Сторінки 21a-37 (Arbor Tulliana Iasinsciano)

Arbor Tulliana Iasinsciano - підручник з риторичного мистецтва, написаний 1703 року одним з викладачів Києво-Могилянської академії, імовірно - Іларіоном Ярошевицьким. Наразі здійснюється розпізнавання рукопису і вже на початку 2013 року ми викладемо у відкритий доступ перші текстові уривки цього твору.

Іларіон Ярошевицький. Arbor Tulliana Iasinsciano

BREVI HAC IN URNA CONDIUN[TUR]
CINERES MAGNI ALEXANDRI.

Utique hæc inscriptio historia est et nulla insignis figura. Tu illam per ſuper ſcriptas variatam accipe. Ad marginem leges illarum nomina vim earundem voces grandiore charactere formata[e] indicabunt.

Cognitio Nunc ſcio, quam magn9 fuerit Alexander ex urnâ metior.

Ignoratio Magnus fuerit Alexander nec nescio: ſane pusilla est Urna.

Ostensio En aspice viator quantul9 ſit ille magn9 ſepulchro suo minor est.
Eadem cũ Hipotipoſi Intuere quid intus aga[tur], adhuc Alexander post mortem dimicat cum vermib9.
Item En iam quem Dari9 quem tot alij innumeris exercitib9 Reges terrarum [pro]strare non poterant vermiũ agmen evertit. En ut tot9 ſubillis iacet! En ut aliqui oculum insidendo occupant, ne quidem aspiciant orbem, quem vicit. En ut alij man9 morsu terendo inutiles reddant ſustinendis palmis, quas tot ei triumphi meruerunt.

Numeratio Numero qua[e] hoc in tumulo ſunt: Alexander q[ui]d

{stor. 22}
ampli9? Vermes Alexandri numerari non poſsunt.

Numerifictio Non ſol9 macedo hoc reperi[tur] ſepulchro duo intus sunt Alexander et nihilum Alexandri.
Item Adhuc Alexander militarem post omnia bella exercet licentiam hoc uno in loco, quam multi cum illo hybernant vermes.

AEstimatio Ipsam a[e]stimare mortem incipio qua[e] iam [prae]stitit, ne ad arma ſurgas Macedo.

Narratio Magna narro viator, exigu9 hic cinis magn9 est Alexander.

Institutio Discite superbi! Brevis vos ha[e]c urna docet, quam parva ſint nomina maxima.

Affirmatio Credite Principes nihil ſunt magna qua[e]q; cum magnus ille nihil est.

Negatio Nego magnum eſse, vix enim unicam ada[e]quat urnam.

Inscriptio Scribo in hoc cinere huc desinunt mortalia de magno Alexandro nec magn9 cinis est.

Reticentia Alexander hic iacet, ſatis dixi quod iaceat.

Pra[e]teritio Non dico mendacem fuiſse Alexandri magnitudine[m], ob infallibilem veritatem urnam vide.

Iuramentu[m] Iuro per ipsos Alexandri cineres nihil est magnum et quod magnum, nulla ei9 umbra.

Testatio O magnum Te testor non Magni ſed minimi Alexandri Mauzoleum ſi non Tu, ſaltem lapides declament magnitudinem ei9.

Animadversio Alexandri magnitudinem mentita est fama testem do cinerem, cui magn9 vix ſuffecit loc9, locul9 ſufficit.

{stor. 22a}
Parentesis Hic est (:ſi tamen est:) magnus Alexander.

Correctio Hic est Alexander fallor hic non est Alexander imo nunc est, quod vere fuerat.

Repetitio Huc devenit ille magn9, huc[1] inquam devenit.

Admiratio Grande miraculum tam parv9 cinis, totũ orbem evertebat.

Exclamatio O vanitas! Titul9 ille magnus nunc cinis et nihil fact9.

Extenuatio Tenuitatis vestra[e] memores estote Magni Principes, hic pulvis memoriam iuvet.

Memoratio Memini magnum fuiſse Alexandrum, nunc ipsâ memoriâ antiquitatis minor cum nihil.
Pra[e]sagiũ vaticinor ex hoc cinere cras nihil eritis magni Reges.

Dubitatio Dubito parv9 ne fuerit an magn9 Alexander, parvũ gesta negant, magnum cinis.

Inquisitio Magnum tantum lego Alexandru[m] pusillum invenio cinerem, Alexandrum qua[e]ro in Alexandro.

Interroga[ti]o Quo parva devenient? Si magna tollun[tur] in nihilum.
Item et Responsio Ecquis in urna parv9, quis parv9? Magn9 quis magn9? Nihil, ſi magn9 cur nihil? hæc mortis Dialectica est.

Inter[prae]tatio magn9 Alexander hic iacet, hoc est omnes quicunq; magni Reges iacebitis

Occupatio magnum fuiſse Macedonem putas falleris! Pyxidulam hanc nihil intrat magnum.

Fictio Finge orbem universum circumspectare istos cineres dicet ſe de nihilo trepidaſse.

Imaginatio Quale ostentum frigid9 ebullit magni, cinis rediviv9 heroum phænix ſepulchralem excutit rogum

{stor. 23}
aciemq; in[ ]urna restituit imbellatos Persas rebellatur9 ah vana[!] ludor imagine vermes cinerem movent!

Ex[prae]ſsio Iam[2] leve pond9 Macedo, ut tumba velut vehiculo charontem fraudare poſse videa[tur].

Prosopopa[e]ia Audi viator q[uo]d mortu9 loqua[tur] ex oſsuaris? ille ego ſum Alexandrum quem efficit fama, minorem facta nullũ fata.

Apostrophe Dicite Alexandri cineres ubinam Alexander?

Conclusiu[m] … Hic cinis est Alexandri, ergo veliqua fum9

Epiphonema Ite iam magni heroes ac magnitudini allaborate? heri maxim9 heroum hodie nec ſepulchrum implet.

Compe[n]diu[m] Hac in urna claudun[tur], gloria, terror, victoria fortuna fama, breviter Alexander hic clauditur.

Perplexitas Ambigo flerene an ridere debeam Alexandri calamitas fletur, vanitas visum provocat.

Ap[pro]batio Bene est mortis Consilium placet, ferarum maximam parva in cavea conclusit.

Imperiu[m] Iubeo Te ist hic quiescere dire Macedo ſola urna ingentes ſpiritus domat.

Admonitio Quam cito magna fluant te monet ha[e]c clepsidra, ubi urna pixis est Alexander pulvis

Obsequiu[m] Cedite falis mortales, Fata ſi vinci poſsent hic no[n] iaceret.
Blandite Nunc amo te magne macedo, ſe poſitâ magnitudine blandior, colun[tur] magna, non amantur.

Salulatio Salvete Magni Alexandri parvi cineres.

Ap[prae]catio Bene [prae]care Alexandroviator nisi quiescat ille nemo quiescet.

{stor. 23a}
Abominatio Appage adumbras infelix umbra, tartarum everte post Terras.

Obiurgatio Graſsator Imperij, Patria[e] Proditor, pestis hominu[m] numinum pudor, natura[e] noxa, nunc cognatorum vermium emporium nemini noces Tibi n[on] nisi uni.

Irrisio Diogenem In dolio visit Alexander ridend9 in urceo[!]

Exacratio Sit tibi terra gravis, qui tam gravis terra[e] fuisti.

Optatio Utinam quam Magn9 es nunc, semper fuiſses.

Invocatio Adeste cives gemina iam miracula ostentat Babylon, urbem in turri, Alexandrum in urna.

Votum Quieti publica[e] ingentem hanc victimam voveo publicis ſpolijs ſaginatam.

Obsecratio Obsecro te viator exiguum mihi pulverem insperge, terrarum orbe devicto terrâ indigeo Alexander.

Com[m]endatio Cim[m]endo tibi pusillum hunc cinerem auguste capis ex orbe triumphato hoc est demum meum.

Conceſsio Do quod poscis avara tell9, ſpoliatoris tui ſpoliũ cape, poſside hunc, qui te poſsidebat.

Gratiar[um] actio Pares Tibi gratias rependo natura parens, pulverem locasti, restituo pulverem nomenq; ingens pro auctione.

Recusatio Tolle ſepulchralium invidiam firnicum nolo contigua fulminib9 mauzolea, respuo illiterate mempheos, literata fastigia, non iam ille ſum magn9.

Exultatio Hic putrescit Alexander, gaudete Gra[e]ci, Syrij, Persæ, Tineola[e] vos ulciscun[tur].

Iactantia Ille ego terrarum domitor, terror orientis, occas9 orbis tot palmas

{stor. 24}
adeptus, vix palmam Urna[e] impleo.

Gratulatio Gratulor tibi magne macedo, terrarum tandem, quæ te caperet, occupasti: orbem poſsides, quem tibi nemo invidet.

Plausus plaudite populi, magna pacta et facta est fabula. Alexander personam exuit, et ſemideo miser factus cinsis.

Eiulatio Heu verum vices! Pridie magn9, postridie null9.

Beneficiu[m] Beneficium ne Alexander alterum quoq; dequo audierat oppugnatur9 iret mundum, ivit[!] incinerem.

Im[proper]ium Ingata mors ſiccine occidis? cui tantum debes pænus amittis; dum ſortem rapis, quod hic perimeret, nisi periret.

Pa[e]nitentia Pa[e]nitet me tam magni nominis, quod parvo cineri nequeat inscribi, cirtra mendacium.

Spes Sperate populi, nullum malum Magnum perennat, Alexander in cinere iacet.

Desp[er]atio Actum de vobis Magni Principes, etiam Alexander evanuit.

Timor Timete ſuperi Magnum quoq; Iovis filiũ mors [pro]ſtivit[!]

Audacia Ah nimium mei pudet me tam iam arete iacentis Terarum victori urna debeba[tur] ocean9.

Excandesce[n]tia Ardet amin9 irâ vesanâ, Mors Alexandrum perimis, nobis parcis, hoc e[st] fata dividere.

Audacia Pone metum viator, Alexandro impune impuneilludas, Licet huic nullo iam periculo Callisthenes

{stor. 24a}
mortalitatem obtruderet.

Mina[e] Vævobis magni Principes, parv9 hiccinis magnis minatur.

Nemesis Habes quod Mereris, qui Iovis te Filium fingere in ceſsisti, olimpiam absolvit, hic cinis Philippo te aſserit n[on] Iovi.

Miseratio Tui me miseret magne Macedo, post Regiam Pori, post Persicum ſolium tam incõmode iacentis.

Confeſsio Fateor, falsamq; ne mihi magnitudinem auribus arrogaſse, imposui non oculis.

De[prae]catio Parcite Persarum manes, ſat pænerum pendit hic prædo, terrâ eget, quam rapuit.

Venerão Sumito fasces parvo huic ſarcophago, qui cunque regnas, reddas, Magn9 hic est Alexander. Et ha[e]c sunt denovis infunere Alexandri habitis: Credo utiq; ipse, ſi [prae]dciviſset, mori voluiſset Alexander, ut ita de illo aliquis post mortem loqueretur.

Figuras has eſse admirabiles ſi dubitas, inspice tumulum, ipse miratur Macedo tales eſse potuiſse. Tu quoq; orator ne Te frustra in fun9 veniſse ſcias, vides Magnum Te Rhetorem in Alexandri cinere thesaurum eloquentia[e] novum reperiſse.

{stor. 25}
FRUCTVS [SECUN]D9
De Symbolis
A
Accipiter
{1} Accipiter expansis alis. Lemma Recta Sursum. Scipio Bargali9 Dux Navarra[e] infunere Filij ſui. Eidem ſymbolo Ioannes [pri]m9 Rex Castella[e] addidit Lemma: maiora cedunt.
{2} Accipiter annulum rostro tenet Le[m]ma: mecum in altum Hieronim9 Rostell9 Hyspan9 post collatam ſibi Cancellarij dignitatem, alludens ad ſuum gentilitium accipitrem.
{3} Accipiter Tintinnabulum pedi alligatum avellit Lem: Fama nocet Ferdinand9 Catalaunia[e] Prorex.
{4}Accipiter in aureâ manu Lem: non vili pra[e]dæ Maximilian9 [secun]do Imperator exprimi iuſsit in nummo, quem torque pendulum donavit Gulielmo Brandenio cum victoria Reduci alludens ad ei9[-]dem ſtemma.

{stor. 25a}
{5} Accipiter vivas aves ad nidum pullis defert Lem: disce puer virtutem ex me. Iacob9 Spinoſa Dux Mediolani Filijs ſuis.
{6} Accipiter Unguib9 orbat9, Lem: O mihi pra[e]teritos annos. Gulielm9 Marchio Persa[e].
{7} Accipiter inter columbos Lem[m]a: rara fides pietasq; Carol9 Dux Mediolani.
{8} Accipiter laureâ coronâ ornat9 in Arbore olea[e] Lem: Post belli triumphos Carol9 V Imperator.
{9} Accipiter Corvum invadit Lemma non ſolis aquilis. Alberic9 Gvisi9, Exercituum Hispanorum Generalis post victoriam ex gallis relatam alludens ad ſuum gentilitium Accipitrem.
{10} Accipiter cum [prae]dâ admanum redit Lemma: non mutat fortuna locum. Eidem ſymbolo Marc9 ſera Dux venet9 adſcripsit Lemma Feræ mitescunt ſcilicet beneficijs.
{11} Accipiter in aquis madefactus cum volare non poſsit abscondit ſe in fruticeta Lem: pudetq; nocetq;. Bonifaci0 Scevila Princeps Manresan9.
{12} Accipiter cum tintinnabulis aureis Lem: ſic ſervire decorum. Ludovic9 Comes Salerni indicans nihil debere e[ss]e durum quo gloria acquititur.
{13} Accipiter Struthionem ſe necantem Cacerat Lemma: non inultus. Everard9 Princeps Palliani

{stor. 26}
{14} Accipiter mortu9, quem alia[e] aves depascun[tur] Lem: Hæc sunt ludibria mortis. Ioannes Scandebergus Princeps Cretæ.
{15} Accipiter tectis sacculo oculis Lem: ſic a<s>[1]ſuescet ſervire. Mercuri9 Scevola Princeps Iuliacensis. Vide de eodem ſub nomine Aquila numero 12do[2] et 23tio, Avis numero 5to et 6to, Cygnus num: 2do, gr9 num: 1 Columba 10.

Acervus
{1} Acerv9 vulgo Brog Lam[m]a meta laborũ. Zeno Imper:
{2} Acerv9 Frumenti plen9 ardet Lem: Spes inanes. Margarita austriaca Regina Hispaniæ.
{3} Acerv9, clypeis, galeis, loricis et alijs armis tect9 Lem: Norunt ſua Munera. Antini9 Dux Valeſi9.
{4} Acerv9 citra quem varia animalia et aves Lem: imples omne animal Iohanna Duciſsa Mortaræ.
{5} Acerv9 adquem undiq; manipuli convehuntur. Lem[m]a: accipit ut det ca[e]teris. Otto Imperator dum tributa â suis exigeret.
{6} Acerv9 quem pax et bellum componunt Lem[m]a. Bellum in pace, pacem in bello. Theodori9 Imperator.
{7} Acerv9 varijs Corinis floribusq; ornatus Lem: Coronat beneficiũ. O Hobert9 Marchio Castellæ. Vide de eodem ſub hastâ mumero
{8} Leo Num: [pri]9. Affine

{stor. 26a}
quoq; est Nomen manipul9 et corona ex aristis.

Adamas
{1} Adamas in annulo Lem: durat et lucet. Ioannes Huriades Princeps Tranſylvania[e]
{2} Adamas aureo annulo inseri[tur] Lem: In pretio [prae]tiũ est. Anna Austriaca Regina Polonia[e]
{3} Adamas in annulo instar cordis figurato. Lem[m]a: corde ſervor, qui corda ſervo. Elizabetha Regina Lasitania[e] innuens fixem orthodoxam Catholicam colendam.
{4} Adamas in annulo ex figura mortis composito Lem: Vitaq; morsq; mihi. Stephan9 Batoreus.
{5} Annul9 cum adamamte in mare tempestate agitatum proijcitur. Lemma Iras demergit ſponsatq; furores Laurenti9 Lorendan9 Dux venetus.
{6} Adamas cum annulo digito inseritur cordiali. Lem: index amoris. Ioanna Vaſconcella Duciſsa manthua[e]
{7} Adamas ſplendens Lema: Natura[e] non artisop9 Ferdinand9 Rex Aragonia[e]
{8} Adamas uni9 vermiculi ſanguine frangi[tur] Lem: Fortiſsim9 a minimo. Theodora Augusta Imperatrix
{9} Adamas invertice Mortis. Lem[m]a Innocentia: Fridericus Gonzaga Dux Mantua[e].
{10} Adamas inter alias gemmas et uniones Lemma.

{stor. 27}
ſicut inter ignes Luna minores. Luci9 Pharnesi9 Dux montis Ferrat.
{11} Adamas calici Ecclesiastico inseri[tur] Lem[m]a. nonpl9 ultra. Ioannes Barboni9 Cardinalis.
{12} Adamas ė terrâ effodi[tur] Lem: [prae]tiosum ex vili Phocas Imperator exgregario Milite ad imperiũ evectus.
{13} Adamas pectori cum clenodio appendi[tur] Lem[m]a ante oculos[prae]tium est. Margarita Austriaca Regina Hispania vg hoc potest dici de IESU in novo anno.
{14} Adamas inter ignem et malleum Lem[m]a nec ferro nec igne. Ioannes Dux Ferraria[e] ſuam Regi Gallia[e] cui adhæserat contestans fidelit[a]tem.
Adamas in arcam multis ſuam ſervi firmatã imponi[tur] Lem[m]a Magnorum magna ſervit9 Ludovic9 XII Galliæ Rex. Vide de eodem ſub Nomine Scipio numero [secun]do. Arca numero: 17mo, Corona Regia [secun]do Fiala numero [quar]to, monile[!] [pri]mo, Iugum [quar]to posunt quoq; aptari quæ ſunt ſub nomine annul9, Clenodium Lapis Unio.

Agnus
{1} Agn9 in Corona Regia. Lem[m]a Mansveta coronis LeoImperator.
{2} Agnus tenerior inter flores horti, Le[m]ma: ad magna ali[tur]. Andrian9 Dux Florentia[e] nato Filio alludens ad ſuum ſtemma agnum.

{stor. 27a}
{3} Agnum inter Leones et ursos cubat Lem[m]a concordat lenta potestas. Ferdinand9 I Imperator reconciliatis inter ſe ſuorum Principum discordib9 animis.
{4} Agnus Phryxe9 cum aureo vellere ad quem Dracones excubant. Lem[m]a augent mea [prae]tia curas. Alogosi9 Comes Marchio Monteri. Eidem ſymbolo Carol9 Hispania[e] Rex addidit Lem[m]a, nec vi nec fraudi. Eidem ſymbolo Iason Gongaza Princeps Mantua[e] addidit Lem[m]a: quia cunctis pretiosior.
{5} Agnus excrescentib9 in modum circuli cornib9. Lem[m]a: cum orbe in orbe. Sixt9 3 Papa in ſua inaguratione.
{6} Agnus invertice montis pede excutit fontem Lemma: in refrigerium.
{7} Agnus ė cui9 collo ſanguis incalicem defluit Lemma: ut bibant et dent ca[e]teris. Francisc9 Riciol9 Cardinalis.
{8} Agnus cum vellere versicolore Lem[m]a orna[tur] ut ornet Leo X Papa.
{9} Agnus fulmen tenens Lem[m]a ab Iove pro Iove. Carolus V Imperator.
{10} Agn9 ſupra Librum cubat. Lem[m]a Laboriose quieſco. Andrian9 vasconcell9 Dux Mediolani, et exprincipe factus ſpiritualis.
{11} Agn9 ſupra cui9 cornua dua[e] faces accensa[e] Lem[m]a Lucerna cui9 est agnus. Archiepiscopus Moguntin9

{stor. 28}
ſalutatur9 Rudolphum Imperatorem.
{12} Agnus cum cornib9 multis ſigillis ſignatis Lem[m]a Fortunæ inunera. Alfons9 Dotia Dux Hispania[e].
{13} Agnus loco cornu cornu copias gerens Lem[m]a: etiam fortunatis fortunatiſsim9 Ioan[n]es Dux Melitha[e]
{14} Agnus cum cornib9 in formam gladiorum excrescentib9 Lem[m]a bello et victoria. Carol9 Dux Gandova[e]. Vide de eodem ſub nomine Ara numero 13tio, Arma --- Stella 7mo. Affine quoq; vell9 aureũ, aries, ovis.

Ala
{1} Ala calamos seu plumas oculi plenas habens Lem: etiam hic vigilat Mars. Alexander Princeps Azia[e]
{2} Ala in calamis seu plumis Nomina Heroum descripta ferens Lem: nomina magna fero, Leopard9 Archidux Austria[e].
{3} Ala ex quâ calami decidunt lem[m]a tollen[tur] et reliqui Ioanna Duciſsa Montua[e] alludens ad ſuam in Deum et pauperes liberalitatem.
{4} Ala quali milites has tali[!] uti ſolent ſupra aram lem[m]a ad obsequium fidei. Ernest9 Marchio Montis ferrati, contra ha[e]reticos itur9 fa[e]deratos.
{5} Ala [prae]grandis lem[m]a feror ut feram. Koniecpolski Dux exercitumm indicans Militiam Polonam, q[uo]d[am]q; gravem incolis e[ss]e, ſed tamen illorum integrit[a]ti neceſsariã

{stor. 28a}
{6} Ala cygni Lem[m]a ſpolium nonvile[!] doloris. Eleonora Imperatrix mortuo filio.
{7} Ala calamos adscribendum aptos ex porrigens Lem[m]: non qua[e]cunq; man9. Ferdinand9 Marchio Estensis.
{8} Ala quâ hastali milites uti ſolent, manus ex nube aerem [pro]pellit. Lem[m]: quia militat a[e]ther. Antonia Caretta[!] Duciſsa Melphi, dum marit9 Dux ad expeditionem bellicam [pro]ficiſceretur.
{9} Ala[e] testudini addita[e] Lem[m]a. amor addit alas. Felix Princeps Salerni.
{10} Alæ magna[e] parva[e] applican[tur] avicula[e]. Lem: parvis magna nocent. Eustachi9 Melit[a]to[!] de plebe ad ſupremum dignitatis gradum evect9, postea ad a[e]mulis vita et dignitate privatus.
Vide de eodem ſubnomine Accipiter Numero 1, aquila 11mo, annul9 1mo, Cygn9 5to. Clava 5tio[!] Corona Regia 21mo Equ9 6to, Glob9 1mo Sol 24to Struthio 2do et 4to numero. Possunt quoq; aptari qua[e] ſunt ſub nomine calamus.

Alvear
{1} Alvear apib9 plenum Lem[m]a: privati nihil habet ista domus. Ludovic9 9n9[!] galliæ Rex posuit in loco consilijs capiendis destinato.
{2} Alvear cum melle ab urso frangitur pungentib9 ſe apib9 Lemma. dulci amara. Iulia Ducis Urſini coniunx.

{stor. 29}
{3} Alvear ad quod apes melle onustra[e] redeunt Lem[m]a: non nobis tanquam nobis. Evard9 Clivia[e].
{4} Alveari apes includuntur Lemma. Sevit9 Libera.
{5} Alveare ex quo apes in diversa eunt et redeunt Lem: mens tamen omnib9 una Ioannes Zamoyski denotansLibera Polonorum Consilia.
{6} Alvear per cui9 rimas formica[e] intrantes mel depascuntur Lem[m]: non nostraculpa Samuel Dux in Korzec dum Scytha[e] vastarent Poloniam qua[e] quiaMilitib9 ſtipendia non persolverat ei9 obsequio uti commodo non potuit. Eidem Symbolo q[uo]dam Episcop9 Varmiensis addidit Lem[m]a cum melle vita[m]. Indicans ha[e]reticos, ubi nobis mel Christiana[e] Fidei depasti fuerint, vitam quoq; celeste[m] erepturos.
{7} Alvear ſub quo mel apib9 incib9 ſupponi[tur] Lem: vestra vobis Sigismund9 Augut9 Rex Polonia[e] dum Libertates Polonis ampliaret.
{8} Alvearia multa inhorto florib9 consito Lem: pascun[tur] ut pascant. Alexander Scipio Dux foro Iulia[e] innuens ſe ſuosq; ideo honorib9 et opib9 augeri ut publico bono prosint.
Vide de eodem ſub nomine apis Numero 2do et 3tio.

Anchora
{1} Anchora Lemma: fata viam inveniunt Henric9 Anglia[e] Rex. Eidem Symbolo Sigismund9 III Rex Polonia[e] addidit Lem[m]a adgrandes procellas.

{stor. 29a}
{De B: Virgi} Eidem ſymbolo Ioannes comes Dux Venetus addidit Lemma. tantum â tantillo alludens ad ſtemma Marci Rictioli ſtrenui Veneta[e] Militia[e] Ducis. Eidem ſymbolo Ioannes Portugalia[e] Rex addidit lemma demittor ne demittatur.
{2} Anchora â fronte et â tergo navis Lemma consule utriq; hoc est, principio et fini. Landulphus comes Aria[e].
{3} Anchora navi periclitanti ė Cælo demitti[tur] Lem: cæli beneficio. Carol9 I Francorum Rex.
{4} Anchora fracta reducitur in aratrum Lem[m]a Post usq; ad usum. Adrian9 Spinoſa Princeps Mediolani, factus Cardinalis.
{5} Anchora ex aureis torquib9, monilib9, annulis fabricata Lem: Digna civium [prae]tio, qua[e] [prae]tia Regnorum ſervat. Ferdinand9 III Imperator innuem regna Catholica[e] fidei ſtudio vigere.
{6} Anchora ex qua varia dignitatem insignia pendent L: ad bona[e] ſpei promontorium. Oves Horentini in ſalutatione ſui Episcopi.
{7} Anchora variorum Heroum in ſe ex preſsos habens facies L: hac mihi Merces. Ferdinand9 Gonzaga Marchio Castilionensis.
{8} Anchora inter ſtellas in cælis colloca[tur] L: laboris et honoris meta. Ludovica Duciſsa post obitũ Mariti.

{stor. 30}
{9} Anchora instar crucis cui inscriptum Religis, ex navi demittitur. Lem[m]a. ne fluctu et Reipublica[e] navis. Ferdinand9 III Imperator.
Vide de eodem ſub N[omi]ne corona Regia Numero 7mo corona[e] varia[e] autem 3. Crux 9no, Delphin 1 calam9 4to navis7.

Animalia
{1} Animalia ad Orphei cytharam veniunt Lem[m]a Librorum Imperium. Philipp9 III Hispaniape[ Rex.
{2} Animalia varia in ſylvis L: Summum bonum. Vide de eodem ſub N[omi]ne Leo Numero 3tio 2do et 25to. Acerv9 4to.

Annulus
{1} Annul9 cum trib9 albâ, viridi, rubra, L[emma]: ſic in perpetuum. Laurenti9 Medices Dux Urbini.
{2} Annuli tres iuncti L[emma]: Superabo. Ioan[n]es Ursin9 Dux Hetruria[e].
{3} Annul9 aure9 in multas partes fractus. L[emma]: mea damna ditant. Carol9 V Imperator.
{4} Annul9 ferre9 L: aurea hic feret ſa[e]cula.
{5} Annul9 cum Unione Sigillatorio. L[emma] ad mollia. Anna Melapercia Duciſsa Mediolani.
Eidem ſymbolo Ioannes Dux Coriolani addidit Lem[m]a. respondet imago innuens ſe memorem et gratum beneficiorum.
{6} Annul9 ex ſolo circulo ſine gemma L: ſi ſemper inorbem. Franciſc9 Lusitania[e] Rex.
{7} Annul9 inquo[!] loc9 vacu9 progemma relict9 L[emma]: nonnisi

{stor. 30a}
gemmam. Isabella Duciſsa Clyvia[e] cum ab hæretico in Matrimonium ambiretur.
{8} Annul9 in collo aquila[e] L[emma]: Ha[e]c desponsatam hi. Ottobert9 Imperij Pr[ince]ps contestans ſuam erga Imperatorem fidelitatem.
{9} Annul9 Martis cũ fragmine Petra[e] L: erit in memoria. Aloisis Sportia Duciſsa Mediolani.
{10} Annul9 ad instar clavis, quali ſolebant uti AEgyptij. L: cordi non arci. Anna Regina Poloniæ.
{11} Annul9 cum adamante Imagine Solis et Luna[e] insignito. L: Simul et ſemper. Margarta regina Navarra[e] in ſuis cum Henrico rege nuptijs per annulum perennitatem in amore, per adamantem ſplendorem fortuna[e] et virtutum, per ſolem Regem, per Lunam ſe ſignificans.
Vide de eodem ſub nomine accipiter, m\numero 2do, adamas frequenter, apis 1o anchora 5to. Poscis [pri]mo, poſsunt quoq; aptari, qua[e] ſunt ſub N[omi]ne Unio, monile, clenodium, Lapis.

Ansa Ferrea{1} Ansa[e] ferrea[e] Lem[m]a: invanum laborant, qui ſine his ædificant.
Eidem ſymbolo Ioanna Duciſsa Calabria[e] addidit Lem[m]a ex his ſublimia ſurgunt.
{2} Ansæ ea[e]dem lignum firmantes L: ſic q[e]qui gerit.

{stor. 31}
{3} Ansæ ea[e]dem informam crucis Composita[e] L: omnia traham adme. Carol9 Ep[isco]pus Monastiriensis.
{4} Ansarum ferrearum cumul9 L: importuna quies. Hor9 Comes Senarij.
Vide de eodem, ſub N[omi]ne aquila, item circul9 N[ume]ro 6to, gladi9 n[ume]ro 16to.

Anser
{1} Anser rostro gramen cerpens L: efficiam non deficiam. Everard9 Marchio Sportia[e]
{2} Anser deplumatur L: Regio capiti Ludovicus Pr[ince]ps Salerni.
{3} Anseriorum calamorum cumul9 L: votis ſubſcribent astra ſecundis. Idem
{4} Anser ab aquila raptus quam alij clamore prosequun[tur] L: ha[e]c ſola ultio[!] margarita Austriaca Regina Hispania[e].
{5} Auseres Capitolini clamore hostes produnt L: hic ſalus et horror. Benedict9 Sersansa[!] Dux venetus.
{6} Anseres lora aquilis infesta [prae]ter volantes lapidem rostro tenent. Lem[m]a: ingenium Natura dedit Ernest9 Dux Asia[e].
{7} Anser adfores[!] armentarij L: Promarte Ioannes Lusitaniæ Rex. Vide de eodem ſub N[omi]ne ſtella N[ume]ro 9to.

{stor. 31a}
Aper
{1} Aper L: nec fortes impune. Arnold9 Pr[ince]ps Sveciſioneſsis.
{2} Aper ex consvetudine gra[e]corum Marti ante bellum ſacrifica[tur] L: arcano Consilio. Adrian9 Screta Prorex Catalannia[e][!]
{3} Aper annulum rostro tenet L: indignum fortuna faciet.
{4} Aper telo confoſs9 magis furit L: Ferent mea funera fum9.
{5} Aper intela et arma ruit L: dabit fortuna viam.
{6} Aprum canes indiq; invadunt L: Huc propius ira Antigona Dux Venetus.

Apis
{1} Apis morsu aculeum et vitam perdit L: iram animosq; ponit. Bernard9 Pr[ince]ps Salerni.
{2} Apes ſuum Ducem in alveari caveola inclusũ[!] circumſident L: liberis maieſtate tantum. Carol: M: imp[er]ator. Eidem ſymbolo Respub: veneta in auguratione Toma[e] Mocenigi Ducis tale addidit L: ut observem9 ſervent legem.
{3} Apes ceram et mel ad alvearia comportant Lem[m]a: aris et mensis, Eusebia Caretta Duciſsa Adria[e]. Eidem ſymbolo victor Gonzaga Marchio Castilio nis[!] addidit Lem[m]a Regi et rei.
[{4}] Apes pulvere aspersæ ſubsident L: Humus ad humilia trahit.

{stor. 32}
{5} Apes ſupra candelam inaltari ardentem. L: Felix labor. Ludovic9 Branderi9 Episcop9 Bremensis.
{6} Apis aculeum ostentans L: ſunt apib9 ſua tela parvis. Francisc9 Navarra[e] Rex.
{7} Apes in ferreâ Lorica mellificantes. Lem: Sudores hæc colligit nostros. Scipio Eugeri9 exercituũ Hyspania[e] Dux.
Eidem ſymbolo Henric9 III Imperator adſcripsit Lem[m]a mella et bella.
{8} Apes incrystallino alveari mellificantes L: docent et electant Iulia Ducaſsa Mantua[e], cũ abdicat. Ducatu ad claustrum ſe conferret Deo.
{9} Apes ſupra rosam cum ſcarabeo L: mors est malis vita bonis. Innocenti9 Papa VII.
{10} Apes in annulo Alexandri magni incisa dequo testa[tur] Alexander ab Alexandro. L: mellafortib9, hoc est ſtipendia dentur ſemper militib9.
{11} Apes Iunoni ſacrifican[tur]. L: mellita Dijs Cornelia Comiſsa ſenarij.
{12} Apum Dux ſeu Mater, ſine aculeo inter apes L: Hoc Reges intelligite. Ianuſsi9 Dux in Zbaraz.
[{13}] Apes fumo ex alveari pellun[tur] L: Probono malum.
Paradin9 vide de eodem ſub N[omi]ne alvear frequenter. Arbor N[ume]ro 2do aratrum 2do. Bos 1mo, Elephas 2do, flos 8vo et 9no, leo 4to, ſceptrum 4to.

Aquila

{stor. 32a}
{1} Aquila ſiti a[e]ſtuans, frigidum lapidem ore tenet L: in virtute tua.
{2} Aquila globum terra[e] ſciſsum componit L: divisum iungam. Ludovic9 Imperator in ſua inauguratione.
{3} Aquila ſolem intue[tur] L: Deo et Cæsari. Leopold9 Archidux Austria[e]. Eidem ſymbolo idem Pr[ince]ps aliud addidit L: ſola capax lucis ad est Beatiſsima Virgo Maria.
{4} Aquila pullos ad ſolis radios explorans L: mei n[on] degenerãt.
{5} Aquila Lunæ cornua utroq; pede tenet. L: comminuã vel diminuam. Maximilian9 Imperator [secun]d9.
{6} Aquila uno pede fulmen, altero palmam tenet. L: Pra[e]sidua maiestatis. Carol9 [quin]t9 Imperator.
{7} Aquila ſursum evolans, in terra Reginam coronam deserit L: nihil humana moror. Idem abdicato Imp[er]io.
{8} Aquila ſupra hastam L: nunquam meli9. Rudolph. Imp. 1.
{9} Aquila Coronam Regiam inter nubes pendulam eniti[tur] L: diſsipabo.Frideric9 Gallia[e] Rex.
{10} Aquila ad ſolem contendens L: ſaluti publica[e]. Gulielm9Caroli 4ti Cancellari9.
{11} Aquila expansis alis L: ſub umbra mea Theodor9 Imperat[or]
{12} Aquila accipitrem necat L: tarda vindictaRudolph9 [secun]d9 Imperator.
{13} Aquilam fulmina impetunt L: ſum Iovi ſacra [Chris]tanus[!] Dania[e] Rex.
{14} Aquila adnidum lapidem comportat L: ſic mutabi[tur] part9. Adrian9 Cosm9 Princeps Ferarij.
{15} Aquila in aurea manu L: commodo et dælicijs Bertrand9 Marchio Badensis.

{stor. 33}
{16} Aquila pull9 enido evolat L: non degener. Em[m]anuel Dux Sabaudiæ.
{17} Aquilam ſedentem aviculæ impetunt L: dum ſedet. Frideric9 Saxoniæ Dux.
{18} Aquila testudinem elevat ad Lapidem allidendam L: ut casu graviore ruat. Paradin9 defortuna[!].
{19} Aquila[e] calam9, ſeu pluma alias plumas devorat L: fortes misceantur fortib9. Ferdinand9 Marchio Castilionis.
{20} Aquila fulmen Iovi ministrat L: Honori et timori.
{21} Aquila inter Stellas Cælestes L: digna factis.
{22} Aquila uno pede gladium, altero librum tenet L: Ex utroq; Cæsar. Iuli9 Imperator et Carol9 V.
{23} Aquilæ plures inter quas accipiter. L: Hic bene conveniunt. Carol9 Borbonius.
{24} Aquilæ ſublime volanti insidet pull9 ei9dem. L:non usitata nec tenui ferro. Procopius Melita Princeps Burdegales.
{25} Aquila Cervo insidens, eiusdem oculos pulvere inficit ut facili9 conficiat L: Memoria mortis. Vencisla9 Rex Bohemiæ.
{26} Aquila ſupra armorum cumulum nidum ponit L: proli Martiæ. Philippus Ottocar9 Dux Phoroiuliæ.
{27} Aquila ansam ferream tenet L: bello et paci Otto Imperator.

{stor. 33a}
{28} Aquilam cygnus lacerat L: laceſsit9. Typotius.
{29} Aquilæ cygnus aurea catena alligatus L: usque te ſequar. Adrian9 Pr[ince]ps Gandaviæ
{30} Aquila ſupra turritamNavem inter fluct9 L: hoc est licet civilia circum bella tonant.
{31} Aquilinæ alæ ex tuba militari dependent L: per orbem et ora. Luci9 Macerata exercituũ Lusitaniæ Generalis.
{32} Aquila veteres plumas decutit, ut excrescentibus ornatior evadat. L: ſic mea tributa Maximilian9 Dux Bavariæ innuens ſe in exigendis tributis publicam utilitatem et ornamentum ſpectare.
Eidem ſymbolo Mor9 Anglia[e] Cancellari9 obfidei[!] catholicæ profeſsionem omnib9 ſpoliatus et incarcerem proiect9[!] addidit L: Ornatior inde.
{33} Aquila ſupra aram L: in odorem. Alexander Poloniæ Pronceps.
{34} Aquila prædam aviculis Minutiorib9 proijcit L: felicia damna.
{35} Aquila rostro Crucem præfert L: ha[e] ſola[e] dæliciæ.
{36} Aquila gregem cygnorum aſsequitur L: me ſublime ferent, ad ſydera cygni. Constantin9 Imperator.

{stor. 34}
{37} Aquila uno pede gladium altero hastam tenet L: illis præsidijs. Iustinian9 Imperator.
{38} Aquila ungues ostentans L: hostab9 hæc ſunto conraduo [pri]m9 Imperator.
{39} Aquila in ſublimi arbore iudificat L: vilia vilib9.
{40} Aquila inter Nubila incircuitum volat L: un9 non ſufficit orbis. Parion9 Exercituũ Dux Venetorũ.
{41} Aquila ſagittam tenet L: timor inimicis Franciscis Dux Spoleti.
{42} Aquilini calamiſagitta[e] applican[tur] L: ſublime volabit.
{43} Aquila ſuper tumulum trecentorum fulminum Fabiorum ad Cannas cæsorum Lem[m]a Date animos. Marcus Fabius Princeps Roman9.
[{44}?] Aquila ſursum evolat, cui Regia corona decapite cadit, alia vero ex Nube apparet. L: â coronis ad coronas. Infunere Ferdinandi 3tij Imperatoris. Vide de eodem ſubnomine arbor n[ume]ro 22. Columna 13tio, Clypeus 10. Corona aurea 1mo et 2do[.] Hasta 1mo, Sceptrum 1mo, Annul9 8vo corvus 7mo, corv9 5to, oliva 1mo, serpens 2do et 18vo, anser 4to.

Ara

{stor. 34a}
{1} Ara seu altare. Supra quod arca L: clausũ poſsidet arca Iovem. Eleasar9 Comes Salerni. Eidem ſymbolo Anastasia Imperatrix addidit Lemma nisi dominus custodierit.
{2} Ara ſupra quam gladi9 et cor L: ſupero amore
{3} Ara ſupra quam gladi9 L: pro Deo et regno. Henricus Galliæ Rex.
{4} Ara quam ſtrictis gladijs circumstant Sarmaræ armati ſupra aram vero aureum vellus L: hinc ſplendor et decor.
{5} Ara Lapidea permedium ſciſsa L: doloris ingenium. Euselia Duciſsa Hetruria[e] post obitũ Fratris.
{6} Ara ſupra quam panes positi L: cib9 lacrymarũ Ioannes Episcopus Foroiulia[e].
{7} Ara informam cordis fabricata L: cor contritum non despiciet. Maxenti9 Ep[i]sc[op]us Coloniensis.
{8} Ara ſupra quam fulmen L: procul est profani. Typotius.
{9} Ara variorum heroum, ſupra quam insignia et varia arma L: nisi Dominus Custodierit.
{10} Ara ſupra quam Episcopale pedum L: Sacris usibus ſacrum.
{11} Ara adquam bubalus ſpinis et rosis coronat9 L: Sic ad aram. Fabi9 Pr[ince]ps Salerni.

{stor. 35}
{12} Ara cui clenodium adamantib9 distinctũ appensum L: a Domine factum est istud.
{13} Ara ſupra quam agnus L: humilia despicit.
{14} Aracum aratro inter quæ bos L: parat9 utriq;
{15} Ara ſupra quam cor inter Lilia et rosas L: Hic ver purpureum, hic formosiſsim9 annus.
{16} Ara ad quam ſacerdos thus[!] adolet L: quo ſum vocatus. Vide de eodem ſub N[omi]ne arma n[ume]ro 12mo, ala 4to, aquila 13, Columna 13 corona Regia 10, bos 1mo, panis 1mo.

Aratrum
{1} Aratrum L: Hinc opes et vires. Horus Lotaringiæ Dux.
{2} Aratrum cui duæ[!] apes iuncta[e] L: omne tulit punctum, qui miscuitutile dulci. Elizabeta Regina Sallia[e]
{3} Aratrum aquo agricola in Regem aſsumpt9 L: non spernend9 Labor. Ioanneſ Castriota Pr[ince]ps.
{4} Aratrum Lauro coronatum L: maiora ſpondet. Robert9 Bavariæ Rex.
{5} Aratrum cui dua[e] vulpes iuncta[e] L: Labore et industria. Evarist9 Dux Iuliacensis.
{6} Aratrum quod Mars regit, fortuna vero boves propellit L: veteres migrate Coloni. Ludovic9 Dux Salerni.

{stor. 35a}
Vide de eodem ſub n[omi]ne anchora n[ume]ro 4to gladius 1mo, Leo 30, Ara 14to.

Arbor.
{1} Arbor aquam bos ante pugnam Cornua exercet L: ut poſsit in arena. Petrasanta.
{2} Arbor aculeis horrida L: ſpoliat mors munera nostra. Ioanna Duciſsa Hetruria[e].
{3} Arbor quam fulmen ferit L: Spoliat mors munera nostra. Ioanna Duciſsa Hetruria[e]
{4} Arbor fulmine fracta renascitur L: non desinam.
{5} Arbor undiq; aventis oppugnatur Lem[m]a Semper immota Antoni9 Columna Dux Paliania[e].
{6} Arbor tenere igne exurcitur L: In viridi tenera exurit flamma medullas. Egelgrave.
{7} Arbor recens plantata. L: ſi Deus volet. Vilhelmus Comes Denaſsava[e].
Eidem ſymbolo Petrus Medices Dux addidit L: ſuccos oblita priores.
{8} Arbor ex qua viventorum poma decidunt L: non decidit virtus. Ernest9 Comes Hauspurgenſio.
Eidem ſymbolo idem Comes addidit. Lem[m]a Sunt alijs mea damna lucra.

{stor. 36}
{9} Arbor crescent L: altiora petam.
{10} Arbor præcopia frangitur L: Inopemmo[!] copia fecit. Petrasanta.
{11} Arbor pomis pulcherrimis onusta sed ascensu difficilis L: ardua Sepulchra.
{12} Arborem hædere circumplexa exſsicat Lem[m]a mori placet. Leonora Austriaca Imperatrix.
{13} Arbor aureis pomis onusta adquam Draco excubat L: ſic custodita manebunt Robertus Rex Francia[e].
Eidem Symbolo Scipio Hungaria[e] Regni Thesaurari9 alludenis ad ſuum Stemma addidit Lemma non avarus ſed ater.
{14} Arbores puberes L: pomis ſua nomina ſervant. Engelagrave.
{15} Arbores multa[e] plantantur L: Ex multis forsitan unus erit. Idem.
{16} Arboris truncus armis et Spolijs onust9 L: alienis ſpolijs mea gloria.
{17} Arbor ex qua armorum loco variorum honorũ excrescunt insignia L: quid ſimili frondescit honore. Iacob9 Portugalia[e] Rex.
{18} Arbor ſuccisa L: ad magnos usus Idem.
{19} Arboris trunc9 ex quo forma[tur] ſtatua L: non ex

{stor. 36a}
omni ligno. Ferdinand9 Pr[ince]ps Adria[e][!]
{20} Arbor inqua conduntur apes L: hinc pretiosior. Paradinus
{21} Arbor aureo torque cincta L: amica cælo. Angela Duciſsa Melphi.
{22} Arboris truncus, cui aquila insidet L: quiescant immota. Carol9 Imperator Magnus.
{23} Arbores ad ſtructuram templi excinduntur L: in honorem.
{24} Arbores teneræ hastis et alijs armis utalti9 crescant alligatæ L: his dum nituntur enituntur. Rancisc9 Lusitania[e] Rex.
{25} Arboris trunc9, in cui9 praecisis ramis pendunt variorum honorum insignia L: immensum Gloria pond9 habet. Idem.
{26} Arbor cui9 praecisis ramis novi ſurculi implantantur. L: non degenerabunt. Alphons9 Navarra[e] Princeps.
{27} Arbores ad Orphei cytharam ſoliunt L: non violento Imperio. Idem
{28} Arbor pomis onusta L: non in hærba opes. Livia Duciſsa Ferraria[e].
{29} Arbori ſecuris infixa L: ex vulnere vigor Petrasanta.

{stor. 37}
{30} Arbor omni fructu ſpoliata, baculis adhuc proiectis impletur Lemma: Tributa tyrannorum. Augustus Imperator.
{31} Arbor loco frondium cornua variorum animalium habens producit L:L ſupra naturam Gloria. Ioannes Dux Placentia[e].
{32} Arbor cedrus in excelso monte L: in ſummo ſumma.
{33} Arbor platanus L: umbra tantum. Paradin9.
{34} Arboris rami avulsi arescunt. L: perdunt divisa honorem.
Vide de eodem ſub Nomine infans n[ume]ro 1mo, Arma n[ume]ro 5to v[el] Lorica. Man9 20 et 31mo et 36to Aquila 39no Avis 4to.

Arca
{1} Arca in qua hominis in clusa Calvatia L: Thesaur9 absconditus. Ioannes Lusitania[e] Rex.
{2} Arca auro plena ſupra quam ocul9 Lemma: Vigilat Thesauri custos Idem.
{3} Arca clausa nulli ex multis clavibus pervia. L: clavis non clavib9, Contrad9 Franciæ Rex.

{stor. 37a}

Наступна сторінка >>