Іларіон Ярошевицький. Arbor Tulliana Iasinsciano
{stor. 186 – файл 0381}
do iedney Matki ziemi owypłacenie dekretow Bozkich zblizać sie musiemy. omnia subleges mors vocat atra suas. Gdzie to podpisawszy wyrok non sunt, y na kontumaciey stanowszy opisząc dekret smiertelnym charakter zycia zasypuie proszkiem. Pulvis est et in pulverem reverteris. konfiskowaną wszystkie corpus concernentia bona, sławą tylko infamią nieokrywszy z Ziemskiey Appellacyey w Boskim oparł sie parlamencie, dlaczego libere evasit przyznaną. Oderwałasie do odebrania Interessu albo czynszu y sama Damascenska w glinie Oyczyzna, kiedy zatę communem auram, ktorą tchniemy dozywotnie za doczesną wiwendę abo urgielt złota z teyze ziemi dany, na garło osądziwszy infundo we wnęntrznosciach Ziemi wiekuiscie nakazaną iuż leżec anie siedzieć. Połozyłsie tedy na twardych rodowitych kamieniach bystrolotny orzeł aby iuż więcey nieodpoczywaiąc, nietak na herbownym krzyzu iako na łonie, więcey niż oycowskim wypielengowany IEgo Carskiego Przeswietnego maiestatu odwaznego Kawalera Andrzeia Swiętego, iasnie wielmoznego woysk Zaporozkich Hetmana, ad sinum Przedwiecznego oyca pospieszył. Daiąc znać że tak wielkie Duszy przeswietna Familia rodzi, ze ich swiat Ziemski gdy niemoże obiąć, muszą nadrugi przenosinyczynić. Rozłą czasie ciałem ale nie duszą abo herbownym sercem wielmoznego Iegomsci P. Sendziego Ieneralnego. Ponieważ obraz swoy w miłym Potomku zostawił, przyznaiąc że wdzięczno lawrowe iego Rycerskiey cnoty, złotym wolnosci w niebie złotey premia[tur] łancuchem. owo zgoła cieszyć sie cała familia ma Przeswietna, że go herbowny orzeł nas krzydła wziowszy do bystrolotnego orła Chryzostoma Swiętego zaniosł. nam przytey kondolencyey unizoney nic więcey iuż niezostaie, tylko unizoną do Naywyzszego Maiestatu
Читайте також: Києво-Могилянська академія в історіографічних дослідженнях її діяльності
{stor. 186a – файл 0382}
wniesć supliką, zeby feralne łzy w tryumfalne da Bog okrzyki zamienił, a tak długie całego Wielmoznemu WMMPanu Rycerskiego koła żale, pomyslnym weselem y fortunnemi sukcessami koronować raczył. Dixi.
Praxis In eadem materia 4 taTen ci iest smiertelney Dzierżawy oblig, że iak wieludozycia, tak y do smierci ordynatorow rachuiemi. Non solum nobis nati sum9, nomenq; partim. Patria vendicat partim amici . Odzywasie do odbierania powinnosci Rosyska Oyczyzna amaiąc między doczesnemi kredytorami naywiększą z kazdego znas relacyą zatą natale solum naktorem stoimy, zaten momentalny dzień ktorymeśmy oswieceni dozywotnie et in prosperis ornamentum, et in adversis præsidium od kazdego wyciąga. Należą do tych że praw Rodzicey krewni, a miasto Przywileiow krwią roborowane kontrakty odbieraią bierzmyż z tego zycia depozytu herbowne Przodkow kleynoty, sławą y odwaznemi zaslugami na swobody Cesarskie Dyplomata piszemy, na Dygnitarstwa wakuiące y skarby Dziedziczne częstonam z ukazow præsente daią Iednak my wzaiemnie pomienionych fantow y Dziedzictwa winni tak delece ze iako wdocipnych niegdys Iones nekroomantyckie obrazy przychodzących witali gosci salve Responde y wszystkich tak praw naszych ktore na Oyczyste splendory mamy nieinszy cel, tylko aby syn oycowskie meryta suplementuiąc corrigat senili virtute nepotes. Ztąd ci zadnego ieszcze długowiecznego niebyło Nestora ktorego by choc podeszła w doyzrzałe Lata, choć kwitniąca w sławę choć nieiednym stelsknieniem przyzwana smierć całey Familiey nieroskwiliła. Poniewaz nunquam non immature mori potest cui9 vita plurib9 salutaris. A coż kiedyto ieszcze prawie pokoiu albo Ledwoco oeszcze rozwity kwiat,
{stor. 187 – файл 0383}
kiedy podczas powszechnych wichrow y ruin pospolitych ledwie ugruntowany w Domu zacnym upadnie Filirna ktorym cała znacznych fortun miała połegac Fabryka. w pawdzieć ukąntentował N. szczęnscie y Nieba kiedy pełnym cnot okrętem do portu wiecznosci przypłynoł ale nie Rosyskiey Oyczyznie zył dosć niebu ale nie skrzewioney rodowitą Perentelą Familiy. Cięzka burza kiedy w małoletnym wieku dziś legł na placu smiertelnym Hektor za ktorego waleczną na hercach y w stempny[m] boiu dzielnoscią szczęsliwie nietylko Bateriy kupieckich ale y od otomanskich fanteriy zwątlona Rossya Salwowac sie miaLa. Słusznie mozesz z statysto Rrzymskim zawołac Rossyą: q[uan]do similem habebit {civem} Patria? gdzie kolwiek iak in publicis tak in privatis consensib9 podała sie Okazya zwątloney succurrere matce Rossyey zawsze zywą radą y iakoby Rzymskiego katona y consilia wiego głowie znałazła. Nieby zaden tak zawity w processach termin, ktorego by dowcipuie przyrodzoną niedoszedł bystroscią. Słusznie tedy nasię smutną bierzesz załobę, słusznie niezbodzonym łezpotokiem troskliwe zalewasz serce. Ostatnie by to nieszczęscie boleć bez kondolencyey, na sercu się wnętrzną kwilic alteracyą bez powierzcliownego Zalu manifestacyey, bo nulla maior est palma quam e[ss]e miserum nec videri dolere nec lugere. Rozumiem ze sie mądrze bez Delfickiego oraculum edaniem[!] Petrarcki rządzisz, magn9 thesaur9 amic9 est sed magna servand9 cura magno (: si pereat :) luend9 luctu. Ze iednak tak wielkiey straty ani nieprzestannemi powetowac łzami, zwiłaszcza ze znikome zbolałego serca alternaty kiedy sie tylko podwodę lez maluią wiedząc że lacryma nihil citi9 arescit ani serdecznego affectu kraso
{stor. 187a – файл 0384}
mowskim ięzykiem opisać niepodobna: Poniewaz iako magno dolori metam tak Patria[e] lugenti reperire verba ardaum. Wiąc wam zazyczliwą tak załobney niedoli y sieroctwie Ichmsciow NN. prezencyom podziękowawszy az właszcza kiedy scie tak wielki sercu cięzar z obopołny[m] boleiącego affektu dzwigac raczyli ramieniem divisa enim oneraria min9 gravant zyczę weselszych oprocz smutnego katafalku okazyi, oraz proszę pokornie abyscie Domem lub czarną napodwoiach y pokoiach zamroczonym załobą, oraz pogrzebową niegardzili ochotą.
Suavitas 13tia
Continens Praxes Religio saru[m] nuptiaru[m]
Praxis Salutatoria et gratulatoria habitus monastici.
Mea hucusq; tarda tenuitas tuam repentinam mecogit venerari [prae]sentiam NN. at fallor marari poti9 quam venerari tantum metamorphosim formaliter tamen identificatam vestra[e] existentia[e] meum mun9 est. Cum [prae]teritum tuum candorem [prae]sens nigredo confundens meam simul confudit ad digne te venerandum in humanitatem , qua[e] tamdiu confusum exercebat officium ut nihil loqui nisi tuam absentiam, nil desiderare nisi [prae]sentiam nullum aliud obiectum habere nisi formalitales identificas nempe candorem et nigredinem mea[e] potentiæ visiva[e] pemittere ac nunc comittat. Quare confusus te cere nigrocandidum me9 admirando anim9 te intrinsece venera[tur] aquo nec ego separat9 de intimo vorotum meorum id unum sed veret et secundum apprecor affectum iam nunc mortu9 vivas Deo, laps9 delubrico orbis periculo tute
{stor. 186a – файл 0382}
wniesć supliką, zeby feralne łzy w tryumfalne da Bog okrzyki zamienił, a tak długie całego Wielmoznemu WMMPanu Rycerskiego koła żale, pomyslnym weselem y fortunnemi sukcessami koronować raczył. Dixi.
Praxis In eadem materia 4 taTen ci iest smiertelney Dzierżawy oblig, że iak wieludozycia, tak y do smierci ordynatorow rachuiemi. Non solum nobis nati sum9, nomenq; partim. Patria vendicat partim amici . Odzywasie do odbierania powinnosci Rosyska Oyczyzna amaiąc między doczesnemi kredytorami naywiększą z kazdego znas relacyą zatą natale solum naktorem stoimy, zaten momentalny dzień ktorymeśmy oswieceni dozywotnie et in prosperis ornamentum, et in adversis præsidium od kazdego wyciąga. Należą do tych że praw Rodzicey krewni, a miasto Przywileiow krwią roborowane kontrakty odbieraią bierzmyż z tego zycia depozytu herbowne Przodkow kleynoty, sławą y odwaznemi zaslugami na swobody Cesarskie Dyplomata piszemy, na Dygnitarstwa wakuiące y skarby Dziedziczne częstonam z ukazow præsente daią Iednak my wzaiemnie pomienionych fantow y Dziedzictwa winni tak delece ze iako wdocipnych niegdys Iones nekroomantyckie obrazy przychodzących witali gosci salve Responde y wszystkich tak praw naszych ktore na Oyczyste splendory mamy nieinszy cel, tylko aby syn oycowskie meryta suplementuiąc corrigat senili virtute nepotes. Ztąd ci zadnego ieszcze długowiecznego niebyło Nestora ktorego by choc podeszła w doyzrzałe Lata, choć kwitniąca w sławę choć nieiednym stelsknieniem przyzwana smierć całey Familiey nieroskwiliła. Poniewaz nunquam non immature mori potest cui9 vita plurib9 salutaris. A coż kiedyto ieszcze prawie pokoiu albo Ledwoco oeszcze rozwity kwiat,
{stor. 187 – файл 0383}
kiedy podczas powszechnych wichrow y ruin pospolitych ledwie ugruntowany w Domu zacnym upadnie Filirna ktorym cała znacznych fortun miała połegac Fabryka. w pawdzieć ukąntentował N. szczęnscie y Nieba kiedy pełnym cnot okrętem do portu wiecznosci przypłynoł ale nie Rosyskiey Oyczyznie zył dosć niebu ale nie skrzewioney rodowitą Perentelą Familiy. Cięzka burza kiedy w małoletnym wieku dziś legł na placu smiertelnym Hektor za ktorego waleczną na hercach y w stempny[m] boiu dzielnoscią szczęsliwie nietylko Bateriy kupieckich ale y od otomanskich fanteriy zwątlona Rossya Salwowac sie miaLa. Słusznie mozesz z statysto Rrzymskim zawołac Rossyą: q[uan]do similem habebit {civem} Patria? gdzie kolwiek iak in publicis tak in privatis consensib9 podała sie Okazya zwątloney succurrere matce Rossyey zawsze zywą radą y iakoby Rzymskiego katona y consilia wiego głowie znałazła. Nieby zaden tak zawity w processach termin, ktorego by dowcipuie przyrodzoną niedoszedł bystroscią. Słusznie tedy nasię smutną bierzesz załobę, słusznie niezbodzonym łezpotokiem troskliwe zalewasz serce. Ostatnie by to nieszczęscie boleć bez kondolencyey, na sercu się wnętrzną kwilic alteracyą bez powierzcliownego Zalu manifestacyey, bo nulla maior est palma quam e[ss]e miserum nec videri dolere nec lugere. Rozumiem ze sie mądrze bez Delfickiego oraculum edaniem[!] Petrarcki rządzisz, magn9 thesaur9 amic9 est sed magna servand9 cura magno (: si pereat :) luend9 luctu. Ze iednak tak wielkiey straty ani nieprzestannemi powetowac łzami, zwiłaszcza ze znikome zbolałego serca alternaty kiedy sie tylko podwodę lez maluią wiedząc że lacryma nihil citi9 arescit ani serdecznego affectu kraso
{stor. 187a – файл 0384}
mowskim ięzykiem opisać niepodobna: Poniewaz iako magno dolori metam tak Patria[e] lugenti reperire verba ardaum. Wiąc wam zazyczliwą tak załobney niedoli y sieroctwie Ichmsciow NN. prezencyom podziękowawszy az właszcza kiedy scie tak wielki sercu cięzar z obopołny[m] boleiącego affektu dzwigac raczyli ramieniem divisa enim oneraria min9 gravant zyczę weselszych oprocz smutnego katafalku okazyi, oraz proszę pokornie abyscie Domem lub czarną napodwoiach y pokoiach zamroczonym załobą, oraz pogrzebową niegardzili ochotą.
Suavitas 13tia
Continens Praxes Religio saru[m] nuptiaru[m]
Praxis Salutatoria et gratulatoria habitus monastici.
Mea hucusq; tarda tenuitas tuam repentinam mecogit venerari [prae]sentiam NN. at fallor marari poti9 quam venerari tantum metamorphosim formaliter tamen identificatam vestra[e] existentia[e] meum mun9 est. Cum [prae]teritum tuum candorem [prae]sens nigredo confundens meam simul confudit ad digne te venerandum in humanitatem , qua[e] tamdiu confusum exercebat officium ut nihil loqui nisi tuam absentiam, nil desiderare nisi [prae]sentiam nullum aliud obiectum habere nisi formalitales identificas nempe candorem et nigredinem mea[e] potentiæ visiva[e] pemittere ac nunc comittat. Quare confusus te cere nigrocandidum me9 admirando anim9 te intrinsece venera[tur] aquo nec ego separat9 de intimo vorotum meorum id unum sed veret et secundum apprecor affectum iam nunc mortu9 vivas Deo, laps9 delubrico orbis periculo tute
Читайте також: Античні автори в гомілетиці Києво-Могилянської Академії
{stor. 188 – файл 0385}
cælis et hominib9 in Cathedra assurgas candidat9. Sub hoc suavi et levi pondere quia [Chris]ti, tui anni et sæcula nec opprimantur nec premantur.
Praxis ResponsoriaZawielo ważne et indignitati mea[e] nieprzyzwoite od WMPana gratuluiące vota, intimis wzaiem votorum WMPana venerando animis exsolvere audeo debitum. Ze z ubogiey Chrystusowey skarbnicy tak bogatemu WMPanu in gemmiferum adamantinearum scientiarum a[e]rarium ubogie pLacz przedaynego ięzyka venerandi oddaie sie pretium ac premium. Niech to opulentissima et eximia WMPana Indoles wbogate sobie zamieni niby mineralia poniewaz hic magna parvo lucra parantur sumptu. Ile iuz aurum zakonna frenigera reiecit dextra. ObebraLem raczey za Boskim mandatem audere. cum paucis quam timere cum multis idąc za Industrią swiata. Sama wrodzona WMPana perłopłynne dulcis sona[e] svada[e] [pro]mptitudo mnię abiectioris animi człowiekowi takiey skąmposci nieprzypisze, gdyz to tylko mądrosci dzieło anie naszey według Sarbieviusza citatis sæcula degenerare metis sancit futuri temporis arbiter (:certoq; prudens ordine segreges :) metatur annos nunc severis (:artib9 ingenioq; pugnax affulget ætas nunc melior foco :) gestit disertis fervere iurgijs. owozgoła przyznam sie ad enormem niby ad swiata elusionem tak nas senio piger effugit orbis dedec9 ultimum mundi fatiscentisq; naturæ opprobrium , y dla tego niemogę de condigno unizonnoscią moią affektu WMP. wypłacać non mihi centenis resonent si vocib9 ora. Multifidus ruat centum per pectora Phæbus | Queam WMPana encomisare y wielowadną wypłacic przeciw
{stor. 188a – файл 0386}
blizniemu milosć. Zaktorę amor infinit9 Bog łaskawy infinitis zamię niech wypłaci gracijs pokornie WMP dziękuiąc zyczę.
Praxis Redditoria [Chris]to desponsata[e] Virginis Abbatissa[e]Błogosłwionego naswiecie zycia y szukaney wsrzod okrągu ziemi Fortuny IEymsć Msciom Panna wprzeswietnym yrownie w Cerkwi Swiętey dawnoscią y wysokiemi ku Bogu zasługami w swiętym WMMPanstwa zakonie znalaższy termin spodziarie od dalszego szczęscia pewne tak z łaskawey Fortuny przywileiow, iako z Lucyny w urodzeniu sprzyiaiącey faworem pogardza zdradliwego swiata powaby apod twoią nayprzewielebnieysza panno Iurisdikcyą nadaną wolnosć niemniey wolnie iak ochotnie ku Niebu ku Bogu statecznie słada: co albowiem my wszyscy utesknionym anigdy nieuchronnym doznaiemy doswiadzeniem to IEymsć Panna przezoniego rozumu biegłoscią a od samego naywyszsegy mądrosci Boga iezeli IEymsci Moiey Msci Panny lata y swiatu łakome natury przywiteie zwazam w podziwieniu rownym od Boga mowię uzięntym instynktem uwazywszy samą stwierdza tę prawdę na sobie exekucyę że swiat nec tak w urodzeniu okazałego, w Bogactwach drogiego w sławie y wielkich Domow pokrewnosci powabnego niema co by do oszukania barzcey a zatym ydowzgardy nic do ukąntentowania sługyło sama nas ku Bogu Religia same cnot swiętych dostatki bogatemi czynią a serca ludzkiego nic ukoic niemoże tylko co z nieba na ludzką kąndycyę ważnieysze przychodzi
{stor. 189 – файл 0387}
Podobnym sposobem IEymsć Panna lubo y sławney Familiey splendory od znacznych Rodzicow y Antecessorow swoich lubo dostatniey fortuny rownoż łaskę (: raczey domowi temu powinnosć odebrała :) wspaniała iednak mysl (: tylko samym Bogiem :) napełnic y ukontentowac sie niemoże, y wszystkim powabom czy zdradą raczey rezygnuiąc samemu Chrystusowi nieodmienną się wiecznoscią oddaie, Awzaiem Nayprzewielebnieysza Msci Panno etc. ten Domu kleynot, Rodzicow pociechę zazdrosć swiatu z Oyczystemi IEmsć Panna domu y sławy ozdobami odbierasz. Odbierasz mowie, ktora y swiata nieznaiąc swiat w zgardzie umie, y wprzod zwycięstwo odbiera anizeli doyzrzały czas woyny przyszedł. Ia swiata nieskosztowawszy w Bogu Iedynym smakuie prawie iakoby przed dziecinnym mlekiem wprzod pobożnoscią napoiona, bo na swiecie zyiąc nieswiatu ale samemu sie Bogu y temu Przeswietnemu Zakonowi urodziła Więc naprzod tobie wielmoznemu Dobrodzieiowi swemu dziękuie od ktorego y przykłady do pobożnosci do cnot allicia przyswiętey Edukacyey odebrała. Dziękuie y tobie NN. Rodzicielce swoiey od ktorey nietak zycie iako zycia naypierwszą y naywiększą ozdobę swiętey y Błogosławioney Informacyey y rownym by nayzakonnieyszych wychowaniu wzieła. Unaieto IEymosć Panna ze ieszcze klasztoru nieoddana iuz Zabonne od WMMPani y Dobrodzieki swoiey zycie y cnoty miaLa. pod ktorey to dyrekcyą rosć iest iako wprzeslicznym gniezdzie cnot swiętych wychowac sie. Zegnana ostatek tych wszystkich tu zgromadzonych przyiacioł
{stor. 189a – файл 0388}
ktorzyscie ten ten Chrystusowy akt ozdobili y przy Bogu zawsze będącą teraz oddali Bogu. A gdy iuz oddana pod twoią nayprzewielebnieysza msci Panno Xięnią idzie władzą Ichmsć Rodzice pewni tego że ktory zakonu godne wychowanie dali, naprzod od WMMPanny a potym od wszystkich WMMPanstwa iako Bogiem pomięconych Panien zakonnie przychilnego dozna affektu.
Suavitas 14 ta
De Elogijs et Epitaphijs
Elogium est Laus alicui9 expressa breviter sed acute. Unde in hac oratione [prae]cipue ingenio locus est, et illorum omnium magna occasio et necessitas, Elogijs ergo partim tota vita, partim aliqua pars, sæpe una actio describitur. Partes hui9 nulla[e] sunt certe. Sed proporcionatæ ipsa[e] divisa[e] materia[e], optime talia Elogia incipiunt vel asensu aliquo profundo v[el] ab imaginatione et [prae]cipue vivaciori. Exempla non hic allego nam in re vulgari et facile habenda otios9 esse nolim. Auctores [prae]cipui videan[tur] a Rhetore sagari Alogisi9, Iugularis Emanuel Thesaurus etc. Et pleriq; recentiores in omnib9 suis Panegyricis.
Epitaphium vero nihil aliud est nisi illa [per]brevis oratio, quâ vitam alicui9 mortui describim9. Debent ergo Epithaphia scribi mature et acute, profundioribus abundare sensis, Dogmatib9 Politicis aliq[uan]do occultis plerumq; expessis et nullo videntur differre ab Elogijs nisi quod Elogia Laudem, ha[e]c vero obiurgationem etiam habere possint.
Exempla tamen aliqua Tibi non facile reperibilia suggero
{stor. 190 – файл 0389}
Primum Iulio Mazarino
Hic iacet Iulius Mazarinus
Galliæ Rex Ithalus
Ecclesiæ Præsul Laicus
Europa[e] Prædo purpureus
Fortunam omnem ambivit imnem corrupit
AErarium administravit et exhausit
Civile bellum composuit sed et commovit
Regis iuratutat9 est, et invasit.
Beneficia possedit et vendidit
Invict9 pacem dedit diu abstulit
Hostes cladibus
Cives oneribus
afflixit.
Arrisit paucis, irrisit plurib9 omnib9 nocuit
negotiator in templo
Tyrann9 in Regno
Prædo in Ministerio
Vulpes in Consilio
grassator in bello
Solus nobis in pace hostis
Fortunam olim adversam aut elusit aut vicit
A nostro sæculo vidim9 adorari fugitivum
Imperare civib9 Exulem
Regnare Prosoriptum
Quid de inde egerit rogas?
Paucis accipe,
Lusit, fefellit, rapuit
Ferreum nobis sæculum undixit
Sibi ex auro nostro Aureum fecit.
Plurib9 tandem morbis elanguens
Vincennis se arcib9 inclusit moritur9
Ubi tandem constantes vis9 est mori.
{stor. 190a – файл 0390}
Quid mirum?
Ut vixit ita obijt simulans
Hac unâ fraude nobis profuit
fallit medicos
Obijt tamen nisi fallimur
Et moriens Regi Regnum, Regno Regem restituit
Reliquit
Præsulib9 pessima Exempla
Aulicis invida Consilia
Adoptivo amplissima spolia
paupertatem Populis
Successorib9 suis omnes providendi artes
Quo tandem evaserit forsitam Rogas?
Cælum si rapitur tenet.
Si datur meritis longe abest.
Sed abi viator et cave
Nam hic tumul9 non est
Sed spelunca Latronum
{stor. 188 – файл 0385}
cælis et hominib9 in Cathedra assurgas candidat9. Sub hoc suavi et levi pondere quia [Chris]ti, tui anni et sæcula nec opprimantur nec premantur.
Praxis ResponsoriaZawielo ważne et indignitati mea[e] nieprzyzwoite od WMPana gratuluiące vota, intimis wzaiem votorum WMPana venerando animis exsolvere audeo debitum. Ze z ubogiey Chrystusowey skarbnicy tak bogatemu WMPanu in gemmiferum adamantinearum scientiarum a[e]rarium ubogie pLacz przedaynego ięzyka venerandi oddaie sie pretium ac premium. Niech to opulentissima et eximia WMPana Indoles wbogate sobie zamieni niby mineralia poniewaz hic magna parvo lucra parantur sumptu. Ile iuz aurum zakonna frenigera reiecit dextra. ObebraLem raczey za Boskim mandatem audere. cum paucis quam timere cum multis idąc za Industrią swiata. Sama wrodzona WMPana perłopłynne dulcis sona[e] svada[e] [pro]mptitudo mnię abiectioris animi człowiekowi takiey skąmposci nieprzypisze, gdyz to tylko mądrosci dzieło anie naszey według Sarbieviusza citatis sæcula degenerare metis sancit futuri temporis arbiter (:certoq; prudens ordine segreges :) metatur annos nunc severis (:artib9 ingenioq; pugnax affulget ætas nunc melior foco :) gestit disertis fervere iurgijs. owozgoła przyznam sie ad enormem niby ad swiata elusionem tak nas senio piger effugit orbis dedec9 ultimum mundi fatiscentisq; naturæ opprobrium , y dla tego niemogę de condigno unizonnoscią moią affektu WMP. wypłacać non mihi centenis resonent si vocib9 ora. Multifidus ruat centum per pectora Phæbus | Queam WMPana encomisare y wielowadną wypłacic przeciw
{stor. 188a – файл 0386}
blizniemu milosć. Zaktorę amor infinit9 Bog łaskawy infinitis zamię niech wypłaci gracijs pokornie WMP dziękuiąc zyczę.
Praxis Redditoria [Chris]to desponsata[e] Virginis Abbatissa[e]Błogosłwionego naswiecie zycia y szukaney wsrzod okrągu ziemi Fortuny IEymsć Msciom Panna wprzeswietnym yrownie w Cerkwi Swiętey dawnoscią y wysokiemi ku Bogu zasługami w swiętym WMMPanstwa zakonie znalaższy termin spodziarie od dalszego szczęscia pewne tak z łaskawey Fortuny przywileiow, iako z Lucyny w urodzeniu sprzyiaiącey faworem pogardza zdradliwego swiata powaby apod twoią nayprzewielebnieysza panno Iurisdikcyą nadaną wolnosć niemniey wolnie iak ochotnie ku Niebu ku Bogu statecznie słada: co albowiem my wszyscy utesknionym anigdy nieuchronnym doznaiemy doswiadzeniem to IEymsć Panna przezoniego rozumu biegłoscią a od samego naywyszsegy mądrosci Boga iezeli IEymsci Moiey Msci Panny lata y swiatu łakome natury przywiteie zwazam w podziwieniu rownym od Boga mowię uzięntym instynktem uwazywszy samą stwierdza tę prawdę na sobie exekucyę że swiat nec tak w urodzeniu okazałego, w Bogactwach drogiego w sławie y wielkich Domow pokrewnosci powabnego niema co by do oszukania barzcey a zatym ydowzgardy nic do ukąntentowania sługyło sama nas ku Bogu Religia same cnot swiętych dostatki bogatemi czynią a serca ludzkiego nic ukoic niemoże tylko co z nieba na ludzką kąndycyę ważnieysze przychodzi
{stor. 189 – файл 0387}
Podobnym sposobem IEymsć Panna lubo y sławney Familiey splendory od znacznych Rodzicow y Antecessorow swoich lubo dostatniey fortuny rownoż łaskę (: raczey domowi temu powinnosć odebrała :) wspaniała iednak mysl (: tylko samym Bogiem :) napełnic y ukontentowac sie niemoże, y wszystkim powabom czy zdradą raczey rezygnuiąc samemu Chrystusowi nieodmienną się wiecznoscią oddaie, Awzaiem Nayprzewielebnieysza Msci Panno etc. ten Domu kleynot, Rodzicow pociechę zazdrosć swiatu z Oyczystemi IEmsć Panna domu y sławy ozdobami odbierasz. Odbierasz mowie, ktora y swiata nieznaiąc swiat w zgardzie umie, y wprzod zwycięstwo odbiera anizeli doyzrzały czas woyny przyszedł. Ia swiata nieskosztowawszy w Bogu Iedynym smakuie prawie iakoby przed dziecinnym mlekiem wprzod pobożnoscią napoiona, bo na swiecie zyiąc nieswiatu ale samemu sie Bogu y temu Przeswietnemu Zakonowi urodziła Więc naprzod tobie wielmoznemu Dobrodzieiowi swemu dziękuie od ktorego y przykłady do pobożnosci do cnot allicia przyswiętey Edukacyey odebrała. Dziękuie y tobie NN. Rodzicielce swoiey od ktorey nietak zycie iako zycia naypierwszą y naywiększą ozdobę swiętey y Błogosławioney Informacyey y rownym by nayzakonnieyszych wychowaniu wzieła. Unaieto IEymosć Panna ze ieszcze klasztoru nieoddana iuz Zabonne od WMMPani y Dobrodzieki swoiey zycie y cnoty miaLa. pod ktorey to dyrekcyą rosć iest iako wprzeslicznym gniezdzie cnot swiętych wychowac sie. Zegnana ostatek tych wszystkich tu zgromadzonych przyiacioł
{stor. 189a – файл 0388}
ktorzyscie ten ten Chrystusowy akt ozdobili y przy Bogu zawsze będącą teraz oddali Bogu. A gdy iuz oddana pod twoią nayprzewielebnieysza msci Panno Xięnią idzie władzą Ichmsć Rodzice pewni tego że ktory zakonu godne wychowanie dali, naprzod od WMMPanny a potym od wszystkich WMMPanstwa iako Bogiem pomięconych Panien zakonnie przychilnego dozna affektu.
Suavitas 14 ta
De Elogijs et Epitaphijs
Elogium est Laus alicui9 expressa breviter sed acute. Unde in hac oratione [prae]cipue ingenio locus est, et illorum omnium magna occasio et necessitas, Elogijs ergo partim tota vita, partim aliqua pars, sæpe una actio describitur. Partes hui9 nulla[e] sunt certe. Sed proporcionatæ ipsa[e] divisa[e] materia[e], optime talia Elogia incipiunt vel asensu aliquo profundo v[el] ab imaginatione et [prae]cipue vivaciori. Exempla non hic allego nam in re vulgari et facile habenda otios9 esse nolim. Auctores [prae]cipui videan[tur] a Rhetore sagari Alogisi9, Iugularis Emanuel Thesaurus etc. Et pleriq; recentiores in omnib9 suis Panegyricis.
Epitaphium vero nihil aliud est nisi illa [per]brevis oratio, quâ vitam alicui9 mortui describim9. Debent ergo Epithaphia scribi mature et acute, profundioribus abundare sensis, Dogmatib9 Politicis aliq[uan]do occultis plerumq; expessis et nullo videntur differre ab Elogijs nisi quod Elogia Laudem, ha[e]c vero obiurgationem etiam habere possint.
Exempla tamen aliqua Tibi non facile reperibilia suggero
{stor. 190 – файл 0389}
Primum Iulio Mazarino
Hic iacet Iulius Mazarinus
Galliæ Rex Ithalus
Ecclesiæ Præsul Laicus
Europa[e] Prædo purpureus
Fortunam omnem ambivit imnem corrupit
AErarium administravit et exhausit
Civile bellum composuit sed et commovit
Regis iuratutat9 est, et invasit.
Beneficia possedit et vendidit
Invict9 pacem dedit diu abstulit
Hostes cladibus
Cives oneribus
afflixit.
Arrisit paucis, irrisit plurib9 omnib9 nocuit
negotiator in templo
Tyrann9 in Regno
Prædo in Ministerio
Vulpes in Consilio
grassator in bello
Solus nobis in pace hostis
Fortunam olim adversam aut elusit aut vicit
A nostro sæculo vidim9 adorari fugitivum
Imperare civib9 Exulem
Regnare Prosoriptum
Quid de inde egerit rogas?
Paucis accipe,
Lusit, fefellit, rapuit
Ferreum nobis sæculum undixit
Sibi ex auro nostro Aureum fecit.
Plurib9 tandem morbis elanguens
Vincennis se arcib9 inclusit moritur9
Ubi tandem constantes vis9 est mori.
{stor. 190a – файл 0390}
Quid mirum?
Ut vixit ita obijt simulans
Hac unâ fraude nobis profuit
fallit medicos
Obijt tamen nisi fallimur
Et moriens Regi Regnum, Regno Regem restituit
Reliquit
Præsulib9 pessima Exempla
Aulicis invida Consilia
Adoptivo amplissima spolia
paupertatem Populis
Successorib9 suis omnes providendi artes
Quo tandem evaserit forsitam Rogas?
Cælum si rapitur tenet.
Si datur meritis longe abest.
Sed abi viator et cave
Nam hic tumul9 non est
Sed spelunca Latronum
Читайте також: Зображальні засоби літератури бароко (на матеріалі латиномовної спадщини)
Epitaphium 2dumIoanni Armando depressis Richelio
Ad sta viator? quo properas?
Quod usquam videbis et audies hic tegitur
Ioannes Armand9 de pressis de Richeliew
Clar9 origine, magn9 ingenio, eminentissim9 Fortuna
quodq; mire
Sacerdos in castris
Theologus in Aula
Episcop9 sine plebe
Cardinalis Roman9 sine titulo
Rex sine nomine.
Unus tamen Omnia
{stor. 191 – файл 0391}
Naturam habuit innumerato, felicitatem in Consilio
AErarium in peculio Securitatem in bello
Victoriam sub signis socios in Procinctu
Amicos in obsequio inimicos in carcere.
Cives in servitute, hoc uno miser quod omnes fecit miseros.
iam sui sæculi tormentum quam ornamentum.
Subegit Galliam, teruit ithaliam
Quassavit Germaniam, afflixit Hispaniam
Coronavit Lusitaniam. Cæpit Lotharingiam
Accepit Cathalauniam, fovit Svetiam
Truncavit Flandrium Turbavit Angliam
Lusit Europam.
Doctor Purpuratus, cui scena mundus
Gloria si parium, Regia Gaza Horagium
Thragicus maxime qui fabulam male solvit
Post regnum testamento suis distributum
Paupertatem populo imperatam
Post dissipatos Principes
Nobilitatem exilio et supplicijs exhaustam
Senatum auctoritate spoliatum
Pacem terrâ marique profligatam
Exteras gentes bello et incendio vastatas
Cum fatiscenti corpore, animum grandiorib9 consilijs ægre vegetaret
Et nulli9 non interesset illum vivere aut mori
Iamque bona parte sui mortuus
Aliorum tamen morte viveret
De repente spirare desijt et Timere
o fluxa mortalitas q[uo]tenue momentu[m] e[st].
Inter omnia et nihil
Mortui corpus Breda extulit
Secuti pedites equitesq; magno numen
Facem prætulerunt ephebi
{stor. 191a – файл 0392}
Crucem nemo curr9 vehebat Publicam
Denique hunc tumulum implet non totum
Quen Europa non implevit
Inter Theologos sit9 ingens disputandi argumentum
Fedem Regi servavit
Spem vivus reliquit
Charitatem ab hæredib9 abstulit
quomigravit sacramentum est
Hoc te scire volui Lector
Abi et Te hinc metire.
Aliud Sorbonicum eidem Richelio
Hic iacet
Armand9 Riszeli9 Cardinalis
Abi viator in uno nomine Epithaphium legisti
Redi viator audi aliquid min9 quam quod Legisti.
Hic oriund9 a Regib9 aut proregibus ortus fuit
Futura[e] magnitudunis signa ad huc pueret iam sapientia[e] dives locus
Alumn9 Sorbonæ implevit eam ingenio, ea tota non plenus
Propugnavit Theses brevi, Ipse mundi futurus Thesis.
Romam [pro]fectus paulum V ex Papa Profetam fecit
ostendit se qualis esset,
Et vis9 est qualis esset futurus
Redux repraesentavit Romam Gallia[e]
Qui Galliam exhibuerat Roma[e]
Henric9 magnus Apellabet Præsulem
Suum facturus si vixisset, qualem fecit
Elect9 in Ministrum Regium inde incepit ubi alij desierunt.
Superavit antiquam sapiam
dum ei addidit novam
Superavit se ipsum, maior alijs, et semper se minor
Nemo sub eo bis erravit, vix ipse erravit semel
Id circo organa Cerebri gemina habuit ut sæpe sapiens e[ss]et
{stor. 192 – файл 0393}
Sapere docuit volentem Gallia[m] et nolente[m] Hispania[m]
Magister Europa[e] qui docuit novam artem sapiendi
Feat sæculum sapi[enti]æ dum Ludovicus fecit ætatem Iustitia[e]
Primum illi bellum fuit cum Hereticis inde incipere debuit Cardinalis
Alterum bellum pro Gallia et contra Galliam gessit
Tertio bello adiunxit socios Gallia[e] dum subtraxit Hispania[e]
Quarto bello fecit maiorem Galliam et minorem Hispaniam
Post tot victorias superari â morte vix potuit.
Aggressa est hominem perpartes, non ausa simul totum aggregi
Decepta tamen est, invenit immortalem dum peremit.
Scilicet dum toties mori[tur] immortalem se fecerat ante mortem
Quid miraris viator? Interijt Richelij vita non autem sapientia
Ad huc movet Europam mortu9 et Galliam Rediviv9.
Iacet intra Sorbonam qui iacentem Sorbonam erexerat
Reparavit antiquam, addidit novam, et bis auctor Sorbonæ est
Sed pl9 debet Richelio sapientia quam Sorbona
Restituit parisijs Sorbonam et ubiq; sapientiam
Abi viator et disce a mortuo sapere.
Redi viator?
Vivit intra Sorbonam Riszeli9,
Quia intra Sorbonam nihil moritur.
Alia autem Exempla a plurimis habebis Neotericis. Primum tamen hui9 generis Inventorem noscito e[ss]e Caium, Cornelium, Tacitum tale ipsi9 est de Vitellio Libro Historiarum 3tio capite ultimo. Item Lib. Histor. 3tio, Capite 62do Fabio Valenti. Item Lib. annalium 14to Cap. 51mo Tygillino. Item neroni Lib. Annalium undecimo Cap. 51. Item annalium Lib. 6to capite 39. Poppes Sabino. Itidem Lib. Annal. 5to cap. 1mo Iuliæ Augusta[e].
Epitaphium 2dumIoanni Armando depressis Richelio
Ad sta viator? quo properas?
Quod usquam videbis et audies hic tegitur
Ioannes Armand9 de pressis de Richeliew
Clar9 origine, magn9 ingenio, eminentissim9 Fortuna
quodq; mire
Sacerdos in castris
Theologus in Aula
Episcop9 sine plebe
Cardinalis Roman9 sine titulo
Rex sine nomine.
Unus tamen Omnia
{stor. 191 – файл 0391}
Naturam habuit innumerato, felicitatem in Consilio
AErarium in peculio Securitatem in bello
Victoriam sub signis socios in Procinctu
Amicos in obsequio inimicos in carcere.
Cives in servitute, hoc uno miser quod omnes fecit miseros.
iam sui sæculi tormentum quam ornamentum.
Subegit Galliam, teruit ithaliam
Quassavit Germaniam, afflixit Hispaniam
Coronavit Lusitaniam. Cæpit Lotharingiam
Accepit Cathalauniam, fovit Svetiam
Truncavit Flandrium Turbavit Angliam
Lusit Europam.
Doctor Purpuratus, cui scena mundus
Gloria si parium, Regia Gaza Horagium
Thragicus maxime qui fabulam male solvit
Post regnum testamento suis distributum
Paupertatem populo imperatam
Post dissipatos Principes
Nobilitatem exilio et supplicijs exhaustam
Senatum auctoritate spoliatum
Pacem terrâ marique profligatam
Exteras gentes bello et incendio vastatas
Cum fatiscenti corpore, animum grandiorib9 consilijs ægre vegetaret
Et nulli9 non interesset illum vivere aut mori
Iamque bona parte sui mortuus
Aliorum tamen morte viveret
De repente spirare desijt et Timere
o fluxa mortalitas q[uo]tenue momentu[m] e[st].
Inter omnia et nihil
Mortui corpus Breda extulit
Secuti pedites equitesq; magno numen
Facem prætulerunt ephebi
{stor. 191a – файл 0392}
Crucem nemo curr9 vehebat Publicam
Denique hunc tumulum implet non totum
Quen Europa non implevit
Inter Theologos sit9 ingens disputandi argumentum
Fedem Regi servavit
Spem vivus reliquit
Charitatem ab hæredib9 abstulit
quomigravit sacramentum est
Hoc te scire volui Lector
Abi et Te hinc metire.
Aliud Sorbonicum eidem Richelio
Hic iacet
Armand9 Riszeli9 Cardinalis
Abi viator in uno nomine Epithaphium legisti
Redi viator audi aliquid min9 quam quod Legisti.
Hic oriund9 a Regib9 aut proregibus ortus fuit
Futura[e] magnitudunis signa ad huc pueret iam sapientia[e] dives locus
Alumn9 Sorbonæ implevit eam ingenio, ea tota non plenus
Propugnavit Theses brevi, Ipse mundi futurus Thesis.
Romam [pro]fectus paulum V ex Papa Profetam fecit
ostendit se qualis esset,
Et vis9 est qualis esset futurus
Redux repraesentavit Romam Gallia[e]
Qui Galliam exhibuerat Roma[e]
Henric9 magnus Apellabet Præsulem
Suum facturus si vixisset, qualem fecit
Elect9 in Ministrum Regium inde incepit ubi alij desierunt.
Superavit antiquam sapiam
dum ei addidit novam
Superavit se ipsum, maior alijs, et semper se minor
Nemo sub eo bis erravit, vix ipse erravit semel
Id circo organa Cerebri gemina habuit ut sæpe sapiens e[ss]et
{stor. 192 – файл 0393}
Sapere docuit volentem Gallia[m] et nolente[m] Hispania[m]
Magister Europa[e] qui docuit novam artem sapiendi
Feat sæculum sapi[enti]æ dum Ludovicus fecit ætatem Iustitia[e]
Primum illi bellum fuit cum Hereticis inde incipere debuit Cardinalis
Alterum bellum pro Gallia et contra Galliam gessit
Tertio bello adiunxit socios Gallia[e] dum subtraxit Hispania[e]
Quarto bello fecit maiorem Galliam et minorem Hispaniam
Post tot victorias superari â morte vix potuit.
Aggressa est hominem perpartes, non ausa simul totum aggregi
Decepta tamen est, invenit immortalem dum peremit.
Scilicet dum toties mori[tur] immortalem se fecerat ante mortem
Quid miraris viator? Interijt Richelij vita non autem sapientia
Ad huc movet Europam mortu9 et Galliam Rediviv9.
Iacet intra Sorbonam qui iacentem Sorbonam erexerat
Reparavit antiquam, addidit novam, et bis auctor Sorbonæ est
Sed pl9 debet Richelio sapientia quam Sorbona
Restituit parisijs Sorbonam et ubiq; sapientiam
Abi viator et disce a mortuo sapere.
Redi viator?
Vivit intra Sorbonam Riszeli9,
Quia intra Sorbonam nihil moritur.
Alia autem Exempla a plurimis habebis Neotericis. Primum tamen hui9 generis Inventorem noscito e[ss]e Caium, Cornelium, Tacitum tale ipsi9 est de Vitellio Libro Historiarum 3tio capite ultimo. Item Lib. Histor. 3tio, Capite 62do Fabio Valenti. Item Lib. annalium 14to Cap. 51mo Tygillino. Item neroni Lib. Annalium undecimo Cap. 51. Item annalium Lib. 6to capite 39. Poppes Sabino. Itidem Lib. Annal. 5to cap. 1mo Iuliæ Augusta[e].