcinkowski propositam. Ex omnibus hanc rem tractantibus scriptis longe maximo ingenio, acumine summaque diligentia scripta est Krausii de cutis anatomia et physiologia commentatio, quae legitur in lexico physiologio a Wagnero edito. Ex ea, cum nuper demum in lucem edita sit breviter quae huc pertinent excerpere mihi liceat. Primum anatomicas cutis observationes multum amplificavit. Memoratu inter alia dignum est, nullum reperiri locum in tota cutis superficie glandulis spiralibus carentem, ita ut ex levi computatione per totam cutem ingentem numerum 2,700,000 dispersum esse pateat. Ejus modi disquisitiones quum maximi in remea momenti essent, sedulo et accurate repetivi *) neque iis quod adiciam, habeo Ceterum Krause computavit numerum glandularum spiralium in praeparatis ope acidi nitrici factis. Ex meis experimentis videtur in ejus modi observationibus uti debere acido pyrolignoso, et quidem haec quoque praeparata non diu macerationi subjecta esse debent, quia initio quidem solae glandulae, postea vero etiam telae adjacenteas fusco colore tinguntur. Tali modo glandulae spirales etiam sine ope microscopii compositi per vitrum simpliciter amplificans, (loupe) vel oculo prorsus non armato numerari possunt.
(*) Data occasione Krausii observationibus hacc addenda esse puto. Si glandulae spirales secundum methodum a Krausio imventam inverstigantur, facile apparet, ductum excretorium, qui et ipse glandulae vice fungitur, non carere parietibus num in praeparatis ope acidi nitrici factis, clare paries distingui potest a canaliculo glandulae. Idem in ipsa epidermide non observatur, fortasse quia tela conjunctoria (vulgo cellulosa) multo pellucidior est quam tela epidermidis.