Сторінки 261-270 (Arbor Tulliana Iasinsciano)

Prodit feliciter Duce et Comite Radiviliana Aquila in apricum cæli academici solem Philosophiamea Illus[trissi]mæ ac Celsissime Pr[ince]ps etc. Hacten9 cum Atticis noctuis intra sapi[ent]ia[e] Abdyta biennio toto latuit ab operosis noctib9 diem scientia[e] auspicatura, seu veri9 noctes ipsas Cleanteis ignib9 illustrata iam ex umbris fortunatiore forte ad publicum solem procurrit. Postq[ua]m aquila[e] Radiviliana[e] Alius ad solem nati auspicia sibi adoptavit. Nec vero par erat aliam [prae]terq[ua]m Mitratam aquilam e Palamonio magnorum Lituania[e] Ducum sanguine Sarmatia[e] felicit[a]ti notam Cursus sui prodromam et auspicem deligere qua[e] avita[e] Domui mea[e] ad gloria[e] et fortuna[e] metam vestigia [prae]monstravit maioresq; meos sub alis et tutela ad maxima grariarum eduxit incrementa, Pra[e]terq[ua]m q[ui]d ales ha[e]c ut splendore sanguinis ita sublimit[a]te volatus par Coronatis regum et Ca[e]saru[m] aquilis eo gloriose [per]nicib9 alis eniti[tur] quo nulla ca[e]terarum pupilla valet eluctari, quin vindice solis radio feria[tur].

Іларіон Ярошевицький. Arbor Tulliana Iasinsciano

{stor. 261 – файл 0531}
Author sclere cogitur, insuper hoc illi vectigale esto, quicquid hactenus Historic9 non Orator dixi.

Pra[e]fatio in L[o]g[i]ca[m] ad menstruas Disputa[ti]onesSaturnia parcite regna longe lateq; aureis scaturientes fontib9 a[e]tates parcite. Tumida Arabum parcite a[e]raria, dat veniam Peripatetic9. { Beatiores sum9 Maiorib9 nostris} ipsa mentis ei9 fortunam bilance ponderat sed n[on] a[e]quat Astrea. AA. Beatiores sum9 Maiorib9 nostris Quoties enim rivis auri notasse retroacta audim9 sa[e]cula toties iam terrarum n[on] hominum fuisse felicit[a]tem cogitam9. Omnis nobilior vena in[pro]fundas sive fluminum latebras sive in densissima rupium [prae]rupta sua [prae]tia, ne sacra auri fame humanam resarciant mentem se pelivit. Lacerabat aurum [prae]tioso morsu, inhospitalia terra[e] viscera, invita[e] quadammodo telluri cessit in spolium v[el] quai amant [prae]tiosa latere v[el] quia erumpens in lucem accendat Orbem et ipsum sa[e]vis ignib9 expiando crimen cruciare[tur] vehementi9, sit sane edaci rubigine coarctatum metallum humana industria exporrigat in apertum satiaret ne mentem humanam? nequaquam. impleret ne siti orexim? minime saturaret ne Palatum, nec somniandum. Cernite sapientissimi auditores, aurum palpavit Mydas auro stipat9 undiq; q[ui]dq[ui]d tetigerit in aurum abijt extinguit ne sitim auro? nota[e] malignantis na[tur]a[e] exporrect9, et suis improb9 anim9 vapulavit votis. Terra fundebat opes, simul et monstra, heroes erant sed Gygantes qui Iovem ipsum nefario ausu an poti9 barbara stultitia petere anhelabant, aureas ferebant campi messes, sed ut famem hominum irritarent n[on] explevere suasq; famescenti inter opes mortalit[a]ti splendida[e] [prae]tium fecerunt Miseria[e]. Ha[e]c e[st] mundi beatitas dotare Infelicit[a]te[m] sed simul ex auro cudere Insidias fraudes ex argento.Ite ergo in [per]petuas stigis noctes aurea majorum sa[e]cula in a[e]ternas Plutonis ite Latebras n[on] aurum a[e]stimate felicitas e[st] sed animu[m] Pretiosis uberiores aristis campos min9 obliterata vobis invidem9 Lustra, etsi hac tempestate crevere sapientes

{stor. 261a – файл 0532}
An poti9 Cleantes, qui ita omnem sci[enti]arum censum ad lucernam decoxerint ut octavo nihil relinquerint miraculo. Miramur equidem ita avaros Librorum com[m]estores, veneramur illos veteris ævi sapi[enti]a[e] Magnanimos septem viros. n[on] ita tamen hebes posterorum ingenium ut nullam de novo admittat scientiam, ubi tot dan[tur] donovo sci[enti]æ quot rerum obiecta et species. Erram9, erram9 toto ca[e]lo, si ex soli9 Iovis cerebro venire Palladem cogitarem9. India mittit ebur, Thagus gemmas n[on] sola vet9 Græcia parturit sapientes, etiam nostri a[e]vi tellus novas fert Laurus, doctarum, que legit [prae]mia frontium non tantum Athena[e] omnes decerpsere palmas, etiam hodie v[el] extra capitolium datur eruditorum Ingenijs triumphare. At ne triumphus Absq; victoria Inglori9 surgat, acutum hoc spina[e] Logica[e] genio ac Ingenio [pro]pugnandum certamen. Nove Hercules nuper ante victoriam spinis, nunc vero supra Cerberum, Mortem ac immundum triumphans mundum tergemina corona te Laurea victor et salvator [Chris]te tuis substerni pedib9 patiaris, nec non defensuro tua[e] nunc gloria[e] Militanti vires et auxilium porrige. Dixi.

{stor. 262 – файл 0533}
{+habita in Rhetorica}

Oratio Pro Renovatione Studioru[m]Probans tam in Bellis quam in Pace, tam in Divitijs, quam in Omnib9, sine sapi[enti]a cunctas res nihil e[ss]e.

Parvo beamur, si naturam tantam, et non qua[e] supra naturam, et si iuxta exigentiam eiusdem dantur sequimur. NN. Natura paucis tum contenta, cum qua[e] maxima sint, contemplando ea admira[tur], nonnisi et non imita[tur]. Non adeo eget multis, si sumptuosas struendo mensas exquisitum omnia per Elemanta quærat gustum, non rimando sui intellectus prima principia demet ipsam regulantia. Neptuni flecteb9 ex arte Galeni temperatis immorando igneos seraphicæ mentis sæpe tumulat conceptus. Exiguu[m] illa imo nil semper desiderat, si Divina non Sapiat. Si quis dives ad naturam tantum vixerit, continuo pauper est et nunquam dives erit, ast semper in immensum decrescet. Cuncta exhis, qua[e] superflua habem9, non sunt necessaria si ad legem tantum natura[e] non vero sapientia[e] revertantur. Non est gratuitum, quo nimie naturaliter egem9. Omnis ad ha[e]c pauper est, intra qua[e] quis quis desiderium suum nonclaudit sapientia. Simplicitati Natura[e] sufficit, quantum sitis atq; fames ex poscit, non quantum Palladiana Eruditio. Et licet sciam9 hoc solum natura[e] necessario coronamentum esse, tamen multo maiora desideram9 et null9 cupiditati nostra[e] termin9 extat, nisi Chrisolitus quia auro gemmisq; fluens sapientia singulis honesta sapientis Diogenis displicuit paupertas. Acquirim9 errorem Divitiarum non immensam abyssum scientiarum. Per summum nefas opes potiun[tur] Cræsi, non Tullij sudorifera[e] amplectum turgemma[e][!] qua[e] coronare exantlatas Doctiorum mentes et ornare consveverunt. Null9 cupiditatem nostram

{stor. 262a – файл 0534}
satiare queat Indus, si per lucidum sapientia[e] mare non exundaverit. Insatiabilis continuo est, et ca[e]ca Natura, quæ nullaten9 consistere vult in limpidissimo solaris scientia[e] pectore, tanquam in Aquinatico Sole. Fluxibilis indetento curret passu in altem, semperq; cupiet negata, atq; cum Ipso Iove, de felicitate contendet, Epicuro teste, si dives scientiæ paupertas, septem sapientu[m] orbis prodromam se illi non [prae]stiterit. Pleriq; auream meli9 Neronis amam9 fortunam Codri, quam fulminante Demosthene ferrea tantis per iacula, qua[e] naturam feriendo effermant ditiorem, quia sapientiorem. Pactolum nobis aureis radiare arenis non valem9, offuscato distillante sapientia[e] sole. Felicitatem Policratis in Malevola positi sorte scrutabimur nullam? si orbiculari circumambiens appiâUniversum Cyneas, non ex omni ligno efformabit Mercurios. Frustra riman[tur] terræ, ut vel in fodinis aurea invenia[tur] fortuna. Si ferrea Mercurij verga adamantineos non animaverit viros. Frustra investigamus per oceanum Mercimonia pieb9 augustas possessiones dilatem9, si immersas Letheos oblivionis fluvio habendo mentes, Abderitarum geram9 animum. Frustra magnificas struim9 a[e]des, quib9 rudia fundamenta, Palladiano innixa capiti, rudera conferant. Frustra plumbeo bitumine et ferro a Semiramide extructi muri quorm fundis altitudo et eximia scientia[e] Latitudo penitus deleta videntur. Multities cum ipsa certam9 morte, ut ad Capitolium victrici perveniamus planta, ast sine sapientia laureata planta planctus nobis non plausus ordientur. Subim9 mille periculorum discrimina, ut ieiunam opib9 adimpleamus natura[e] manum, non laureis, veluti aureis Cæsarum Diadematib9 vertices coronaturi. Ad exteros [prae]cipitamus, cum summo et patria[e] et vita[e] dispendio ut in auge fortunarum positi, vicinum nobis tueamur nummum, non qua[e]rentes cu[m] Salle[!] Regina scientiam Hierosolimitani

{stor. 263 – файл 0535}
Imperatoris. In solis ne divitijs qua[e]so, vita nostra posita est! Quod momentaneo paucorum non contenti, oerennem sapientia[e] non itrem9 maiestatem. Porro desipit cræs9, qui in opibus sapit et non in Sapientia. Perluxam earum spoliantur, et si Indi Arabesq; propria sorte postquam communi Brutis contenti appetitu magis Luxuriam a[e]stuantes, sine velo et remo rationis in Pelagus vitiorum, aureâ arenâ conspersorum adverso opib9 suis Baccho, non lautissimo sapientia[e] convivio se committunt. Deviant Tales licet [prae]vio auro, quia tamen pessimo ad erudiendum condimenti consilio velut quodam ca[e]co impetu in a[e]ternam summi Ichiotismi ruunt charybdim, qui non cognitâ primâ morum Regulâ biviâ simolicitatis compelluntur. Porro naturam sequi et non sapientiam vespertilionum est, oculis ad lumen ca[e]cutire. Simplicitati immorari est Cerberi antris cohabitare. Consequenter naturalib9 [prae]dicatis tantum spirare est ultra decem [prae]dicamenta, pra[e]dicamento quodam errabundo cu[m] ipsis brutis uti. Vestro itaq; Auditores sapientissimi consensu communi verissimoq; arbitrio meo a[e]ternitatem spiranti edissero. Nil tam maiestati congruum, nil dignit[a]ti suppar, nil honori decorum, quam sapientia, qua[e] sibella spectem9 ad fortunas promovet, si pacem hanc recreat, si divitias illa harum Regina, si omnia, sine doctrina in pra[e]cipitio nihili sunt. Favebis pro sapientia discurrenti disertissimum supremi Tonantis Verbum, in a[e]ternitatis natum Empireis splendidiorib9 lumen. Tu quoq; hoc facundissima et fæcundissima verbo solem enixa luce purpura[e] trabeata prima VIRGO MARIA in nubib9 nos protegens gratia, si vero absq; fundamento divitiarum egena ruerit Oratoria facultas, [prae]tiosam sapientissim9 Auditor, de summo animi a[e]rario gemmam porriget dum Benevolentiam.

Laudare se quid quid mere[tur] a Laudis merito non differt. Qua[e] enim dignissimo tribuun[tur] Largientis, veniunt in hinirem cum elata virtute, una evehimur et ipsi ad honorum appias. Ita quid quid laboram, in scientia[e] honorem nostrum e[st], licet ad scientiæ mai9 accedat pretium. Non aliter illam possumus

{stor. 263a – файл 0536}
commendare, quin illa nos quoq; commendat. Nil nos superis admovet, quid quid infra doctrinam est. A simplici mortalium statu, ad Regia nos prope elevat sceptra. Et inter plurimos Universi Deus, unâ eâq; Divinâ nos venera[tur] maiestate. Illa limpido Iovis ex cerebro celebris dum armata cælitus in terras cum descenderit, nos armis ingenij decertare erudiens prima Cælorum ad subsellia animavit. Sola ha[e]c Divina mentib9 scruta[tur] arcana, principalissima mortaliu[m] ancilla, quia ingenijs Regina ingens Magistra Orbis, Ductrix Errantium, Prodroma Lux cæcutientium, Phosphor9 Meridianæ fortuna[e] cunctorum Hespher9 casuum, eximijs regnata viris, ipsa non exigua, omnib9 una, in una omnes cum extiterint, in fastigia honorum evehit. hac non solum rudes, verum et laxissimi nexu, adstringuntur subtilissimi genij. Brevior est Apolline9 nerv9, qui ut tantam colligationem sapientum circumcingat, iam totam in annulo sapientia[e] æternitatem sorbuisse videtur. Nunquam ita infaustas Ecclypses hui9 Maiestas perpessa est, ut illi aliquando solem eripere valeat fortuna. Luminiosior enim semper est in sua auge virtutis radius, quam cui9piam Planeta[e] vibratissimum lumen. Citi9 luminosas solaris quadriga infuscat iubas, quam intaminatum virtutis scientifica[e] iubar. Successive noctes diurno soli quoddam obtendunt si parium Virtus et iam spaientiæ in ea non caligavit nocte qua[e] perpetuo dormienda est. Ha[e]c certo ha[e]c excitat Palladem, Pallas amat Pallantem , Pallas compellit Athlantem, Athlas contorquet Matrem, Mars insuper insequitur Bellonam, ut exanime[tur] decrescendo rebellib9, terror Gelonis. Non dum Bella humana virtus efficere queat, quod virtutis sapientia[e] existimatio sine bello sæpe perficiat. Novam hodie in Rossia[e] collib9 sapientia erexit Troia[e] coloniam, cum in heroicis Illustrissimi Ducis Zaporoviensium Ioannis Mazepa, incendijs triumphales accendit rogos. Non meli9 Romana inclaruit quondam fortitudo, quam Rossiaca ad succensam amore

{stor. 264 – файл 0537}
Patria[e] non in Mutio Scevola dextram sed ingratia Ioannis gratis veniens Victoria. Inter cymmerias non Porsenæ sed Barbarorum tenebras, optime Rossiaca radiavit magnanimitas, ut pote congenitum est luci per contraria intendi et augeri. Frustra obcæcatis ad meridiem qua[e]rit Cynic9 hominem palpebris, odit Lucernas Diogenis. Roma[e] capitolium, quod accensa manu Heroum Achillis Ioannis Mazepa[e] animam Rossia diu qua[e]sivit bonam sapientia monstravit optimam. Prim9 Ioannes Illustrissim9 Dux Præcursor Divini honoris zelante[!] animo insacratis Deo Ecclesijs stetit. Prim9 hic imbellem pennum oratoriam infinitas in laudes et Deo et sibi fatigat. Nov9 hector induit thoracem, ut exuat vita. Lectissimam militum scribat manum, ut selectissimum doleat hostem. Terarum Lustra perlustrat, ut Rossiam meli9 inumbris illustret, Adeoq; ne luci q[ui]dem du[m] auroræ lumini [Chris]ti solis [prae]venienti absq; luce triumphi fuere. Nullibi meli9 fatales taxi, quam inter arbores gentilitia[e] crucis Mazepiana[e] pullulare Barbaris inferias. Inter virgulta Latitare quondam volebant Getici Scopis non armis evertendi nefandi, inhiantes aurea[e] Rossorum Libertati Gryphes, Emortualib9 Cupressis nidum, sibi in arbore crucis ac frondib9 volebant sternere, ast pri9 ipsi humi strati, ex halarunt scelestes animas. Novam Daphnidem Rossiam persequentes Pharetrati Apollines (: si tamen hoc nomine digni :) totum in laur9 degenerasse, non inter sylvas, ast inter sapientia[e] laureatas ædes, stupuerunt tandem. nec etiam alio scythica fulmina collimare potuerunt, nisi quas v[el] maxime illis impetere observatum est. Arbor ha[e]c non arbor, sed lignum scientia[e], de quo fruct9 boni dum victoriarum nunquam mali Rissia sumpsit collegit ac obtinuit. Arbor ha[e]c sapientia[e] æternæ in coronas et sceptra heroib9 excrevit, ut quondam Constantino Magno. Quid quæso fessos in agris ducendo boves, in Ducem electi populi Romani, elegit Marium si non sapientia, septies enim Romæ consul, tauros in lauros,

{stor. 264a – файл 0538}
vomeres, in Politicos Ducum mores, rutilos vomerum colles in molles consulum sedes commutavit. Diu Manli9 Torquat9 concatenatas hostium phalanges perturbabat. At felicior Agamemnon scientia [pro]strabat. Diu Mitridates supremam nutabat imbelli aleam, ast aliam sapientissim9 Iuli9 Cæsar celeritate designabat. fabi9 cunctabat Rem Suam ast Agathocles ex Damascena fictor ollarum terrâ Regiam consecut9 Maiestatem. Agamemnon toties Regijs intumescens pompis gloriaba[tur], dicendo, facili9 Troianam possem evertere Rempublicam, si decem Hectores aut Ulysses haberem, quam totidem Aiaces fortiter dimicantes. Quid qua[e]so Dariu[m] ex victore in Regem Persanum [pro]movit, cur Thimotheo Dormienti in Retem Urbes impellebat fortuna, et ha[e]c ex doctis bellorum progenerata Phaenix cinerib9 Porro siquet sapientiam tot si bella spectabim9, tantosq; ad fortunas promovisse viros {1mu[m] argumentu[m] est finitum}

Spectavim9 iam arma mavortis, auream fortuna[e] votam cruetatum mucronem ingemmea sceptra, equestrem galeam in Diademmata, thoracem in Regiam Purpuram, fumantes Machinas belli inradiantes pyropo auroq; postes commutari. Perpendam9 sapientiam Reginam in augusto fixa[e] firma[e]q; stationis domicilio, quantos [per] admirandum Rossiæ Zodiacum circumferat fæderati[!] boni splendores. Spectata sapientia in pace, quod recreet eam mulat sagum, mox intogatam se verta[tur] chlamydem, bramento divi arcani interpres Theologia sublimes ab orbis conditore confert coronas. Illa est mirum collocanda[e] felicitatis Augustal ex Hyperione Cynthi9 nat9 quæ hæreditaria suæ claritudinis insolentia doctiorum cum perstringit ingenia ad contemplandam æternitatis concitat Periferiam. Momentaneam vivendi mortalitatis conditionem

{stor. 265 – файл 0539}
ad discursum revocando continuum Empirei præsagit cursum. Non cæcutire ad increatum Iustitiæ solem, Theosophica Aquila Regia soboles comprobat cum incomprehensibiles divina[e] cognitionis nationes clariores creata[e] luminum accessioni porrigit splendores. Optima spes futurorum inter nuntia honorum mentib9 humanis ad montana. Elatis infallibilis anchora, ad auream æterna[e] felicitatis Hersonessum. Theologia donat ipsum laurearum Auctorem, qui Viatores coronando, compretensoressemet ipso inauctorat. Immensum inter Memphiticas Pyramides mare Divinitatis Theologia dum inter virtultes, tot oculatos habeat argos, quot sapientissimis distinctos Cherubinorum oculis. Habet supremæ Hierarchiæ Archangelum, imo Hierarcham Illustrissimum Metropolitam Kiioviensem BARLAAMUM JASINSKI v[el] NN. Qui persumma Theologicarum virtutum gragiendo molimina admiranda gloriæ divinæ ampliat insignia. Divinum quoddam protendere admiratur exemplum quoniam Theologicam honorifice efferendo facultatem sibi met ipsi adcæleste capitolium intranti, - nanscisci[tur] a Deo Benedictionem nec non ipse Benedictus Dedisti Illustrissime Archipresul Theologiæ esse, ast tibi æternum Coronamenti auctoramentum. Mortuam se Rossia noverat, antequam suprem9 Iovis per sanctiore[m] Prometheum Illustrissimum Abbatem Pieczariensem Gemmam Abbatum, Coronam Doctorum, Solem Theologorum Phenicensium Antesignanum Aquinatici sollis[!] illum inquam Iosaphum Krokowski v[el] NN. igneam quia Deum complexam Theologiam animam creaverit, quâ habitâ tot productæ sanctiores animæ, quot hostium tumulata cadavera, tot viri quot calami Angelorum, tot speculatores, quot spectatores immensitatis Divina[e]. Hinc exultat Rossia plaudente et [per]fallente[!] Theologia, vobis illustrissimis Io triumphe.

At nos recurvo poplite pervias

{stor. 265a – файл 0540}
Patres colentes ter niveum vobis
Nimbum Ligustri ter rosarum
Puniceum iaciemus imbrem
Audivit ingens Borysthenes et Insulas
Erexit omnes ilices Affrica[e]
Plausere et Europes et una
Americes Asiæq; Regno
Læteq; tandem concurrite candidis
Horæ quadrigis ite magni
Sæcula deproperate mentes
Dixere (: Barlaam :) musæ protin9 aurea
Risere longum sæcula India.

Auro laborata et recuso in pretium emicuere vultu intendit Iosapho. Hinc non silent musæ silentib9 in Monte tubarum clangorib9. Ignea[e] enim Philosopjca[e] conflictu triumphantium rotarum fervere semitæ. Imo effusa densis agmina desuper errare gyris, non sine siderum et virtutum risu renidentisq; gentilitij cæli Lunâ cavas iaculante nubes. Porro arbiter ponti, piger absoleti abstinet armis, nam [prae]side sapientia recrea[tur] {2} pax {1}. Iam

Iam sacra[e] leges et amica legum
Iura civiles cohibet tumultus
Et fides et fas et aperta cællo.
Gratia vultu.
Iura pacatis dominantur agris
Iura compescunt grave classicorum
Murmur et currus et hiulca rauci
Fulmina belli

Expergisce [prae]terea claro ruditatis a tot annorum millib9 sepulta somno mortalitas cernas duas res qua[e] a sapientia [pro]veniunt bellum et pacem. Bello [per]sapi[enti]am opes paci [per]eandem recreatis; illud lautam vitam ha[e]c splendidam [prae]stat si velis divitem adhuc sapientiam admirari Reginam divitiarum animadvertes. Non tantum dat Galen9 opes, ast et Aristoteles non pauper, etsi cogitur ire pedes.

{stor. 266 – файл 0541}
Currit enim [per] obiecta fatiscendis orbis rudera, dum sapienter, discurrens, maiora opum consequi[tur] auctuaria. Prætensum gloriæ rationandi stadium decurrit, inquo digladiantium Ingeniorum non mucronum acie certatim ca[e]pta promovendo trophæa ipsi studet [prae]e[ss]e Cræso. Non ignar9 Philosoph9 cruentam hanc ætatis ferreæ sterilitatem; non posse lauru[m] aliter crescere, nisi ex sanguine fuso et aureo irrigando imbre. Porpigit gemmeo de sudore Aristoteles Laurus, qua[e] non Martialia tantum trophæa, verum suprema ditissimorum universi honorum capita coronent Aristotelico rationum telo, ac Palladis hasta ad atticas noctes etiam ditissim9 Orbis domitor Alexander meli9 quam sceptro regebatur. Tum demum sibi gloriæ suæ opib9 victor suffecit, ubi seu victoriis grave caput, Homer9 in sinum redinavit sapientiæ, ut tam Liberali ditescendi campo spatiaretur immensumAlexandri nomen; Porphirianam gratiarum et affectus in Aristotelem passu eluctat9 est arborem, ut ex illa amoris et facultatis in philosophum posita [prae]missa recte pro gloria[e] ac opulentissimarum victoriarum amplitudine doctorum concluderet. Hinc gratitudinis causa Alexander magn9 quinq; annis ab Aristotele in literis eruditus stagiram ei9dem Patriam, qua[e] solo æquata fuerat de integro restauravit. Ac viginti duo quadrigenta et octomillia aureorum eidem professori contulit dono. Non absque causâ sapientia Regina Divitiarum, qua[e] peresse novit no[n] sub e[ss]e vilissimis [prae]tio reb9 Quod enim aure9 oratoriæ – arti inundat torrens nec superfluit. Assurgite aures sapientissimi Auditores, domestico illi Hydaspes Gangesq; aureo sermone refluit. Hinc in laudes semper aurei non plumbei quia Liberi ab ornatu famam præferim9 Oratores, Decora opulentos nos dixero, aquib9 semper eloquentia opes alienæ miseria[e] tribuun[tur]. Quid quid adhuc in Theologia divini in sæveriorib9 Literaturis subtilis apud Hystoricos, eruditi apud Poetas fastu elati per Geometriam diffusi in matematica curiosi, ubiq; dives Rhetorica docalis est

{stor. 266a – файл 0542}
doculis est, universa ha[e]c in laudem Rhetorica[e] veniunt cum singula per Rhetoricam habean[tur]; Ut sint melon auguria superat omnes, qua[e] omnes complectitur, sine aliorum invidia et sine detrahentis compendij censura. Habent Rhetores reliqua, quod alijs primum esset vincunt animas ut hoc honori sæcula reddant obligata. Expugnant eloquentiâ mentem suis acuminib9 ut aculeis hastis. Ex vero herou[m] scientia inclinant affectus merita amorem movent hominum arbitria inquovis tumultu ad pacem bella per Iustitiam suadent nefarijs tollit capita, hic maxime ingeniosa quodam scelera amittunt caput. Solvi[tur] ferreum sceleris mancipium aureo Palladis dominante cervice, avar9 temporis struthio[!] abligurit Vulcaneam sudandi chalybem, aureo Tullij [pro]fluente amni. Porro Eloquentia Regina Divitiarum qua[e] tum bello, tum paci, tum domi, tum foris, aliarum augusta Moderatrix fortunarum. Quid enim aude utilit[a]te sapi[enti]a[e] disciplina[e] dubitabim9, qua[e] bella spectando ad fortunas [pro]movet, pacem hanc recreat, si divitias illa harum Regina.

Videam9 adextremum q[ui]d: si omnia rimabimur absque sapientia in [prae]cipitio nihili sunt. Nunquam amasset Pueritiæ [prae]textam togata Pallas, et semper erubesceret, si cum lacte avid9 Tyro eandem nolet exsurgere. habet nimiru[m] lac suos Canusinos uti et canities Lactantios. Un9 tu [prae]alijs Apolline9 Cytharedo, cui9 ætas consenuit, nec dum Infantiam eggressa. Nihil apud te non canum. Adesq; veri9 a tua[e] Infantia[e] lacte, quam Iunonis incanuit Innocentia[e] Lilium. Thaumaturgum quod vidit Rossia e fascijs evolutum, statim nupsisse Musis, cui extinctis Lucina[e] facib9 connubiales Thædas fervor in studia accendit. Ha[e]c equidem confirmatio in Laurus Baptismum quia Nimpharum undas sequi debuit, qua[e] non fronti sed capiti indelebilem imprimit characterem. Oleo sapientia[e] non nihilo insipientia[e], Ita erumpentes Naturæ igniculi in te neopoeta magni ardoris aruspices sunt. Omen id velocis

{stor. 267 – файл 0543}
Cursus erat, cum Tua[e] vita[e] auroram, citra Poetaru[m] labes alato vehi voluisti Pegaso. Non ignorantia[e] symbolisante nulo studiosa profecto apis florem iuventutis in mella co[n]vertit. Non ignora omnia nihili e[ss]e nisi hoc instrua[tur] sapientiæ dulci temperamento. Ver9 quisq; Poeta sapientiaæ candidatus ne aliqu[an]do erubescat semper libris impallescit, nullaten9 nihilo nigrescit. lucernam Cleantis Poetæ amatis non umbram quia nihil geritis, quod luce dignum non appareat. Et q[ui]dq[ui]d apparetNullaten9 nihilo termina[tur]. Quid dilata[e]res omnes in Lauru Apollinis non ruditate gloriantur. Pestiferam mortem pellendo nihil ac nihilo coniungendo rerum naturas non tollunt. Hinc syntaxeos altior scandendi gradus ad suprema[m] sudore innatandi erigit classem. Qua[e] tot vorticib9 [per]actis tot Meandris resolutis, tot superatis difficultatum charibdibus, in supremo magni stuporis, componere consvevit auctuabus, in supremo magni stuporis, componere consvevit auctuario et Aquario. Assonat crispatos vortices ingyrum glomerans Borysthenes tuam synthaxis leni murmure classem invitans. Intumescunt [prae]grandes eiusdem ripæ ad tam grate hospitis ingressum, scilicet tantum tua[e] diligentiæ ac continui Laboris gemmeiq; sudoris pond9 limphis etiam obstantib9. Sentiens palladiana arena sudare debet, ut non immerito aqua terræ sudor tu9 syntactice nuncupetur. Nullibi meli9 fluere ac [pro]pelti valet syntaxeos classis, quam in ambitu studiorum. En etiam mediam classem Gram[m]atices Industrioris, non egere Carbasis, hodie anhelantia Grammaticorum vota ac suspiria monstraverunt. Hæc ad omnes directa infortunij casus securior specta[tur]. Etsi primam difficultatum glaciem, secunde tamen [per]stringere audet. Fortunatior media classi port9 cum Arctoa[!] rigentis fortuna[e] Marmores secat sudoris luctus ac fluct9. Nunquam solet nanc classem alia fatorum illuvies madicare nisi quæ pennato iucunde fabro non austro cietur. Tunc tantum potissimu[m] vide[tur] Gram[m]atices classis terram non targere, q[uan]do [pro]fundo meatu exquisite sudans labor illam alliniendo inp[er]ennem sæculorum memoria[e] influere contendit. Fundum enim nobilis ac eximi9 ei9 non habet gurges, ubi cælestes etiam Eridanos siticulosq; lambit erudiendi syri9. Hinc et Infima classis su[prae]ma sapientiæ volens

{stor. 267a – файл 0544}
tangere cacumina volens tangere cacumina infimam se ad extollendum maximam ad obsequendum omni literaturæ demonstrat. Profunditas libere ei9 tenuitatis altitudinem docti Erithrei superando, optatum boni ominis consvetit occupare terminu[m]. Singula quæq; cum persingularem habea[n]tur Infimam, ut sint auguria superat omnes, qua[e] omnes complectitur sine aliorum invidia, et sine datrahentis compendij cesura. Adextremum q[ui]dloquar deprimis rationandi fundamentis. Exprimo initiali Alpha Tyrones ad altiora faciunt gradum, gemmea acuunt ingenia cole laboris et sudoris [per]consvetudinem crescente et mollente Ingenij acumine. Numen illorum eximium rudis ingenij acumen, cum no[n] diu illustrati victorioso Palladis clypeo fulgere valeant, credere tantis per mai9 ante sapientiæ Luminare cogun[tur]. Nec tritâ tamen etsi Triviales alumni ad onerarias omniscio classes appiâ gradiun[tur]. Inter [prae]terita enim imperfectæ Eruditionis per Nomina substantiva omni venturo substant et subsistunt honorario. Consonantes ipsi scrutando, literas consonum Patria[e] ac Domui sua[e] et gloria[e] Tropheorumq; perficiunt triumphum. Vocales etsi muti ad Libros ipsi nec non liberi implicando validâ liberi arbitrij trutinâ vocaliores Martialib9 tubis per famam invadunt orbem. Bene bene est sapientissimi AA. ubi supereminens scientiarum bonitas non nihil domina[tur] Coronata enim Palladis maiestas inexistentia rerum et non in negatione consistit. Imo obiectum formale etsi chimeras non tamen meras megationes iuxta Philosophos in intellectu dum Regina scientia contempla[tur] ad has etiam augustum suum moderandi, dum cognoscendi regimen extendit. Quis qua[e]sa auroargentum, argento metallum, validum [prae]ferret ad pretium si ad veracissimum rectæ rationis Lydium non comprobaretur. Quis Adamantes chrisolitis, Hyacynthos smaragdis sanâ coniungendo mente posthaberet. Si non stupenda æquit[a]tis bilanx[!], inæq[ui]librio sapientiæ ponendo [prae]tio et causas cognosceret rerum. Verbo complectar cuncta quæq; absq; sapi[enti]â in [prae]cipitio nihili sunt. Porro sapientia ad fortunas inbellis [pro]movet, indivitijs reginam se re[prae]sentat, omnia absq; ei9moderamine in [prae]cipitio nihili manifestantur.

{stor. 268 – файл 0545}

Порожні сторінки

{stor. 270 – файл 0549}