Сторінки 210a-218 (Arbor Tulliana Iasinsciano)

Duplex motivum est ut meis auditorib9 in sacra ma[teri]â [pro]ponam aliq[ui]d q[ui]d scilicet v[el] informationi congrueret v[el] ad solvum aliorum Iudicium et discernenda fatilis plerumque Eloquentia[e] vitia adiumento. Partim ergo olim Ecclesiastes instruo, partim alijs aperio oculos qui non inani vulgi rumore Concionatorum Laudem v[el] famam captent, sed exmerito cui9q; et directo per artem Iudicio. Nolim tamen hic nimium prolixus e[ss]e, non angustijs temporis sed amplitudine materia[e] impedit9, Et meis Rhetorib9 sufficiat exanteacta toties ore tenus instructione v[el] aliqua innuisse. Proinde Ecclesiasticum Oratorem a profano discernere non ausim nam plerumq; amborum eadem materia nec stil9 omnino divers9, nam si panegyricas spectem9 conciones (: quarum primarium est divi illi9 pretium et dignitatem populo exhibere :) cum quocunq; Encomio et Pamegyri conincidunt. Sæpe eadem Dispositio ab ijsdem Locis Inventio Elocutio, si auditorem spectes humilem v[el] Eruditum non aliter diversa. Unicum super addit sacer orator, quod videatur e[ss]e quodam modo mancus imperfectus scilicet si sacra[e] scripturæ, Ecclesiasticorum Doctorum et Historia[e] ab annuis Ecclesiasticis petita[e] obliviscatur.

Іларіон Ярошевицький. Arbor Tulliana Iasinsciano

FRUCTUS ultim9
Exterorum eruditioni Regnorum placuit Poloniæ adnectere, brevemq; Historiam de illa narrare
{1mus} 550 Lech9 1mus Gnesna[e] fundator, quod ibi nidum aquilaru[m] alias Gniazdo invenerit, dum conderet hanc civitatem ideoq; a nido Nomen illi imposuit et ex hac occasione Aquilam in stemma polonia[e] dedit sedem Imperij habuit Gnesnæ, fortunat9 fuit victor.

{2dus} Anno 690. Visimir9 Sivard9 Dania[e] Regis debellator in cuius rei perennem memoriam Danum seu Dantiscum fundavit.

Читайте також: “Liber Artis Poeticae” [Книга про поетичне мистецтво] (1637): матеріали для опису та перипетії дослідження

{3tius} Anno 690 Palatini 12, sed his communi consensu abrogatum e[st]

{stor. 210a – файл 0430}
imperium Anno [Chris]ti 700.

{4} Anno 700 Crac9 successit Palatin9, hunc aliqui Grachum Putant de Romana Grachorum Familia, sedem imperij transtulit Gnesnâ Cracoviam, a se fundatam, mortus Cracovia[e] anno [Chris]ti 780. Velut ut alij volunt 750 Imperavit annis 80 v[el] ut alij volunt 50.

{5} Lech9 2d9 eodem anno successit quo Crac9 mortu9, sed exprincipatu in[prae]lium deturbat9 detecto scelere necis fraterna[e], quem intervenandum interfecerat.

{6} Cui successit Anno 750 Vanda Craci filia qua[e] redux ex victoria de Rhytigero cui9 sponsalitia respuerat, Cracovia[e] in Vistulam ex sponte se [prae]cipitavit, cadaver uno miliari a Cracovia inventum ibidemque sepultum, cui9 tumul9 hucusq; Patrio nomine vocatur mogiła, quantum imperaverit non constat.

{7} palatini iterato 12, qui se imperio abdicaverunt obdiscordem Principatum 750 v[el] ut alij volunt 760.

{8} Lesco 1m9 aurifaber eodem anno assumpt9, disc9 Pra[e]misla9 obdevictos strata gemmate hostes factarum ex conicib9 a se erborum galearum in imperium, imperavit annos 30.

{9} Lesco 2d9 seu fraudulent9 successit anno 780 Plebei9, hic erat vulgo sutor, ad metam inqua erat corona et sceptrum cum competitorib9 currens, destinatam ad suburbium Cracovia[e], quam ferries uncis impedivit, relicto sibi tramite securo, quo qm9 metam teligit, cui9 fraus ut detecta est equorum tractu dilaniat9, et in partes dissect9, eodem die duo plebeij cursu pedestri certantes ad metam, dum un9 prior metam attigit in locum illi9 Rex apellat9 et Lesc9 2d9 dictus.

{10} Lesco 3tius Fili9 2di anno 8go[!] regnavit annis 15.

{11} Popiel9 1m9 anno 815 sedem Imperij Cracoviâ 1mo Gnesnam, deinde Crusviciam transtulit mortu9 anno 830 imperavit annis 12. Cui successit Filius.

{12} Popielus 2dus iunior dictus consumptus a muribus cum uxore et Filijs in Arce Crusviciensi ob Patruos veneno sublatos, ex quorum cadaverib9 mures nati.

{13} Piast9 post aliquot interregni annos, anno 842 Crusviciæ oppidan9, ibidem eligitur in Principem cui electioni

{stor. 211 – файл 0431}
occasionem dedit populi rumor quod eius domum duc sancti peregrino habitu inviserint; Altera occasio fuit miraculose super abundans caro Porcina et mulsum, dum Crusviciam Poloni convenissent ad eligendum Principem: sedem Imperij Crusviciâ transtulit Gnesnam: ibidem mortuus anno 896. Vel ut alij volunt 895 annum a[e]tatis sua[e] agens 120 regnavit annis 20. Ex ei9 sanguine Reges Ducesque ad Ludovicum Ungarum fuere cui9 filius successit.

{14} Ziemovitus seu Semovitus anno 895 mortuus Gnesna[e] anno 902 imperavit annis 27 vel ut alij volunt 30 huic fili9 successit.

{15} Lescus quartus anno 902 mortuus Gnesna[e] anno 913 vel ut alij volunt 921 imperavit annis 19 v[el] 21 huic successit Fili9.

Ziemovit9 mortuus est Gnesna[e] anno 962 imperavit annis 42 vel ut alij volunt 51. Cui iterum successit filius.

Christiani Principes
17mus Miecisla9 N Christian9 prim9 factus Princeps hic cæc9 nat9, subitoq; visui restitut9 in [prae]sentia multorum hospitu[m] quod miraculum remota fuit occasio suscipienda[e] fidei Christiana[e].

2da occasio fuit uxor Bohemia[e] Regis Filia Dombrowka dicta hac enim ei conditione in uxorem data ut Christian9 esset ergo iussu ei9dem 7ma Martij omnia Idola eversa sunt in Polonia. Hic celeberrimum statuerat morem polonis ut singuli Virorum in Missa ad Evangelium medium e vagina educerent gladium; Mortu9 anno 999no sepult9 Posnania[e] imperavit annis, 35 v ut alij volunt 37. Cui fili9 successit Bolesla9 Chobri 1m9 Polonia[e] Rex {18v9} Gnesna[e] [prae]sente et concidente Imperatore 3tio Ottone [per]gaudentium Archiepiscopum Gnesnensem Diademmate coronat9 anno 1091 hic Russiam subegit terminales columnas exferro ad ossam et Borysthenem erexit. Bohemia[e] devastavit Corp9 Romani S. Adalberti auro et argento ex prussia redemit quod Corp9 miraculose ut creditur vix aliq[ui]d ponderis

{stor. 211a – файл 0432}
habuit ne auri et argenti nimium inredimendum dare[tur]. Imperatori Ottoni3tio ad sepulchrum ei9dem adalberti [pro]ficiscenti Posnaniâ Gnesnam usq; ad septem scilicet militaria Iter pretioso adornavit Panno. Cui Gnesna[e] Otto lanceam Divi Martiris et clavum [Chris]ti dono obtulit cui vicissim Brachium ei9dem Adalberti S. Bolesla9 dedit. Mortuus Posnania[e] inidemq; sepult9 anno 1025, 3tia Aprilis, imperavit annis 24.

{19nus} Miecisla9 2d9 Gnesna[e] coronat9 anno 1025 mortu9 anno 1034 5ta martij sepult9 Posnania[e].

{20} Casimirus 1m9 ex ordine S. Benedicti assumpt9 qui quod extra Regnum morari debuerit, [pro]pter sævitiam Polonorum. Tria Polonis in Pa[e]nam statuta a Romano Papa, obol9 Romano Principi a quolibet dand9 [prae]ter Nobiles. 2do, ut crines supra aures tonderen[tur], 3tio ut Linteo albo dieb9 festis e collo pendenti uterentur. Coronat9 Gnesna[e] anno 1050, die 18va Novembris, extruxit Monasterium Tinecense, sepult9 Posnania[e] imperavit annis 17 cui successit fili9.

{21} Bolesla9 Audax dict9, Gnesna[e] coronat9 anno 1059; annum ætatis agens 15, Episcopum Cracoviensem S. Stanislaum occidet, 1079 cui corona Regia et successorib9 a Romano Papa ablata post occisionem Stanislai anno 1082 in Hungariam exul abijt ibidem a [pro]prijs canib9 devorat9 v[el] ut alij dicunt in claustro penitens obijt Imperavit annis 23 scelera[e]q; necis ex communicationem â Papa in totum Regnum Polonia[e] [pro]meruerat.

{22} Vladisla9 1m9 alias Herman9 elect9 anno 1082 non coronat9 solumq; Principis Titulo gaudens mortu9 anno 1102, 4ta Iulij sepult9 Plocia[e], in Masovia imperavit annis 20.

{23} Boleslaus Crivoust9 ab ore retorto sic dict9 anno 1102 elect9 in Principem, hic Palationo Cracoviensi ex conflictu fugienti q[uan]do Rex cum Roxolanis [prae]liare[tur] 3 misit, pellem leporis, velut timido militi, colum domesticos amantiangulos inter mulieres, et funem in quo dignum reputavit ut suspendere[tur], in annosq; posteros decrevit ut pri9 e[ss]et in senatu sub sellium Castellani Cracoviensis quam Palatini, mortu9 anno 1139. Imperavit annis 37. Sepultus in Mazovia Plocia[e].

{24} Vladisla9 2d9 Fili9 Crivousti elect9 in Principem anno 1141 qui exturbat9 est Regno propter scelera sua imperavit annis sex.

{stor. 212 – файл 0433}
{25} Bolesla9 Crisp9 â capillis crispis dict9 elect9 in Principem anno 1146 hic Prussiam vastavit, ad Christianismum eandem compellendo mortu9 anno 1173 sepult9 Cracoviæ imperavit annis 33.

{26} Miecisla9 3ti9 Senex dict9 Frater Boleslai Crispi elect9 in Principem anno 1173, qui ob tyrannicum Regimen expuls9 est imperio anno 1178.

{27} Casimir9 2d9 Iust9 apellat9 elect9 in Principem hic Prussos subegit et Prussiam Tributariam fecit, ipso regnante expediti Romam Legati ut a Pontifice Romano reliquas sancti alicui9 peterent in Poloniam; Cum ergo Pontifex Roman9 corp9 Laurentij et Stephani Protomartyris Roman9 Pontifex Legatis concederet, visus est S. Laurentij et Stephan9 Protomartyr a versâ facie S. vero Florian9 extensa manu quasi paratum se in Poloniam diceret. Mortu9 anno 1194 sepult9 Cracovia[e] imperavit annis 16.

{28} Lesc9 Alb9 Fili9 Casimiri elect9 in Principem anno 1195. puls9 ex Principatu a Miecislao sene eundem iterum ex pellente anno 1202 imperavit annis 7tem.

{29} Vladisla9 Laskonogus a Celerit[a]te Pedum sic dict9 seu spatator cum Lesco Albo [pro]pter Discordias alternatim imperabant, lesc9 tamen alb9 puls9 a Vladislao, a Swiatopołkone occisus Cracovia[e] sepult9 anno 1227 Vladisla9 autem Laskonog9 a Vladislao Ottonis filio vict9 merore confect9 in maiori Polonia mortu9 in oppido Szroda anno 1231.

Читайте також: “Образ людини” в українській філософії епохи Відродження XV-XVI ст.

{30} Bolesla9 pudic9 regnavit anno 1231 mortu9 anno 1269.

{31} Lesc9 6t9 seu niger elect9 in Principem anno 1270 mortu9 anno 1287 sepult9 Cracoviæ apud Patres Dominicanas, post eius mortem plurima fuerunt bella.

{32} Henric9 Prob9 elect9 in Principem anno 1390 imperavit annis duob9 sepult9 Vratislavia[e].

{33} Præmisla9 2d9 1m9 post Boleslaum audacem in Regem Polonia[e] a Iacobo Archiepiscopo Gnesnensi coronat9 die 26ta Iunij, imperavit mensib9 tantum 7tem.

{34} Vencisla9 Bohemia[e] Rex elect9 in Regem Regni anno 1300, coronat9 Gnesnæ a Iacobo Archepiscopo mortu9 Praga[e]

{stor. 212a – файл 0434}
anno 1305.

{35} Vladisla9 3ti9 Łoktic9, seu Lokietek anno 1305 imperavit annis 37 cui successit Fili9.

{36} Casimir9 3ti9 magn9 dict9 coronat9 Cracovia[e] anno 1333, 20 Aprilis plurimas exruxit civit[a]tes arces, extructasq; turrib9 auxit mortu9 contracto morbo ex lapsu equi in venatione anno 1370 5ta Novembris sepult9 Cracovia[e].

{37} Ludovic9 Hungar9 in Regem elect9 et coronat9 anno 1377 a Iaroslao Archiepiscopo Gnesnensi mortu9 anno 1382 Septembris 3tia imperavit annis 12.

{38} Vladisla9 4t9 Iagello ex gente Litvanorum anno 1386 elect9 in Regem et coronat9, simulq; baptizat9 Cracovia[e] ab Archiepiscopo Bonzeta hoc anno Ducatum Litvania[e] Polonis adiunxit. Gensq; Litvanica post Paganismum fidem Christianam suscepit, hoc circiter anno Civitas Vilnensis condita, Cracoviensis Academia erecta ab eodem Rege anno 1402 testamento id urgente Hedvigis Regina[e] Iagellonis anno 1313 eodem regnante Iagiellone Unio gentis Litvania[e] ad Polonos est firmata ipso regnante, Victoriâ ex Prutenis habitâ mortu9 anno 1434. 31 Martij contracto morbo ex frigore dum noctu Philomela[e] cantu oblectare[tur]. Sepultus Cracovia[e] imperavit annis 48. Cui successit Fili9 ei9.

{40} Vladisla9 5t9 Cracovia[e] coronat9 anno 1434 die 25 Iulij vivente adhuc Parente exconsensu Polonorum designat9; anno vero 1439 etiam ab Ungaris in Regem elect9 occisus in [prae]lio contra Turcas ad Varnam anno 1444. Suæ a[e]tatis viginti Imperavit annis 10 polonis Ungaris 5, cui successit post 3 interregni annos ei9 Frater.

{40} Casimir9 4tus ex Duce Lituania[e] in Regem elect9 et coronat9 Cracovia[e] anno 1441 die 26ta Iulij bella cum Prutenis et Bohemis gessit. Ipsi9 a 1mogenitus in Regem Bohemia[e] elect9 Constantinipolis a Turcis capta anno 1453: Ibidem Imperator Gra[e]corum Constantin9 occis9: mortu9 Grodna[e] in Litwania anno 1492; Cracovia[e] sepult9 imperavit annis 45.

{stor. 213 – файл 0435}
{41} Ioannes Albert9 Fili9 Casimiri 4ti, anno 1492 Cracovia[e] coronat9 a spignieo Olesznicki Archoepiscopo Gnesnensi ipso regnante victoria ex Prutenis habita, bellum cum Turcis habitu, sed clade Polonorummemorabili, mortu9 Toruni ex Apoplexi anno 1501 die 12 Iunij sepult9 Cracovia[e] Regnavit annis 9 cui successit Frater ei9 hoc anno Iuda[e]I Cracovia[e] expulsi ob incendium ab illis 1mo inchoatu[m] anno autem 1494 Cracovia[e] infans nat9 cum aurib9 et collo Leporis, similiter circa hunc annum nat9 infans mortu9 et serpens viv9 simul cum illo.

{42} Alexander coronat9 Cracovia[e] 12 Decembris Afriderico Archiepiscopo Gnesnensi, cui9 Uxor Helena â Polonis coronari non est permissa [pro]pter (: ut Romani blaterant ipsi cum sint schismatici veri :) gra[e]cum schisma, mortu9 Vilna[e] anno 1506 die 19 Augusti ibiq; sepult9.

{43} Zigismundus 1m9 Cracoviæ coronat9 ab Andreâ Roża Archiepiscopo Gnesnensi Anno 1507 die 20 Ianuarij; illo regnante insignis victoria de Turcis habita mortu9 Cracovia[e] ibiq; sepult9 regnavit annis 41. Cui seccessit Fili9 {44} Zigismund9 2d9 August9 anno 1541 vivente ad huc Patre Cracovia[e] coronat9 a Ioanne Laszko Archiepiscopo Gnesnensi, cui successit

{45} Henric9 Valesi9 mense maio coronat9 Cracovia[e] ab Uchanski Archiepiscopo Gnesnensi anno 1574 die 24. Hic (: ut Gall9 post sex menses ex Polonia in Galliam movit :) cui successit.

{46} Stephan9 Battorey Cracovia[e] coronat9 a Stanislao Karnkowski Archiepiscopo Gnesnensi, mortu9 anno 1586 die 13 Sempembris sepultus Cracovia[e] cui successit.

{47} Zigismund9 3ti9 coronatus, a Stanislao Karnkowski, anno 1588 die 27 septembris, mortu9 Varsavia[e] anno 1623 die 23 Aprilis Cracovia[e] sepultus, imperavit annis 44 cui successit Filius.

{48} Vladisla9 6t9 Cracovia[e] coronar9 a Ioanne Węzyk Archiepiscopo Gnesnensi anno 1633 die 6ta Februarij mortu9 anno 1648 Cracoviæ sepult9 cui successit frater

{stor. 213a – файл 0436}
{49} Ionnes Casimir9 Cracovia[e] coronat9 â Mathia Lubinski Archiepiscopo Gnesnensi anno 1649, abdicavit regnum anno 1668 imperavit annis 20, mortu9 post hac in exteris [pro]curatione vero Celsissimi Andrea[e] Trzebicki Ep[i]s[co]pi Cracoviensis, Cracoviam corp9 ei9 de mortuum revocatum , post abdicationem vero ioannis Casimiri successit.

{50} Michael 1m9 Dux Wiszniowieci9 Cracoviae coronat9 a Nicolao Prazmowski Archiepiscopo Gnesnensi anno 1669 die 24 Septembris mortu9 anno 1673 die ipsi9 mortis victoria ad Chotimum ex Othomannis habita â Polonis.

{51} Ioannes 3ti9 Rex Polonia[e] coronat9 Pater Patria[e] anno 1686 ab Andrea Olszewski Archiepiscopo Gnesnensi subtemp9 Imperij sui summam victoriam ad Viennam de Turcis obtinuit hinc ob magnum gaudium popul9 vociferando salvatorem appellabat.

{52} Frideric9 August9 2d9 Polonorum Rex Dux Saxonia[e] elector Sacri Romani Imperij elect9 anno 1696 eodem anno Gall9 dict9 Deconti ab aliq[ui]b9 Polonis elect9 fuerat sed cessit.

SUAVITAS Ultima
De eodem Regno Polono
Lech I
{550} Lech słowianin zoyczyzny tusię przy prowadził
Y swym Ludem pustynie Sarmackie osadżił.
Naprod Gniezno załozył wrozkęwziowszy od gniazd
orlich , ztąd imie polskie urosło aż do gwiazd.
Potomstwo Lechowe II
Patkay[!] iaka tam ciemnosć kędy swoiey ceny
Między niedbałym gminem niemaią kameny.
Iz nikt pisać nieumiał, więc Lechowe plemie
wyszło z pamięci Ludzkiey zagrzebione w Ziemie
Dwanascie Woiewodow pierwszych III
Woiewodow dwanascie Oyczyzne zlecili
Polacy zeby iako Zodyak swiecili

{stor. 214 – файл 0437}
Lecz wzieli miasto Polskich Wodzow y Hetmanow
Miasto żednego Pana dwanascie Tyranow.

Krak IV
Wzieli Kraka Polonie Xięże zekrwie Czeskiey
Ten Franzcuzy wypędsił awieszczby niebieskiey
Stołeczne miasto Krakow załozył pod gorą
Wawelem, smoka siarką struł y Owozą skorą

Lech V.
Lech wtory a ostatni syn Kraka Onego
Poluiąc zamordował Brata rodzonego.
Panstwo sobie przywłaszczył: ale potym zniego
Złoząn iest bratoboyca od senatu Cnego.

Wanda Dziewoia VI {730}
Wanda męzna rządziła Polaki cnotliwe
Poraziła niemce, nam zdawna niechętliwe
Y oddała sie Bogom swym Dziewoią czystą
Gdy zmostu wnękę męznie skoczyła Oyczystą.
Dwanacie Woiewodow znowu VII.
Prętko Polak zapomiał niedawney przygody
Napierwsze stolce znowu wsadził woiewody
Więc każdy wswą za tym też Węgrzy, Morawianie
Wrywaiąc sie czynili czeste pąndrowanie.

Leszko Pierwszy VIII {750}
Powazny Leszek zgromił harde mora wszystki
Ubraiosly las wezbroie pomylił im szyki
Oni huczą, goduią, lecz z Bozey pomocy
Leszko die wtroki zabrał naiachawszy wnocy.

Leszko Wtory IX {800}
Wzawod puszczaiąc przez swą wartosć y tez męstwo
Choć z rodzaiu chłopowicz zyskał polskie Xięstwo
Leszek wtory lecz potym by sie niepodnosił
Wpychę pierwszego stanu podłąszatę nosił.

{stor. 214a – файл 0438}
Leszko Trzeci X {801}
Leszko trzeci iz wdomu niecierpiał pokoiw
Więc węgrom na Rrzymiany y na Greki boin
Pamagał, ale iz sie rad nierządem bawił
Dwadziescia z rożnych matek przybyszow zostawił

Popiel Pierwszy XI {815}
Popliel tylko Leszkow syn z małzenstwa spłodzony
Doplokładzin a nie do woyny wrodzony
Polski Sardanapal9 y chwoszczy szcze prawie
Wszystka w nim godnosć była włosy kędzierzawe.
Popiel Wtory Myszotrawny XII {830}
Dwanascie stryiow oraz otruł Popie Wtory
Y Wsople ich Iezierze przyległym potopił.
Wuszły Myszy zonych ciał Popiela opadly
Z Dziecmi z Zoną bezbożną doszczętugo ziadły.

Piats Mieszczanin XIII {842}
Pro tego Mieszczanina na Xięstwo wsadzoną
Y napanstwo Sarmackie Piasta wprowadzoną
Nieulegla wchałupce podłey swietna cnota
Prostaczkowi doszczęsciu otworzyła wrota.

Ziemowit XIV {805}
Siemowit cztery tylko lata rządził Xięstwo
Zagnał Węgry za Bieszczad otrzymał zwycięstwo.
Zkołdował Pomorczyki rosprzestrzenił panstwo
Podbił Crzegi Baltyskie pod swe posłu szenstwo.

Leszko Czwarty XV {902}
Leszko wżęcey niżeli bez potrzeby boin
Szanował nabytego od Oyca pokoiu
Niedał mu nikt przyczyny a on tez nikomu
Przeto bez krwie bez wici rzędził panstwow Domu.

Siemowił XVI {921}
Siemowił na ostatku zasiadł one Pany
Co miasto Boga nieme chwalili Bałwany.
Ktorego syn gdy przeyzrzał sleponarosżony

{stor. 215 – файл 0439}
Dał znać iż lud Poganski miał przeyzrzeć zmamiony.

Mieszko pierwszy XVII {962}
Zamieszka tu do Polski zawitał syn Boży
Od oney cney dombrowski wiara sżetu mnozy
Powszechna y Biskupstwo tamże dziewięciorą
Nadaną, y Koscioły budowaną sporo.

Bolesław pierwszy Chrabry XVIII {999}
Czechi, Morawce, Sasy, Kaszuby y Pruską
Ziemie, chrabrye Bolesław y tez Ruską
Zelaznemi slupami graniczył, korona
Dana mu Krolewska od Cesarzo Othona

Mieszko Wtory XIX {1025}
Mieszko wtory niebył tak iako mężny, Przodek
Lecz godownik niewiesciuch ygnusny wyrodek
Niemkini sluchał Lechom nieprzyiazney Zony.
Ktora po smierci iego wygnana z korony.

Kazimirz pierwszy XX {1041}
Kazimirz niewinny Syn z Matką był wygnany
Wszak że zaś na krolestwo od Lachow wezwany
Z klasztora Cluniaku iako sie powrocił
Vspokoił koronę, y Masława skrocił.

Bolesław wtory smiały XXI {1068}
Czechi, Morawce, Węgry Bolesław zuchwały
Gromił, nieprzyiacielskie woyska przednim dzrzały,
Ten Biskupa rozsiekał, iakogo męstwo,
Zdobiło, takgo niewstyd lzył y okrucięnstwo.

Władysław pierwszy Herman XXII {1082}
Wladysław srogie prawa podniosły stan
Swoy krolewski prowadził, iako cnorliwy Pan
Lecz na Walczy niezbedny Syn bękart ktorego
Ociec zgromil poymał u Gopla Szumnego

{stor. 215a – файл 0440}
Bolesław trzeci Kruwousty XXIII {1103}
Bolesław Krzywousty waleczny y msciwy
Piędziesiąt bitew wygrał zwycięzca szczęsliwy
Iz go raz nieprzyiaciel a zdradą połozył,
Oto sie krol serdecznie az do smierci trwozył.

Władysław Wtory XXIV {1140}
Rozdzielił ocieć Synom Panstwo zazywota
Władysławowi Krakow dał chcąc bez kłopota
Kazdego z nich zostawic, a ten gdy posiadał
Częsci Bratnie nakoniec y swego postradał.

Bolesław 4 Kędzierzawy XXV {1146}
Gdy chce Prusy do wiary przywiesć chrescianskiey
Porazon iest zdradliwie odręki Poganskiey
Gdy zbiegł nieszczęsny przywiodł ludna trzęsawiska
Stała sie w Polskim woysku żałosliwa Klęska

Mieszko Trzeci Stary XXVI {1174}
Z Początku sprawiedliwy zdałsie Mieszko stary
Lecz sie potym zepsował y spyszniał bez miary
Gdy miał Synow y zięciow y Bogactw dostatek
Stał sie Tyranem srogim, wygnan naostatek.

Kazimirz Wtory Sprawiedliwy XXVII {1194}
Ledwo z płaczem uprosżon by krolewstwo przyioł
Ktore potym zniewoli y znierządu wyioł.
Prawa wszytkim zachował y wniosł do Oyczyzny
Floryana swiętego sam zmarł od trucizny

Leszko 5 Biały XXVIII {1204}
Leszko biały wiodł z Stryiem woyne u Mozgawy
O Oyczysne, iako syn Kazimierzow prawy
Potym od Switopelka zdradą zabit w lazni
Trzeba tedy Krolom byc zawsze przyboiazni.

{stor. 216 – файл 0441}
Boleslaw 5 Wstydliwy XX[IX] {1243}
Za wstydliwego Polską Tatarzy psowali
Az po Odrą mieczem y ogniem pląndrowali.
Sol sie w lochi ziawila iest Kanonizowan
Stanislaw Biskup, z Zoną Krol wiodł wczystosci stan.

Leszko 6 Czarny XXX {1279}
Leszek czarny pyszną rus choć ią lew szykował
Poraził garscią Ludzi, Kontata zwoiował,
Litwę gromił Iacwisze u Niemnu wygladził
Tylko cme nie spodzianych Tatarow nieradził

Henryh pierwszy Dobry XXXI {1290}
Henryk Xiąze wedesławski puszczon do Krakowa
Od mieszczan potaiemnie gdzie wszystkich miast głowa
Wzioł Panstwo pod Dziedzicem niedługo był na nim
Bo go struli slezacym szła Boża każn za nim.

Przemysław XXXII {1295}
Przemysław nam przywrocił krolewską koroną
Starał sie w Polszcze orząd y tez o obrone
Wzapustne dni w Rgoznie marnie zamordowan
Od Margrabiow w Poznaniu z Przodkami pochowan

Wacław czech XXXIII {1300 NB: moneta argenta a sclavis in Polonia[e] translata}
Waclaw Krolem iest obran zaniego ustała
Skorzana minca w Polszcze, a srebna nastała
Dostoienstwa tu w Polszcze posiedli czechowże
Wniewoli unich byli wzgardzeni Lechowie

Władyslaw 3 Łokietek XXXIV {1308}
Łokietek w lichym cialku ale był wdzielnosci
Obbrzymem, chwalne czechi wygnał z Polskiey włosci
Dał sie ten znać Krzyzakom bo iesli niewięcey
Połozył ich u Plowki czterdziesci Tysięcy

{stor. 216a – файл 0442}
Kazimirz Trzeci wielki XXXVI {1333}
Ile praw, murow widzisz, to Karimirzowi
Przypisz mało niewszytko wielkiemu krowie
Dał za Karła czwartego wnuczką, miał usiebie
Trzech Krolow, czworo Xiąząt, na krolewskim chlebie.

Ludwik węgrzyn XXXVII {1370}
Ludwik sie w węgrzech bawi a tu w Polszcze nierząd
Bo kiedy Pan odiedzie, rad w domu bywa bląd
Wdowa była oyczyzna poruczona w Dobrie
Lecz ią nie mniey szarpali Gubernatorowie

Iagieło abo Władysław czwarty XXXVIII {1384}
Z Iagiełem nam Litwinem przyszło wielkie Xięstwo
Litewskie, Żmudż podlasze y częste Zwycięstwo
Nad Prusy y tatary nadał nam koscioły.
Litwepokrscił krakowskiey niewspominam szkoły

Wladysława polacy y węgrzy za Pana {1434}
Wzieli, obu narodow korona mu dana
Za namową Papielską gdy przymierze zrzucił
Turcom poległu warny lud wszytek zasmucił.

Kazimirz czwarty XXXIX {1447}
Naiego potym miesce nastąpił kazimirz
Ktory sie dał znać Xięzey y prusow iuz miwierz
Wziołim Malborg y choynicz z kosztem y też z szkodą
Iednak to Lachom było uczciwą nagrodą

Ian Olbracht XL {1492}
Ian Olbracht gdy chce smierci wetować stryiowskiey
Wyprawił sie z Woyskiem swym do Ziemi wołoskiey
Ale srodze porazon iest na bukowinie
Ktorey trwogi pomiątk nieladaiak zginie.

{stor. 217 – файл 0443}
Alexander XLI {1501}
Alexanderprawami Krolewstwo Ozdobił
Lacwisze bił y Moskwie niesworney dorobił
Pracowity y czuyny, sprawiedliwy ktemu
Iacowym przystoi bydż krolowi kazdemu

Zygmunt pierwszy wielki XLII {1507}
Uzięt na Polski krolewstwo z Xięstwa Głogowskiego
Bo niemiał w cnote niemiał w godnosci rownego
Zygmunt był męzny był y sprawiedliwy
Ku swym łaskawy Turkom y niemcom straszliwy.

Zygmunt August XLIII {1548}
Zygmunt August spokoyny, nieskwapny Cierpliwy
Doiutra tak odkładał iednak sprawi edliwy
Inflanty y Kurlandy z hołdował, ziednoczył.
Litwe z Polską koroną y Unią ztoczył.

Henryk wtory XIV L {1514}
Zaden tak do Krakowa ogromnie y stroynie
Krol Sarmacki niewiechał zaden sie tak hoynie
Niestawił iako Henryk wtory, lecz zaś potym
Zaden ciszey nieziechał y zwielkim kłopotem.

Stephan Batory węgrzyn XLV {1576}
Stephan węgrzyn Iwana Moskiewskiego skrocił
Kiedy go szukał, wstarzy Inflanty przywrocił.
Męzny, mądry pobozny, sprawiedliwie zgodnie
Rządził y sądził Polskię, umarł potym w Grodnie.

Zygmunt trzeci XLVI {1588}
Zygmunt z srwecyey Panstwo przyioł pohamował
Wszczęte w Koronie bunty, y szczerze zwoiował
Osmana Męstwem skrocił, Moskwe uspokoił.
Długi czas berło nosząc wcnoty sie wzbroił.

Władysław czworty XLVII {1632}
Wladyslaw syn Zygmuntow wprzod w Moskwie obrany
Za Cara, pod Chocimem wybił Bisurmany
Potym wszczęsciu w pokoiu rzącił kray Sarmacki
Po Smierci iego Słuszny wszczoł sie bunt Kozacki

{stor. 217a – файл 0444}
Ian Kazimirż XLVII {1649}
Ian Kazimirz po bracie Tron Polski osiada
Pod ktorego rządzeniem w polszcze była biada
Od roznych Nieprzyiacioł: posmierci swey zony
Kłopotami stroskany złozył rząd korony.

Michał pierwszy XLVIII {1669}
Miłosć cnych Sawromatow Xiązęcia Michała
Zmiędzy siebie Polaka za krola obrała
Ale mu zazdrosliwie począntki szczęsliwe
Krolowanie przerwały fata niezyczliwe.

Jan Trzeci {1674}
Woysk polskich wielki wodz Ian Sobieski Szczętliwy
Pozhoycięztwie Chocimskim elekt iest zyczliwy
Swiebodzie Sawromackiey I przyiegodzielnosci
Boże Polskie wyswobodż z bisurman srogosci.

Читайте також: Еволюція світогляду Станіслава Оріховського

Nostra iam Rhetorica ad metam [per]venit, et arbor Tulliana tot sudorib9 inundata exim[m]aturo sementa meo quodammodo ad autumni tempora maturuit. Quod vero ferme hoc anno arbor Tulliana n[on] fruct9 sed labruscas et vitia [pro]diderit nemo incuset, hæc enim mea sunt, q[ui]d scilicet neo Tullio et Ore ten9 [pro]capacit[a]te et Calamo [pro]dignit[a]te servire nequiverim, velim tamen ut quemadmodum cætera vitia ita hoc meum, aut pa[e]nam sui sequarem habeat aut veniam. Primu[m] de me ipso facile sumo ubi animum et calamum aufero depagina essare [prae]eligens q[ui] digne ultra n[on] valuit. 2dum dabit q[uam]q[uam] im[m]eritum Laborem amat modo n[on] tam [pro] regum polonorum, q[uo] [pro]regnantiu[m] vitiorum coronide q[ui]dq[ui]d a recto deviari meum e[ss]e [pro]fiteor. Hinc q[ui] vitia nostra seu mundi peccata tollit agn9, uti eadem cum corpore suo Ligno vitæ, seu cruci appendit die 6ta ita exarbore nostra vitiosa eademdie fructificantem sibi met ipsi q[uo] optima[m] [per]ficiat, qua[e] maiori Dei gloria[e] et Mariano honori, Sanctorumq; Omnium: totu[m] cu[m] meo Tullio Sacrum volo.

{stor. 218 – файл 0445}